1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2023/2024
4. Socjologia - drugiego stopnia z tyt. magistra
5. Metodologia nauk społecznych

Wygeneruj PDF dla tej strony

Metodologia nauk społecznych - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Zaznajomienie studentów z funkcjami nauki, specyfiką badań społecznych, procesem kształtowania się różnych sposobów poznania naukowego i ideału wiedzy naukowej, założeniami badań ilościowych i jakościowych. Opanowanie przez studentów umiejętności projektowania własnych badań naukowych, doboru adekwatnego do celu badań paradygmatu, umiejętności doboru lub konstruowania narzędzi badawczych.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Znajomość podstawowych pojęć metodologicznych.

Zakres tematyczny

Wykłady:

1. Różne rodzaje praktyk społecznych, funkcje nauki, współczesna klasyfikacja nauk, źródła wiedzy, wiedza naukowa i potoczna. Pojęcie teorii naukowej, prawa nauki, generalizacje historyczne.
2. Scjentyzm i pozytywistyczna koncepcja nauki. Założenia współczesnego konstruktywizmu; konstruktywizm jako orientacja metodologiczna w badaniach socjologicznych.
3. Status nauk społecznych i humanistycznych i osobliwości nauk społecznych. Interdyscyplinarność w naukach społecznych
4. Ideał socjologii niezaangażowanej w wartości oraz obecność wartości w uprawianiu nauki; pojęcie prawdy w nauce.
5. Otwarta nauka, komercjalizacja i upowszechnianie wyników badań naukowych
6. Paradygmaty w naukach społecznych. Innowacje społeczne
7. Składniki tekstów naukowych: pojęcia, definicje, hipotezy.

Ćwiczenia:

1. Etapy procesu badawczego. Planowanie i realizacja badań socjologicznych.
2. Konceptualizacja, operacjonalizacja, metody badawcze.
3. Cel badań, problemy badawcze, hipotezy, zmienne, wskaźniki.
4. Konstruowanie wybranych narzędzi badawczych do badań ilościowych i jakościowych.
5. Badania społeczne/edukacja społeczna w ruchu.

Metody kształcenia

Wykład z prezentacją multimedialną;

Ćwiczenia z formułowania hipotez, konstruowania planu badań i narzędzi badawczych; praca z tekstem źródłowym, dyskusja, zastosowanie mobilnych metod edukacji w formie gier symulacyjnych.

 

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykład

Kolokwium

Kolokwium: w formie pytań otwartych; zakres materiału: zgodnie z sylabusem przedstawionym podczas zajęć na początku semestru.

Zasady uzyskania pozytywnej oceny z kolokwium: co najmniej 50% punktów.

Zasady uzyskania oceny z wykładu

Ocena z wykładu jest oceną z kolokwium.

 

Ćwiczenia

Praca pisemna

Praca pisemna: indywidualna na temat podany studentom w trakcie zajęć na początku semestru.

Zasady uzyskania pozytywnej oceny z pracy pisemnej: zgodność z tematem, poprawna struktura i język, rzetelność, samodzielność wykonania pracy, odpowiedni dobór literatury przedmiotu i właściwe stosowanie odwołań, umiejętność udzielenia odpowiedzi na pytania dotyczące pracy.

Zasady uzyskania pozytywnej oceny z ćwiczeń

Ocena z ćwiczeń jest oceną z pracy pisemnej

 

Zasady uzyskania oceny końcowej

Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną ocen z wykładu i ćwiczeń.

Literatura podstawowa

1. Nowak S., Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1985.
2. Howard S. Becker Triki badawcze w socjologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018
3. Alastair Roy, Sinan Tankut Gűlan, Dorota Bazuń, Mariusz Kwiatkowski eds.,Knowledge On The Move. Studies on Mobile Social Education,  Warszawa: Oficyna Naukowa 2022.
4. Dorota Bazuń, Mariusz Kwiatkowski eds., Teaching On The Move. Teacher’s Toolkit, Warszawa: Oficyna Naukowa 2022.
5. Dorota Bazuń, Mariusz Kwiatkowski eds., Learning On The Move. Students’ Handbook, Warszawa: Oficyna Naukowa 2022.
6. Ossowski S., O osobliwościach nauk społecznych, wyd. 4, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001;
7. Sady W, Spór o racjonalność naukową od Poincarégo do Laudana; Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej. Wydawnictwo „Funna”, Wrocław 2000.
8. Zybertowicz A, Konstruktywizm jako orientacja metodologiczna w badaniach społecznych, „ASK”. Społeczeństwo, Badania, Metody”, nr 8,/1999, ss. 7-28.

Literatura uzupełniająca

1. Hajduk E., Hipoteza w badaniach społecznych, Wydawnictwo WSP, Zielona Góra 1998.
2. Babbie E., Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
3. U. Flick, Projektowanie badania jakościowego, Warszawa 2010.
4. D. Silverman, Prowadzenie badań jakościowych, Warszawa 2010.
5. D. Silverman, Interpretacja danych jakościowych, Warszawa 2009.
6. Amsterdamski S., Między historią a metodą. Spory o racjonalność nauki, Wydawnictwo PIW, Warszawa 1983.
7. Kotarbiński T., Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1986.
8. Kryzys i schizma: antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej, wyboru dokonał i wstępem opatrzył Edmund Mokrzycki, T. 1 i 2, Wydawnictwo PIW, Warszawa 1984.

Uwagi

Część zajęć może zostać zrealizowana z wykorzystaniem mobilnych metod edukacyjnych (np. spacer badawczy, gra, wizyta studyjna).

Zmodyfikowane przez dr Justyna Nyćkowiak (ostatnia modyfikacja: 24-04-2023 08:40)