SylabUZ
| Course name | Social maladjustment |
| Course ID | 14.0-WP-PEDP-NS |
| Faculty | Faculty of Social Sciences |
| Field of study | Pedagogy |
| Education profile | academic |
| Level of studies | First-cycle studies leading to Bachelor's degree |
| Beginning semester | winter term 2020/2021 |
| Semester | 1 |
| ECTS credits to win | 4 |
| Course type | obligatory |
| Teaching language | polish |
| Author of syllabus |
|
| The class form | Hours per semester (full-time) | Hours per week (full-time) | Hours per semester (part-time) | Hours per week (part-time) | Form of assignment |
| Lecture | 15 | 1 | 9 | 0,6 | Exam |
| Class | 30 | 2 | 18 | 1,2 | Credit with grade |
Student posiądzie wiedzę na temat zjawiska niedostosowania społecznego i jego interpretacji naukowej w różnorodnych koncepcjach teoretycznych oraz w odniesieniu do patologii życia społecznego. Pozna przyczyny i przejawy niedostosowania społecznego dzieci i młodzieży, sposoby funkcjonowania osób niedostosowanych i zagrożonych niedostosowaniem w środowisku rodzinnym, szkolnym, rówieśniczym. Ponadto zdobędzie wiadomości odnoszące się do diagnozy niedostosowania społecznego, resocjalizacji i profilaktyki.
Zainteresowanie tematyką z zakresu patologii społecznych, wiedza o problemach społecznych na poziomie szkoły średniej.
Wykłady
Norma i patologia w funkcjonowaniu społeczeństwa. Źródła norm i zasad społecznych. Patologia a dewiacja. Teorie wyjaśniające zachowania dewiacyjne człowieka (teoria anomii, kontroli społecznej E. Durkheima, T. Hirschiego, teoria R. Mertona, Teoria zróżnicowanych powiązań E. Sutherlanda, teoria naznaczenia społecznego E. Lemerta, teorie subkultur). Patologie a niedostosowanie społeczne. Definicje i typologie niedostosowania społecznego. Powstawanie i rozwój zachowań aspołecznych oraz mechanizmy psychospołeczne. Biopsychiczne i środowiskowe uwarunkowania nieprzystosowania społecznego dzieci i młodzieży. Rola diagnozy w pracy z dzieckiem niedostosowanym społecznie. Procedury działań podejmowanych wobec osób przejawiających symptomy niedostosowania społecznego. System opieki i profilaktyki nad dzieckiem niedostosowanym społecznie Środki i ośrodki pracy z dziećmi i młodzieżą niedostosowaną. Główne problemy w terapii i resocjalizacji nieletnich niedostosowanych. Współczesne systemy ograniczania zachowań dewiacyjnych dzieci i młodzieży w Polsce i na świecie.
Ćwiczenia
Wprowadzenie: poglądy na istotę niedostosowania społecznego; socjalizacja; niedostosowanie jako problem wychowawczy i społeczny. Teoretyczny model zachowań dewiacyjnych – model rozwoju osobowości i jej zaburzeń w ujęciu E. Eriksona. Pojęcie niedostosowania społecznego: objawy, rodzaje i typologie niedostosowania społecznego (według J. Konopnickiego, Cz. Czapówa, C. E. Sullivana i M. Q. Granta); etapy wykolejenia społecznego. Powstanie i rozwój zachowań aspołecznych: mechanizmy psychospołeczne – powstawanie zaburzeń w zachowaniu w oparciu o teorię frustracji potrzeb i społecznego uczenia się W. Bandury. Diagnoza niedostosowanych społecznie: model diagnozy behawioralnej i interdyscyplinarnej, główne etapy; diagnostyka wspierająca; arkusz obserwacyjny T. Achenbacha i jego praktyczne zastosowanie; SNS L. Pytki. Główne przyczyny niedostosowania społecznego; podziały, klasyfikacje; czynniki makrospołeczne powodujące niedostosowanie społeczne (przemiany społeczno-ekonomiczne, rola massmediów, wyjazdy za granice). Rodzinne uwarunkowania niedostosowania społecznego: czynniki rodzinne według Farrington; braki w zakresie umiejętności wychowawczych rodziców; rola kar i nagród w wychowaniu, cechy rodziny dysfunkcyjnej w aspekcie systemów rodzinnych. Charakterystyka wybranych przejawów niedostosowania społecznego wśród dzieci i młodzieży (agresja, odmowa chodzenia do szkoły, fala szkolna, bullying, cyberprzemoc, wagary szkolne, próby samobójcze młodzieży). ADHD i FAS jako przykład zaburzeń funkcjonowania dzieci i młodzieży w wyniku uszkodzenia CUN. Diagnoza dziecka niedostosowanego społecznie. Przemoc wobec dziecka w rodzinie jako zasadnicza przyczyna niedostosowania społecznego; definicje, rodzaje i formy przemocy wobec dziecka; deprywacja potrzeb dziecka, a zaburzenia w zachowaniu. Szkolne uwarunkowania nieprzystosowania społecznego: czynniki tkwiące w systemie szkolnym, w nauczycielu, w uczniu; fobia szkolna jako typ zachowania neurotyczno-lekowego; wagary; bulling. Dziecko niedostosowane w kontaktach rówieśniczych: popularność dzieci z symptomami zaburzeń w grupie rówieśniczej; dzieci zagrożone ostracyzmem – mechanizmy i skutki.
Wykłady – wykład tradycyjny, wykład problemowy, wykład dyskusyjny.
Ćwiczenia – metody poszukujące (burza mózgów, metoda problemowa, dyskusja).
| Outcome description | Outcome symbols | Methods of verification | The class form |
Wykłady
Warunkiem zaliczenia jest kolokwium pisemne z treści wykładów. Warunkiem oceny pozytywnej jest uzyskanie 60% pozytywnych odpowiedzi.
Ćwiczenia
Aktywne uczestnictwo studenta na zajęciach (m.in. prezentowanie własnych podglądów formułowanych na podstawie literatury przedmiotu); kolokwium zaliczeniowe.
Ocena końcowa
Ocenę końcową stanowi wynik egzaminu pisemnego bądź ustnego uwzględniającego treści ćwiczeń i wykładów. Kryteria oceny obejmowały będą: znajomość treści przedmiotu, jego rozumienie i wyjaśnianie, samodzielność studenta w wyjaśnianiu i interpretacji przejawów niedostosowania społecznego, dociekliwość w analizie przyczyn zjawiska, otwartość, poziom zaangażowania w rozwiązywaniu problemu.
Carr A., Depresja i próby samobójcze młodzieży, Gdańsk 2004.
Elliot J., Place M., Dzieci i młodzież w kłopocie, Warszawa 2000.
Herbert M., Rozwój społeczny ucznia, Gdańsk 2004.
Jarosz E., Dom, który krzywdzi, Katowice 2001.
Konopnicki J., Niedostosowanie społeczne, Warszawa 1971 .
Miłkowska-Olejniczak G, Charakterystyka szkolnego agresora, [w:] Modelowe rozwiązania działalności profilaktycznej w grupach dzieci i młodzieży, red. A. Doliński, Zielona Góra.
Otręba A., Wołanie o pomoc, „Edukacja i Dialog” 2002, 4.
Pospiszyl I., Patologie społeczne, Warszawa 2008.
Pytka L., Pedagogika resocjalizacyjna, Warszawa 2000.
Seweryńska A. M., Uczeń z rodziny dysfunkcyjnej, Warszawa 2007.
Urban B., J. Stanik, Resocjalizacja, T. I, Warszawa 2007.
Urban B., Kryteria, mechanizmy i konsekwencje odrzucenia dziecka przez grupę rówieśniczą, [w:] Społeczne konteksty zaburzeń w zachowaniu, Kraków 2001.
Urban B., Zachowania dewiacyjne młodzieży, Kraków 2000.
Bradshaw J., Zrozumieć rodzinę, Warszawa 1997.
Konopnicki J, Niedostosowanie społeczne, Warszawa 1971.
Radziewicz-Winnicki A., Społeczeństwo w trakcie zmiany, Gdańsk 2004.
Waloszek D. (red.), Osamotnienie dzieci w rodzinie a ich relacje emocjonalne z rówieśnikami i nauczycielami w szkole, [w:] Nowe stulecie dziecku, Zielona Góra 2001.
Modified by dr Jarosław Wagner (last modification: 20-04-2020 21:51)
