Nabycie przez studentów wiedzy z zakresu psychologicznych aspektów edukacji, wychowania, opieki, rehabilitacji i terapii dzieci, a także dorosłych osób z niepełnosprawnością ruchową, przewlekle (somatycznie i psychicznie) i terminalnie chorych.
Rozwinięcie przez studentów umiejętności wykorzystywania dorobku różnych dziedzin psychologii do diagnozowania, planowania i realizacji zadań pedagoga specjalnego w zakresie edukacji, opieki i wychowania oraz rehabilitacji i terapii dzieci, a także dorosłych osób z niepełnosprawnością ruchową, przewlekle (somatycznie i psychicznie) i terminalnie chorych.
Nabycie przez studentów umiejętności współpracy w zespołach wielospecjalistycznych.
Uwrażliwienie studentów na znaczenie wsparcia psychologicznego względem osób z niepełnosprawnością przewlekle (somatycznie i psychicznie) i terminalnie chorych oraz ich rodzin.
Wymagania wstępne
Wiedza i umiejętności pozyskane w dotychczasowym przebiegu studiów: student potrafi wyjaśnić oraz opisać pojęcia z zakresu:
pedagogiki specjalnej i jej subdyscyplin (w szczególności zagadnień z zakresu niepełnosprawności narządu ruchu, chorób przewlekłych (somatycznych i psychicznych) oraz terminalnych, a także geragogiki,
psychologii ogólnej i psychologii rozwoju człowieka w cyklu życia, psychologii społecznej, psychologii kształcenia, psychologii klinicznej i psychopatologii,
zjawisk społecznych zachodzących w rodzinie i społeczeństwie.
Zakres tematyczny
Wykłady:
Teoretyczne podstawy zdrowia i choroby dzieci, młodzieży, osób dorosłych i starszych. Związek ciała i psychiki: wpływ psychiki na patogenezę, przebieg i leczenie chorób somatycznych oraz wpływ choroby/niepełnosprawności somatycznej na psychikę człowieka (elementy psychosomatyki i somatopsychologii).Teoria stresu dziecięcego. Problematyka dziecięcej odporności.
Zadania rozwojowe (w zakresie rozwoju poznawczego, emocjonalnego, społecznego, moralnego, osobowości) na poszczególnych etapach rozwoju człowieka (dzieciństwo, dorastanie, dorosłość, starość) a niepełnosprawność narządu ruchu i choroba przewlekła.
Zmaganie się dziecka, osoby dorosłej i starszej z chorobą : percepcja i rozumienie bólu przez dzieci i dorosłych, dziecko i dorosły wobec cierpienia, urazowość zabiegów medycznych i ich znaczenie dla psychiki dziecka i osoby dorosłej.
Pojęcia: psychologia osoby niepełnosprawnej i psychologia rehabilitacji. Psychologiczna charakterystyka problemów osób z niepełnosprawnością ruchową oraz spowodowaną przewlekłymi chorobami: relacje uszkodzenie organizmu-wymagania sytuacji, wymagania sytuacji - aktywność osoby niepełnosprawnej, uszkodzenie organizmu-stan świadomości osoby niepełnosprawnej, aktywność - stan świadomości osoby niepełnosprawnej.
Biomedyczne i humanistyczne podejście do osób niepełnosprawnych i rehabilitacji. Psychologiczne modele rehabilitacji. Pojęcie otwartego systemu rehabilitacji.
Wybrane zaburzenia rozwoju i zachowania: ADH, zaburzenia psychotyczne, zaburzenia lękowe i nastroju, zaburzenia zachowań, zaburzenia odżywiania, uzależnienia, w tym uzależnienia behawioralne osób z niepełnosprawnością ruchową i przewlekłą chorobą a społeczne funkcjonowanie tych osób.
Dziecko i dorosły w obliczu śmierci: rozumienie śmierci przez dzieci. Dziecko i dorosły w opiece paliatywnej.
Ćwiczenia:
Dziecko i dorosły w chorobie onkologicznej: Etapy chorowania i leczenia; psychologiczne i medyczne problemy w trakcie diagnozy i leczenia. Problemy psychologiczne związane z konsekwencjami leczenia i chorowania. Powikłania leczenia. Umieranie i śmierć: etapy, problemy medyczne i psychologiczne.
Rodzina chorego paliatywnie dziecka: problemy psychologiczne rodziców i rodzeństwa. Rola pedagoga w sytuacji diagnozy, leczenia i śmierci. Problematyka żałoby.
Ból osób niepełnosprawnych, uszkodzenie ciała, zamartwianie się o własną przyszłość - jako problemy psychologiczne.
Związki intymne osób niepełnosprawnych i somatycznie chorych.
Metody diagnozy psychologicznych aspektów funkcjonowania osoby z niepełnosprawnością ruchową i chorobą somatyczną. Określanie jej zasobów i problemów, a także szans i zagrożeń związanych z jej środowiskiem. Diagnozowanie poziomu zaspokojenia potrzeb wg piramidy potrzeb Maslowa. Wpływanie na funkcjonowanie w sferze emocjonalno-motywacyjnej osoby z niepełnosprawnością ruchową i chorobą przewlekłą. Wykorzystywanie zdobytej wiedzy do zmian w zakresie systemu rehabilitacyjnego oraz planowania oddziaływań edukacyjnych, opiekuńczo-wychowawczych, rehabilitacyjnych i terapeutycznych.
Interwencja psychologiczna wspierająca osoby z niepełnosprawnością ruchową i przewlekłą chorobą w realizacji zadań rozwojowych. Zasady terapii behawioralno-poznawczej.
Wsparcie psychologiczne rodziców oraz rodzeństwa dzieci i osób dorosłych z niepełnosprawnością ruchową i przewlekle chorych. Praca z rodziną z dzieckiem/osobą dorosłą z niepełnosprawnością ruchową i przewlekle chorych – podejście systemowe.
Metody kształcenia
Wykłady: wykład konwencjonalny, wykład konwersatoryjny, wykład z prezentacją.
Ćwiczenia: analiza tekstu z dyskusją, praca w grupach, klasyczna metoda problemowa, projekt, gry symulacyjne, pokaz, studium przypadku.
Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się
Opis efektu
Symbole efektów
Metody weryfikacji
Forma zajęć
Warunki zaliczenia
Wykłady:
Egzamin z treści wykładów; kryteria ocen: niedostateczny (0-50%); dostateczny (51-60%), dostateczny plus /61-70%), dobry (71-80%), dobry plus (81-90%), bardzo dobry (91-100%).
Ćwiczenia:
Ćwiczenia kończą się zaliczeniem z oceną. Ocena z ćwiczeń ustalana jest na podstawie średniej arytmetycznej ocen za:
indywidualną aktywność podczas zajęć,
przygotowanie i prezentację indywidualnie lub w grupach projektu (studium przypadku dziecka lub osoby dorosłej z niepełnosprawnością ruchową, przewlekłą lub terminalną chorobą); kryteria oceny projektu od 2 do 5 za: a) poprawność metodyczną projektu, b) komunikatywność przekazu c) atrakcyjność zajęć d) środki edukacyjne;
kolokwium z treści ćwiczeń; kryteria oceny za kolokwium: niedostateczny (0-50%); dostateczny (51-60%); dostateczny plus (61-70%); dobry (71-80%); dobry plus (81-90%); bardzo dobry (91-100%).
Ocena końcowa:
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest pozytywna ocena z egzaminu z wykładów i pozytywna ocena z ćwiczeń; oceną końcową jest średnia arytmetyczna ocen z wykładów i ćwiczeń.
Frekwencja:
Dozwolona jest jedna nieobecność na zajęciach bez konieczności jej zaliczania. Każdą kolejną nieobecność student zobowiązany jest zaliczyć na konsultacjach (dopuszczalne jest odrobienie zajęć z inną grupą). Studenci, którzy mają przyznany IOS: udział w zajęciach 50%-60%, wywiązanie się z ustalonych indywidualnie warunków zaliczenia.
Literatura podstawowa
Brzezińska A.I., Społeczna psychologia rozwoju, Warszawa 2000.
Cierpiałkowska L., Sęk H. (red.), Psychologia kliniczna, Warszawa 2016.
Grzegorzewska I., Cierpiałkowska L., Borkowska. A., Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży. Warszawa PWN.2020.
Pilecka W., Psychologia zdrowia dzieci i młodzieży. Perspektywa kliniczna. Kraków WUJ, 2011.
Kowalik S., Psychologia rehabilitacji, Warszawa 2007.
Literatura uzupełniająca
Grzegorzewska I., Cierpiałkowska L., Uzależnienia Behawioralne, Warszawa PWN, 2018.
Fetzka, A., Biografia osoby niepełnosprawnej: między pułapką a wyzwaniem,w: Biblioteka Katedry Biografistyki Pedagogicznej KUL ,10,Obcy/inny wśród swoich. Wychowawczy Wymiar Biografii, 85-94, Lublin 2017.
Kübler-Ross E., Rozmowy o śmierci i umieraniu, Poznań 1998.
Rogiewicz M. (red). Praktyczny podręcznik psychonkologii dzieci i nastolatków. Kraków MP, 2015.
Steuden S., Psychologia starzenia się i starości, Warszawa 2018.
Uwagi
Zmodyfikowane przez mgr Agnieszka Fetzka (ostatnia modyfikacja: 16-04-2024 13:55)
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Korzystając z niniejszej strony, wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej.
