SylabUZ
| Nazwa przedmiotu | Antropologia kulturowa |
| Kod przedmiotu | 14.7-WP-SOCP-AKUL |
| Wydział | Wydział Nauk Społecznych |
| Kierunek | Socjologia |
| Profil | ogólnoakademicki |
| Rodzaj studiów | pierwszego stopnia z tyt. licencjata |
| Semestr rozpoczęcia | semestr zimowy 2017/2018 |
| Semestr | 4 |
| Liczba punktów ECTS do zdobycia | 5 |
| Typ przedmiotu | obowiązkowy |
| Język nauczania | polski |
| Sylabus opracował |
|
| Forma zajęć | Liczba godzin w semestrze (stacjonarne) | Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne) | Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne) | Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne) | Forma zaliczenia |
| Wykład | 15 | 1 | - | - | Egzamin |
| Ćwiczenia | 30 | 2 | - | - | Zaliczenie na ocenę |
Świadomość użyteczności wiedzy i umiejętności antropologicznych w profesji socjologa. Uświadomienie europocentrycznych, megalomańskich i ksenofobicznych mitów oraz przesądów etnicznych wśród studentów. Przyjmowanie w praktyce postawy relatywizmu kulturowego Rozpoznawanie starej i nowej naukowej formuły antropologii. Wiedza na temat polskiej kultury ludowej. Diagnozowanie i rozumienie historyczno-kulturowych i współczesnych zjawisk w Europie oraz na obszarach jej wpływów. Metody badań etnograficznych.
|
Zakres tematyczny WYKŁADów:
1.Podstawowe zagadnienia i obszary badawcze dyscyplin antropologicznych, podzielone według kryterium teoretycznego (kultura) i opisowego (typy kultur tradycyjnych i współczesnych). Podstawowa terminologia, definicje oraz zadania antropologii kulturowej na tle innych nauk społecznych i w opozycji do etnologii . Historyczne determinanty problematyki i metodologii antropologii oraz etnologii. 2-3. Fazy zasiedlenia Europy przez ludy neolityczne i Indoeuropejczyków. Etniczna mapa Europy. 4.Podstawowe dychotomie antropologii: dziki/cywilizowany, swój/obcy, Inny, orbis interior/orbis exterior, kultura/natura, centrum/peryferie. 5.Tradycja w różnych typach kultur i generacjach współczesnego społeczeństwa polskiego. 6..Spotykane typy europocentryzmu i antropologiczne mity na temat „dzikich” oraz „obcych” versus relatywizm kulturowy. 7.Ewolucja teoretycznych problemów badawczych w antropologii oparta na charakterystyce okresów: etnocentrycznego, relatywistycznego, postmodernistycznego i opisowo-interpreatywnego.
Zakres tematyczny ćwiczeń: 1. Charakterystyka historycznej kultury chłopskiej. 2. Opis i definiowanie zjawisk ze sfery religijnej i obyczajowej w kulturze ludowej: rytuał, obrzęd, obyczaj, zwyczaj, ceremonia, sankcje społeczne, nawyki społeczne. Elementy antropologicznej teorii magii. 3. Przyczyny rozpadu kultury chłopskiej i jej relikty: rytualizm, sensualizm, przesąd, zabobon, obyczaj. 4. Wycieczka do Skansenu w Ochli 5. Karnawalizacja kultury a dawne tradycje: Wszystkich Świętych/Haloween, DzieńKobiet/Walentynki, Winobranie i inne jarmarki oraz ich społeczno-kulturowe funkcje. 6. Bachiczna i winiarska tradycja Zielonej Góry - zajęcia w terenie. 7-8.Charakterystyka wybranych nowych zjawisk kulturowych w skali globu: kreolizacja a homogenizacja, indygenizacja, tradycja wynaleziona, folkloryzm a postfolkoryzm, nowoplemienność itp.Praktyczne rozpoznawanie nowych współczesnych zjawisk kulturowych oraz umiejętność diagnozowania ich społecznych funkcji: kreolizacja, indygenizacja, tradycja wynaleziona, folkloryzm a postfolkoryzm, nowoplemienność, peryferyzacja centrum, kompresja czasu i przestrzeni. 9. Charakterystyka współczesnych typów kultur i grup etnicznych: nowe miejskie diaspory, grupy tubylcze, protonarody, postkolonialne państwa wieloetniczne, kultury ponowoczesne, tradycjonalistyczne. 10-11. Znajomość klasycznych etnograficznych metod badawczych i posługiwanie się nowoczesnymi metodami badawczymi antropologii i etnografii w badaniu nowych typów kultur i grup etnicznych: metoda porównawcza, konfesjonalizm (tradycyjny wywiad etnograficzny), zogniskowany wywiad polifoniczny, metoda dialogiczna i opis „gęsty”, metoda perspektywizmu. Jak nie należy uprawiać antropologii? O przejmowaniu perspektywy badanych i rzeczywistym perspektywizmie oraz wprowadzaniu zmian w kulturze badanych. Postawa obserwacji i postawa zaangażowania. 12-13. Przełomowe wydarzenia w dziejach kultury euro-atlantyckiej implikujące zmianę formuły światopoglądowej. Kolejne „odczarowania świata” w: archaicznej Grecji, okresie odkryć geograficznych, Reformacji, Oświeceniu i ponowoczesności.
|
Wykład konwencjonalny, wykład konwersatoryjny.
Ćwiczenia:
Praca w zespołach na bazie literatury antropologicznej i etnograficznych materiałów źródłowych z wyznaczonymi przez prowadzącego zadaniami do realizacji, quizy, zestawienia tabelaryczne, krzyżówki tematyczne.
Samodzielna lektura książek antropologicznych (podręczniki, monografie) oraz etnograficznych i dyskutowanie ich treści podczas ćwiczeń.
Ćwiczenia w terenie: zapoznawanie się ze zbiorami muzealnymi w Skansenie w Ochli i winiarsko-bachiczną tradycją Zielonej Góry.
| Opis efektu | Symbole efektów | Metody weryfikacji | Forma zajęć |
Zaliczenie wykładu
|
Forma zaliczenia wykładu |
Uwagi |
|
Egzamin |
Tak |
|
Egzamin ustny. |
Minimalny próg wymagań uzyskanie 50% punktów za udzielenie poprawnych odpowiedzi na wylosowane 3 pytania. |
|
Zakres materiału dotyczący egzaminu. |
Zgodnie z przedstawionym na pierwszych zajęciach sylabusem (wykład). |
|
Zasady uzyskania oceny końcowej z wykładu.
|
Ocena z wykładu to ocena z egzaminu.
|
Zaliczenie ćwiczeń
|
Forma zaliczenia ćwiczeń |
Uwagi |
|
Zaliczenie na ocenę |
Tak |
|
Zakres materiału obejmującego przygotowanie do zajęć i prac. |
Zgodnie z przedstawionym na pierwszych zajęciach Sylabusem. |
|
Aktywność podczas zajęć. |
Merytoryczne przygotowanie, umiejętność podania przykładów, umiejętność wykorzystania omawianych tekstów. Za aktywność przyznawane są punkty. Prezentacja wypowiedzi dotyczących dwóch wybranych lektur obowiązkowych z niżej wymienionych: R. Benedict, Wzory kultury, przeł. L. Prokopiuk, Warszawa 2001. E. Hall, Ukryty wymiar, przeł. B. Hołówka, Warszawa 19871. E. Hall, Poza kulturą, Warszawa 1984. M. Harris, Krowy, świnie, wojny i czarownice, Warszawa 2008. E. Redliński, Konopielka, Warszawa 2006. P. Rabinow, Refleksje na temat badań terenowych w Maroku, Wyd. Marek Derewoecki, Kęty 2010. W. J. Burszta, Świat jako więzienie kultury, Warszawa 2008. N. Barley, Niewinny antropolog, Prószyński i S-ka, Warszawa 1997. J. Sudnikiewicz, Pustynny barbarzyńca , Gdańsk 2014 |
|
Aktywność w ramach wykonywania prac zespołowych.
|
Współpraca w ramach zadań realizowanych podczas zajęć a także w ramach prac przygotowywanych poza zajęciami. Za aktywność przyznawane są punkty. |
| Ocena pracy z tekstem i dyskusja w grupach | Ocena wypowiedzi na temat czytanych tekstów i merytoryczna ocena wypowiedzi |
|
Proporcje zadań i ich wpływ na ocenę końcową z ćwiczeń. |
średnia ocen cząstkowych uzyskanych z aktywności na 12 zajęciach i z oceny z kolokwium. Oceny cząstkowe są jednorazowo wystawiane na ćwiczeniach w skali od dst do bdd podzielone przez ilość zajęć i jednego kolokwium.* |
*Zasady ustalania oceny w przypadku średniej
Ocena końcowa z przedmiotu*
|
Oceny brane pod uwagę w przypadku oceny końcowej |
UWAGI: |
|
Wykład + ćwiczenia kończące się uzyskaniem oceny. |
Warunkiem uzyskania pozytywnej oceny końcowej jest uzyskanie pozytywnej oceny z ćwiczeń i wykładu (3.0-5.0). |
|
Zasady uzyskania oceny końcowej. |
Ocena końcowa stanowi średnią arytmetyczną ocen z ćwiczeń i wykładu*. |
1. E. Gellner, Socjologia a antropologia społeczna, w: tegoż, Pojecie pokrewieństwa, Kraków 1995.
2. W. J. Burszta, Antropologia kultury, Poznań 1998., Roz. I, II, VII i VIII.
3. D. Angutek, Magiczne źródła filozofii greckiej, Bydgoszcz 2003, s. 11-44.
4. M. Sahlins, Wyspy historii, przeł. I. Kołbon, Kraków 2006, rozdz. „Hstoria heroiczna, ss.53-92.
5. A. Barnard, Antropologia. Teoria i historia, Warszawa 2005, s. 46-53.
6. Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, red. Z. Staszczak, Warszawa-Poznań 1987, hasła: antropologia kulturowa, a. społeczna, etnologia, etnografia, ludoznawstwo, kultura jawna/kultura ukryta, kultura rzeczywistości/kultura wartości, kultura symboliczna, kultura materialna, tradycja, tradycjonalizm, folkloryzm, kultura ludowa.
7. L. Stomma, Słońce rodzi się 3 grudnia, Łódź 1980, s. 24-44, 64-78.
8. L. Stomma, Antropologia kultury wsi polskiej XIX wieku, Warszawa 1986, roz. I-IV.
9. D. Angutek, Przesąd i zabobon – odmienne zachowania kulturowe, „Lud” 1999.
10. .J. Grad, Sankcje społeczne a obyczaj, w: W. Burszta, J. Damrosz (red.), Pożegnanie paradygmatu ? Etnologia wobec współczesności, Instytut kultury, Warszawa 1994..
11. B. Malinowski, Argonauci Zachodniego Pacyfiku, Wprowadzenie.
12. C. Geertz, Zaświadczające Ja. Dzieci Malinowskiego, „Konteksty” 1998, nr 1.
13. C. Geertz, Interpretacja kultur, przeł. M. M. Piechaczek, Kraków 2005, roz. I.
1. Ch. Janks, Kultura, przeł. W. J. Burszta, Poznań 2000
2. I. Bukraba-Rylska, Socjologia wsi polskiej, Warszawa 2008, Warszawa 2000
3. M. Eliade, Sacrum – mit – historia, Warszawa .2006, s. 61-96, 97-131.
4. M. A. Kowalski, Sztuka frasobliwa, Ludowa Spółdzielnia wydawnicza, Warszawa 1988.
5. S. Vincenz, Nowa Itaka, w: Antropologia kultury, red. A. Mencwel, Warszawa 2000.
6. R. Deliege, Historia antropologii. Szkoły, teorie, autorzy, Warszawa 2011.
7. J. Grad, Problemy karnawalizacji kultury, w: Ludyczne wymiary kultury, red. J. Grad, H. Mamzer, s.9-19.
8. Karnawały w kulturze, „Konteksty” 2002, nr 3-4. Teksty do wyboru.
9. C.Turnbull, Ikowie ludzie gór, Warszawa 1965.
10. C. Castaneda, Nauki Don Juana, Warszawa 1980.
11. R. Benedict, Wzory kultury, przeł. L. Prokopiuk, Warszawa 2001.
12. E. Hall, Ukryty wymiar, przeł. B. Hołówka, Warszawa 19871.
13. E. Hall, Poza kulturą, Warszawa 1984.
14. M. Harris, Krowy, świnie, wojny i czarownice, Warszawa 2008.
15. E. Redliński, Konopielka, Warszawa 2006.
16. P. Rabinow, Refleksje na temat badań terenowych w Maroku, Wyd. Marek Derewoecki, Kęty 2010.
17. W. J. Burszta, Świat jako więzienie kultury, Warszawa 2008.
18. N. Barley, Niewinny antropolog, Prószyński i S-ka, Warszawa 1997.
Zmodyfikowane przez dr hab. Dorota Szaban, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 29-03-2018 12:38)
