SylabUZ

Generate PDF for this page

Fonetyka i fonologia języka polskiego - course description

General information
Course name Fonetyka i fonologia języka polskiego
Course ID 09.0-WP-LOG-FFJP
Faculty Faculty of Social Sciences
Field of study Speech therapy and educational therapy
Education profile academic
Level of studies Postgraduate studies
Beginning semester winter term 2016/2017
Course information
Semester 1
ECTS credits to win 2
Course type obligatory
Teaching language polish
Author of syllabus
  • dr hab. Marzanna Uździcka, prof. UZ
Classes forms
The class form Hours per semester (full-time) Hours per week (full-time) Hours per semester (part-time) Hours per week (part-time) Form of assignment
Lecture - - 10
(including as e-learning)
0,67
(including as e-learning)
Credit with grade
Class - - 15
(including as e-learning)
1
(including as e-learning)
Credit with grade

Aim of the course

Nabycie przez słuchacza: – wiedzy z zakresu budowy narządów mowy, artykulacji głosek polskich, ich klasyfikacji, zasad poprawnej wymowy, akcentowania wyrazowego i tekstowego oraz funkcji akcentu w komunikowaniu; – umiejętności rozpoznawania cech artykulacyjnych i akustycznych głosek, wyodrębniania opozycyjności fonologicznej, określania przyczyn i rozpoznawania artykulacji niepoprawnej i zaburzonej, właściwego akcentowania logicznego i psychologicznego.

Prerequisites

Anatomia i fizjologia narządów mowy.

Scope

Wykład

Pojęcie i funkcje języka (akt mowy i jego elementy). Pojęcie znaku językowego. Dźwięki jako zjawisko fizyczne. Budowa i funkcja narządów mowy (przypomnienie). Charakterystyka artykulacyjna spółgłosek (konsonantyzm) i samogłosek (wokalizm). Dźwięki obce.

Ćwiczenia

Spółgłoski miękkie i zmiękczone. Synchroniczna i asynchroniczna wymowa głosek zmiękczonych. Odmianki spółgłoskowe. Rodzaje upodobnień fonetycznych (ubezdźwięcznienie, udźwięcznienia, udziąsłowienie, wokalizacja, uszczelinowienie, rozsunięcie artykulacyjne). Istota upodobnień międzywyrazowych. Uproszenie grup spółgłoskowych. Podstawowe zasady ortofoniczne. Wymowa samogłosek nosowych. Akcent w języku. Akcent wyrazowy. Klityki. Zestrój akcentowy. Akcent zdaniowy. Charakterystyka podsystemu fonologicznego. Pojęcie fonetyki a fonologii. Fonem a głoska. Cechy dystynktywne i redundantne języka. Warianty fonemu: pozycyjne i fakultatywne. Pojęcie opozycji fonologicznej i jej typy. Kategorie fonologiczne.

Teaching methods

Wykład – opis wyjaśniający, opis klasyfikujący, opis uzasadniający, prezentacja.

Ćwiczenia – opis wyjaśniający, opis klasyfikujący, opis uzasadniający, dyskusja, dyskusja punktowa, klasyczna metoda problemowa, prezentacja.

Learning outcomes and methods of theirs verification

Outcome description Outcome symbols Methods of verification The class form

Assignment conditions

Ćwiczenia – na ocenę z ćwiczeń składają się wyniki osiągnięte na kolokwiach (50%) oraz aktywny udział w zajęciach (student przygotuje wcześniej podane zagadnienia na podstawie uzgodnionej literatury) (25%), wykonanie na zaliczenie przygotowanego indywidualnie przez prowadzącego zestawu ćwiczeń dotyczącego transkrypcji fonetycznej tekstu, rozpoznania upodobnień, weryfikacji wszystkich poprawnych
i regionalnych wariantów wymowy, zastosowania akcentacji w tekście (25%). Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na wszystkich zajęciach – zajęcia opuszczone student ma obowiązek zaliczyć na konsultacjach.

Wykład – kolokwia. Ocena końcowa z wykładów stanowi średnią ocen ze sprawdzianów.

Na ocenę z przedmiotu składa się ocena z ćwiczeń (50%) i wykładów (50%). Warunkiem zaliczenia przedmiotu są pozytywne oceny z ćwiczeń i wykładów.

Recommended reading

  1. Nagórko A., Podręczna gramatyka języka polskiego, Warszawa 2010.
  2. Ostaszewska D., Tambor J., Fonetyka i fonologia języka polskiego, Warszawa 2004.
  3. Strutyński J., Zarys gramatyki współczesnej, Cz. I. Fonetyka i fonologia, Kraków 1992.
  4.  Wierzchowska D., Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław 1980.
  5. Wierzchowska B., Opis fonetyczny języka polskiego, Warszawa 1967.

Further reading

  1. Benni T., Fonetyka opisowa języka polskiego (z obrazami głosek polskich, Wrocław 1959.
  2. Gramatyka współczesnego języka polskiego: fonetyka i fonologia, red. H. Wróbel, Warszawa 1995.
  3. Wierzchowska B., Wymowa polska, Warszawa 1971.

Notes


Modified by dr hab. Ewa Skorek, prof. UZ (last modification: 01-01-2017 23:51)