SylabUZ

Generate PDF for this page

Contemporary Polish - course description

General information
Course name Contemporary Polish
Course ID 09.3-WH-DiksP-WJP-Ć-S14_genYF00B
Faculty Faculty of Humanities
Field of study Journalism and social communication
Education profile academic
Level of studies First-cycle studies leading to Bachelor's degree
Beginning semester winter term 2021/2022
Course information
Semester 2
ECTS credits to win 6
Course type obligatory
Teaching language polish
Author of syllabus
  • dr hab. Marzanna Uździcka, prof. UZ
Classes forms
The class form Hours per semester (full-time) Hours per week (full-time) Hours per semester (part-time) Hours per week (part-time) Form of assignment
Lecture 30 2 - - Exam
Class 30 2 - - Credit

Aim of the course

Wiedza: nabycie wiedzy o funkcjonowaniu systemu współczesnego języka, o jego podsystemach: ogólnie - fonologicznym, szczegółowo - morfologicznym, syntaktycznym, semantyczno-leksykalnym; nabycie wiedzy o stanie ortografii i interpunkcji we współczesnej  polszczyźnie.

Umiejętności:  nabycie umiejętności analizy i oceny zjawisk językowych na poszczególnych poziomach struktury języka, nabycie umiejętności poprawnego posługiwania się językiem polskim w mowie i piśmie.

Kompetencje: ukształtowanie świadomości językowej i potrzeby posiadania wysokiej kompetencji językowej, ze szczególnym uwrażliwieniem przyszłych dziennikarzy na „czystość” języka wypowiedzi medialnych.

Prerequisites

brak

Scope

Wykład

1. Główne cechy języka ogólnopolskiego XX i XXI wieku.

2. Źródła informacji o poprawności współczesnej polszczyzny: wykorzystanie słowników, leksykonów i encyklopedii oraz światowych zasobów bibliotek cyfrowych

3. Fonetyka:  charakterystyka artykulacyjna i akustyczna współczesnego systemu spółgłoskowego i samogłoskowego; istota i rodzaje upodobnień.

4. Morfologia: wyraz, leksem, morfem; klasyfikacja morfemów (strukturalna, dystrybucyjna, funkcjonalna).

5. Słowotwórstwo a fleksja. Derywat (temat słowotwórczy, formant słowotwórczy). Rodzaje derywacji. Ogólna klasyfikacja derywatów (transpozycyjne, mutacyjne, modyfikacyjne). Strukturalne a realne znaczenie wyrazów. Kategoria słowotwórcza a typ słowotwórczy. Kategorie słowotwórcze rzeczowników. 

6. Polszczyzna jako język fleksyjny. Forma fleksyjna (temat fleksyjny, flektyw, końcówka fleksyjna). Paradygmat fleksyjny, typy paradygmatów.

7. Deklinacja: klasy deklinacyjne, końcówki wspólnofunkcyjne, osobliwości deklinacji rzeczownikowej.

8. Koniugacja: typy budowy form czasownikowych: struktury fleksyjne, afleksyjne, aglutynacyjne, analityczne.

9. Komunikatywne funkcje wypowiedzi (wypowiedzenie a tekst).

10. Wypowiedzenie jako jednostka komunikatywna języka. Klasyfikacja wypowiedzeń. Hipotaksa, parataksa.

12. Stosunki syntaktyczne w wypowiedzeniu; akomodacja syntaktyczna.

Ćwiczenia

 

1. Zasady ortograficzne we współczesnej polszczyźnie.

2. Zasady interpunkcyjne we współczesnej polszczyźnie.

3. Zasady poprawnej wymowy wyrazów i połączeń wyrazowych (wymowa nosówek we współczesnej polszczyźnie).

4. Charakterystyka systemu słowotwórczego współczesnej polszczyzny (analiza derywatów rzeczownikowych, przymiotnikowych, czasownikowych).

5. Nazwy własne we współczesnej polszczyźnie: tworzenie przymiotników od nazw własnych,  kategoria nazw mieszkańców,  nazwy miejscowe i geograficzne, odmiana nazwisk.

6. Skrótowce we współczesnej polszczyźnie. 

7. Fleksja nazw pospolitych.

8. Nowe słownictwo polskie: nazwy abstrakcyjne, nazwy przedmiotów, osób i miejsc, przymiotnikowe nazwy cech, proporcje ilościowe.

9.  Składniki wypowiedzenia pojedynczego, stosunki między składnikami (składnia zgody i rządu - zagadnienia poprawnościowe).

10. Funkcje syntaktyczne składników wypowiedzenia pojedynczego.

11. Syntaktyczne użycia form przypadkowych. Składnia liczebników polskich. Łączliwość syntaktyczna i funkcje znaczeniowe przyimków.  Funkcja spójników.  Syntaktyczne 

       użycie zaimków osobowych, zwrotnych i dzierżawczych.  Szyk wyrazów w zdaniu.  

12. Segmentacja wypowiedzeń; relacje wypowiedzeń składowych oraz ich wykładniki.

 

 

Teaching methods

Wykład informacyjny, wykład konwersatoryjny, opis wyjaśniający, opis klasyfikujący, prezentacja, rozmowa nauczająca, dyskusja.

Learning outcomes and methods of theirs verification

Outcome description Outcome symbols Methods of verification The class form

Assignment conditions

Ocena aktywności studentów, ocena ćwiczeń praktycznych, prezentacja, zaliczenie kolokwium, zdanie egzaminu.

Recommended reading

Karpowicz K., Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa 2009.

Nagórko A., Zarys gramatyki polskiej, Warszawa 2002.

Ostromęcka-Frączak B., Dokąd zmierza polszczyzna?, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” LXII, 2016, s. 81-89.

Ożóg K., Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów 2001.

Polszczyzna na co dzień, red. M. Bańko, Warszawa 2006.

Rada Języka Polskiego – https://rjp.pan.pl/

Słownik Języka Polskiego PWN – https://sjp.pwn.pl/

Strutyński J., Gramatyka polska. Wprowadzenie. Fonetyka. Fonologia. Morfologia, Kraków 1996.

Wielki słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, red. E. Polański, Warszawa 2016.  

Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 2004.

Further reading

Encyklopedia kultury języka polskiego XX wieku, t. 2, Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław 1993.

Grzegorczykowa R., Wykłady z polskiej składni, Warszawa 1999.

Jadacka H.,System słowotwórczy polszczyzny (1945–2000), Warszawa 2001.

Smółkowa A., Nowe słownictwo polskie. Badania rzeczowników, Wrocław 1976.

 

Notes

brak


Modified by dr Krystian Saja (last modification: 12-05-2021 18:09)