1. SylabUZ
2. Faculty of Social Sciences
3. winter term 2022/2023
4. Political Studies - First-cycle studies
5. Historia służb specjalnych III RP

Generate PDF for this page

Historia służb specjalnych III RP - course description

Aim of the course

Wykład ma na celu zaznajomienie studiujących z podstawowymi fazami rozwoju służb specjalnych III RP po 1989 r., zarówno cywilnych jak i wojskowych. Mowa tutaj nie tylko o ich budowie, miejscu w systemie politycznym, ale także o funkcjach, zmianach ustawowych, skandalach i rozmaicie ocenianych – ale zawsze domniemanych sukcesach lub porażkach tychże 

Równie istotne pozostaje zrozumienie rozbieżności metodologicznych pomiędzy znaczeniem i kompetencjami służb specjalnych w państwach demokratycznych i autorytarnych, a tym samym zrozumienie relacji pomiędzy policją polityczną w systemach autorytarnych, a służbami specjalnymi demokratycznego państwa, ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia transformacji ustrojowej po 1989 r.

Prerequisites

Save changes

Posiadanie podstawowej wiedzy o historii PRL i III RP – nabytej w trakcie zajęć z historii Polski po 1945 r. i/lub historii powszechnej XX w.  Pożądane jest zaliczenie przedmiotu z zakresu służb specjalnych PRL

Scope

1. Zagadnienia teoretyczne – tajna służba versus policja polityczna w systemach demokratycznych i postautorytarnych
2. Geneza służb specjalnych III RP – transformacja MSW w 1989 r.
3. Lustracja jako element działania służb specjalnych
4. Urząd Ochrony Państwa
5. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
6. Agencja Wywiadu
7. Wojskowe Służby Informacyjne
8. Służba Wywiadu Wojskowego
9. Służba Kontrwywiadu Wojskowego
10. Służby specjalne w kluczowych momentach przesileń politycznych III RP
11. Stosunki zewnętrzne służb specjalnych
12. Sukcesy i porażki służb w świecie środków masowego przekazu
13. Pracownicy służb i ich ocena działania służb po 1989 r.

Teaching methods

Z uwagi na znaczną ilość dostępnych źródeł archiwalnych, memuarystyki, ikonografii oraz multimediów, planowany jest wykład połączony z wspólną analizą ze studentami tekstów źródłowych.

Learning outcomes and methods of theirs verification

Outcome description	Outcome symbols	Methods of verification	The class form

Assignment conditions

Egzamin ustny mający na celu weryfikację wiedzy faktograficznej poznanej w trakcie wykładu oraz sprawdzenie poziomu indywidualnej analizy proponowanych monografii przedmiotowych.

Recommended reading

Handbuch der kommunistischen Geheimdienste in Osteuropa 1944- 1991, red. Ł. Kamiński, K. Persak, J. Gieseke, Göttingen 2009.

Instrukcje pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa 1945-1989, oprac. T. Ruzikowski,,Warszawa 2004.

Analysing Intelligence. Origins, Obstacles and Innovations, red. R. Z. George, J. B. Bruce, Washington D.C. 2008.

Andregg M., Ethics and professional Intelligence, [w:] L. K. Johnson, The Oxford handbook of national Security Intelligence, Oxford 2010.

Andrew Ch., MI 5. Die wahre Geschichte des britischen Geheimdienstes, Berlin 2011.

Angriff und Abwehr. Deutsche Geheimdienste nach 1945, red. K. Eichner, G. Schramm, Berlin 2007.

Chudy W., Kłamcy profesjonalni. Praca dyplomaty i szpiega w ujęciu etyki, Tychy 2004.

Clauser J., An Introduction to Intelligence Research and Analysis, Lanham - Maryland 2008.

Further reading

Andrew Ch., Mitrochin W., Archiwum Mitrochina, KGB w Europie i na Zachodzie, Warszawa 2001.

Deacon R., Spyclopaedia. An encyclopaedia of spies, secret services, operations, jargon and all subjects related to the world of espionage, London 1988.

Cenckiewicz S., Długie ramię Moskwy. Wywiad wojskowy Polski Ludowej 1943-1991, Poznań 2011.

Notes

Pożądana jest znajomość przez studentów podstaw historii politycznej III RP.

Modified by dr hab. Tytus Jaskułowski, prof. UZ (last modification: 22-04-2022 12:39)