dr hab. Zdzisława Janiszewska-Nieścioruk, prof. UZ
Formy zajęć
Forma zajęć
Liczba godzin w semestrze (stacjonarne)
Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne)
Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne)
Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne)
Forma zaliczenia
Wykład
-
-
10 (w tym jako e-learning)
0,67 (w tym jako e-learning)
Zaliczenie na ocenę
Cel przedmiotu
1. Zapoznanie słuchaczy z koncepcjami/perspektywami badawczymi, etiologią, diagnozą, profilaktyką niepełnosprawności intelektualnej oraz możliwościami rozwoju, edukacji, rehabilitacji i społecznej inkluzji osób z niepełnosprawnością intelektualną.
2. Uwrażliwienie słuchaczy na konieczność usuwania negatywnych postaw i uprzedzeń wobec dzieci, młodzieży i dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz respektowania ich praw.
Wymagania wstępne
Znajomość podstaw pedagogiki specjalnej, psychologii rozwoju oraz psychologii klinicznej.
Zakres tematyczny
Pedagogika osób z niepełnosprawnością intelektualną, jako swoisty system o charakterze teoretycznym i praktycznym w procesie przemian; przedmiot zainteresowań, cele, zadania i rys historyczny.
Systemy kształcenia i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną (w Polsce i innych krajach). Przemiany w społecznych postawach wobec tych osób; konieczność respektowania ich praw.
Współczesne interpretacje istoty niepełnosprawności intelektualnej, koncepcje i perspektywy badawcze. Analiza ujęć istoty i kryteriów diagnostycznych NI w klasyfikacjach ICD-11, DSM-5, ICF oraz AAIDD. Charakterystyka procesów orientacyjno-poznawczych, zaburzeń rozwoju sfery intelektualnej, rozwoju mowy itp. osób z niepełnosprawnością intelektualną w różnym stopniu oraz wybranych zespołów zaburzeń, np. zespół Downa, Williamsa, Aperta i in.
Społeczno-ekologiczny wymiar niepełnosprawności intelektualnej i znaczenie spersonalizowanego wsparcia dla funkcjonowania osób z tą niepełnosprawnością we wszystkich sferach ich życiowej aktywności; problemy diagnozy i określania profilu wsparcia. Etiologia i profilaktyka NI; wiązanie etiologii z zapobieganiem i wsparciem osób z NI.
Organizacja edukacji osób z niepełnosprawnością intelektualną, jej wielotorowość i zróżnicowanie (segregacyjna, integracyjna, włączająca/inkluzyjna). Regulacje prawne w zakresie kształcenia uczniów z NI i zasady orzekania w tym zakresie; organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej; aspekty klasyfikowania i oceniania uczniów.
Problematyczność włączającej/inkluzyjnej edukacji osób z NI; kwestia realizacji konceptu szkoły, jako (samo)uczącej się organizacji oraz budowy jej kapitału społecznego. Co-teaching, team-teaching czy tutoring rówieśniczy - wartościowe formy współpracy nauczycieli, specjalistów i uczniów w edukacji włączającej.
Problemy rodzin osób z niepełnosprawnością intelektualną i formy ich wspierania.
Funkcjonowanie placówek dla osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną - krytyczna analiza.
Analiza wybranych problemów społecznych zwielokrotniających niepełnosprawność, np. ubóstwa, prekarności, bezrobocia czy NEET.
Rola pedagogów specjalnych, nauczycieli i innych profesjonalistów w procesie edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną; zakres oczekiwanych kompetencji, profesjonalnego przygotowania.
Metody kształcenia
Wykład problemowy; dyskusja problemowa
Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się
Opis efektu
Symbole efektów
Metody weryfikacji
Forma zajęć
Warunki zaliczenia
Wykłady - zaliczenie na ocenę (praca pisemna) z zagadnień programowych wykładów.
Słuchaczki/słuchacze wybierają dowolny temat z zagadnień prezentowanych na wykładach; temat jest uzgadniany z prowadzącym.
Ocena za pracę: ndst. (2,0), dost. (3,0), dost. plus (3,5), dobry (4,0), dobry plus (4,5), bardzo dobry (5,0).
Aktywność słuchacza na zajęciach - udział w dyskusji (co najmniej 3-krotny udział w dyskusji - podniesienie oceny za pracę pisemną o 0,25 pkt.).
Literatura podstawowa
Bobińska K., Pietras K., Gałecki K. (red.) (2012), Niepełnosprawność intelektualna – etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia, Wrocław, Wyd. Continuo
Janiszewska-Nieścioruk Z., Mróz A., Gembara U. (red.) (2018), (Nie)nowe problemy rozwoju, edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną, Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza UZ
Olechnowicz H. (2019), Terapia dzieci z niepełnosprawnością intelektualną, Warszawa: PWN
Speck O. (2015), Osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Podręcznik dla celów wychowawczych i edukacyjnych, Wydawnictwo Harmonia
Zasępa E. (2017), Osoba z niepełnosprawnością intelektualną. Procesy poznawcze, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls
Literatura uzupełniająca
.1. Janiszewska-Nieścioruk Z., Nieścioruk J. (2019) The problematic nature of the social inclusion of people with intellectual disability, Konteksty Pedagogiczne, no 2, 29--47
2. Niedbalski J. (2023) Osoba z niepełnosprawnością intelektualną. Tożsamościowy wymiar samostanowienia i (nie)zależności w kontekście życia rodzinnego, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
3. Wyczesany, J. (2011), Pedagogika upośledzonych umysłowo, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls"
Uwagi
Zmodyfikowane przez dr hab. Zdzisława Janiszewska-Nieścioruk, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 22-04-2023 10:40)
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Korzystając z niniejszej strony, wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej.
