1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2024/2025
4. Pedagogika specjalna - jednolite magisterskie
5. Praca z rodziną osoby z niepełnosprawnością intelektualną

Wygeneruj PDF dla tej strony

Praca z rodziną osoby z niepełnosprawnością intelektualną - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

1. Nabycie przez studentów wiedzy o strukturze i zasadach funkcjonowania systemu rodzinnego oraz o cyklu życia rodziny, a w szczególności o problemach rodziny (społecznych, psychologicznych, emocjonalnych, opiekuńczo-wychowawczych, edukacyjnych, socjalnych, itp.) w sytuacji występowania u jej członka niepełnosprawności intelektualnej.
2. Opanowanie przez studentów metod diagnostycznych oraz umiejętności planowania form i metod pracy (indywidualnych i grupowych), a także współpracy z rodziną z osobą z niepełnosprawnością intelektualną adekwatnych do jej potrzeb.
3. Poznanie przez studentów istoty wsparcia społecznego oraz podmiotów wsparcia rodziny z osobą z niepełnosprawnością intelektualną w środowisku lokalnym.
4. Uwrażliwienie studentów na złożoność sytuacji rodzin z osobą z niepełnosprawnością intelektualną.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Wiedza i umiejętności pozyskane w dotychczasowym przebiegu studiów: student potrafi wyjaśnić i opisać pojęcia dotycząca rodziny, jako środowiska życia człowieka, z zakresu pedagogiki specjalnej i jej subdyscyplin (w szczególności zagadnień dotyczących niepełnosprawności intelektualnej), psychologii ogólnej i psychologii rozwoju człowieka w cyklu życia, psychologii społecznej oraz potrafi analizować zjawiska społeczne zachodzące w rodzinie i społeczeństwie.

Zakres tematyczny

Wykłady: 

1. Rodzina jako system. Podstawowe założenia teorii systemowych. Rodzina z osobą z niepełnosprawnością intelektualną jako system w kryzysie. Zmiana ról.
2. Fazy cyklu życia rodziny – charakterystyka najczęstszych problemów w poszczególnych fazach i sposobów radzenia sobie z nimi. Fazy cyklu życia rodziny a realizacja zadań rozwojowych jej członków.
3. Sytuacja rodziny osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Stosunek członków rodziny do osoby z niepełnosprawnością intelektualną oraz do programu jej usprawniania. Etapy przystosowania do niepełnosprawności dziecka.
4. Indywidualne, instytucjonalne i  pozainstytucjonalne wsparcie rodziny z osobą z niepełnosprawnością intelektualną – pojęcie i rodzaje wsparcia, umiejętności i techniki przydatne w pracy osoby udzielającej wsparcia, podmioty wsparcia w środowisku lokalnym.

Ćwiczenia:

1. Metody diagnozowania sytuacji rodziców i członków rodzin osób z niepełnosprawnością intelektualną .
2. Praca z rodziną na terenie placówek wsparcia – zapotrzebowanie na współpracę, bariery współpracy, indywidualne i grupowe formy i zasady współpracy. Komunikacja i nawiązywanie relacji.
3. Indywidualne i grupowe metody pracy pedagoga z rodzicami osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Wybrane metody aktywizujące w pedagogicznym wspomaganiu rodziny.
4. Wybrane aspekty terapii rodzin i możliwość wykorzystania ich elementów w pedagogicznej pracy z rodziną z  niepełnosprawnością intelektualną, w szczególności rozwiązywaniu problemów emocjonalnych, opiekuńczo-wychowawczych, edukacyjnych, socjalnych, społecznych dzieci, rodziców i opiekunów dzieci/osób dorosłych.
5. Pedagogizacja i psychoedukacja  rodziny osób z niepełnosprawnością intelektualną - opracowanie projektu wsparcia rodziny oraz scenariuszy spotkań z rodzinami na temat kompetencji pomocowych, trudności związanych z opieką, leczeniem i terapią.

Metody kształcenia

Wykłady: wykład tradycyjny, wykład konwersatoryjny, pokaz.

Ćwiczenia: dyskusja, praca w grupach, socjodrama, burza mózgów, klasyczna metoda problemowa, projekt 

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady:

Wykłady kończą się zaliczeniem z oceną na podstawie kolokwium z treści wykładów: kryteria ocen: niedostateczny (0-50%); dostateczny (51-60%), dostateczny plus /61-70%), dobry (71-80%), dobry plus (81-90%), bardzo dobry (91-100%).

Ćwiczenia:

Ćwiczenia kończą się zaliczeniem z oceną. Ocena z ćwiczeń ustalana jest na podstawie średniej arytmetycznej ocen za:

• indywidualną aktywność podczas zajęć,
• przygotowanie i prezentację projektu dot. jednej z form wsparcia rodziny z osobą z niepełnosprawnością intelektualną (ze scenariuszami spotkań) lub diagnozy potrzeb i problemów danej rodziny oraz zaplanowania dla niej adekwatnych form wsparcia– praca indywidualna lub grupowa; kryteria oceny projektu od 2 do 5 za:  a) poprawność metodyczną projektu, b) komunikatywność przekazu c) atrakcyjność/kompleksowość projektu d) środki edukacyjne,

Ocena końcowa:

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest pozytywnie zdane kolokwium z wykładów i pozytywna ocena z ćwiczeń; oceną końcową jest średnia arytmetyczna ocen z wykładów i ćwiczeń.

Frekwencja: 

Dozwolona jest jedna nieobecność na zajęciach bez konieczności jej zaliczania. Każdą kolejną nieobecność student zobowiązany jest zaliczyć na konsultacjach (dopuszczalne jest odrobienie zajęć z inną grupą). Studenci, którzy mają przyznany IOS: udział w zajęciach 50%-60%, wywiązanie się z ustalonych indywidualnie warunków zaliczenia.

Literatura podstawowa

1. Badora S., Czeredrecka B., Marzec D., Rodzina i formy jej wspomagania, Kraków 2001.
2. de Barbaro B. (red.), Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, Kraków 1999.
3. Christopher C.J., Nauczyciel – rodzic: skuteczne porozumiewanie się, Gdańsk 2004.
4. Cytowska B. (red.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań, Toruń 2011.
5. Godawa J., Osoba z niepełnosprawnością na ścieżkach życia. Kultura. Społeczeństwo. Terapia. W przestrzeni niepełnosprawności, Kraków 2017.

Literatura uzupełniająca

1. Bobkowicz-Lewartowska L., Niepełnosprawność intelektualna, diagnozowanie, edukacja i wychowanie, Gdańsk 2011.
2. Kluz M., Rodzina w procesie rewalidacji, rehabilitacji i rozwoju religijno-moralnego osób z niepełnosprawnością intelektualną,  Seminare. Poszukiwania naukowe 35/4, 2014.
3. Kozłowska A., Znaczenie relacji rodzinnych dla pozytywnego rozwoju dziecka, Warszawa 2000.
4. Maciarz A., Janiszewska-Nieściuruk Z., Ochonczenko H. (red.), Człowiek niepełnosprawny w rodzinie i w środowisku lokalnym (wybrane artykuły), Zielona Góra 2001.
5. Obuchowska I. (red.), Dziecko Niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa 1999.

Uwagi

Zmodyfikowane przez mgr Agnieszka Fetzka (ostatnia modyfikacja: 09-04-2024 14:57)