SylabUZ
| Course name | Fonetyka akustyczna i wizualna |
| Course ID | 05.09.WO-PEDD-FAW |
| Faculty | Faculty of Social Sciences |
| Field of study | Pedagogy |
| Education profile | academic |
| Level of studies | Second-cycle studies leading to MS degree |
| Beginning semester | winter term 2022/2023 |
| Semester | 1 |
| ECTS credits to win | 2 |
| Available in specialities | Speech therapy |
| Course type | obligatory |
| Teaching language | polish |
| Author of syllabus |
|
| The class form | Hours per semester (full-time) | Hours per week (full-time) | Hours per semester (part-time) | Hours per week (part-time) | Form of assignment |
| Class | 15 | 1 | 9 | 0,6 | Credit with grade |
| Lecture | 15 | 1 | 9 | 0,6 | Credit with grade |
Przedmiot zaznajamia studenta z podstawowymi pojęciami z zakresu fonetyki akustycznej, sposobami obrazowania dźwięku i analizy wybranych parametrów akustycznych sygnału mowy, zarówno w normie, jak i w przypadkach zaburzeń mowy
Podstawowa wiedza z zakresu emisji głosu
Wykład
Ruch drgający, ciśnienie akustyczne, fala akustyczna, rodzaje fal akustycznych. Wielkości charakteryzujące drgania (ciśnienie akustyczne, amplituda drgań, okres drgań źródła dźwięku, i fale (długość fali, prędkość fali, okres i częstotliwość).
Odbiór fal akustycznych przez człowieka, poziomy odniesienia dla ciśnienia akustycznego i natężenia dźwięku. Poziom ciśnienia dźwięku i poziom natężenia dźwięku, Pole słuchowe człowieka, próg słyszalności, próg niewygody, próg bólu, pole mowy. Audiogram.
Tony proste, sygnały akustyczne złożone regularne (periodyczne) i nieregularne (szumy, impulsy).
Sposoby obrazowania sygnału akustycznego - oscylogram, widmo, spektrogram
Wielkości obiektywne (fizyczne) dźwięku i odpowiadające im wielkości subiektywne (psychoakustyczne) np. częstotliwość - wysokość, poziom natężenia dźwięku – głośność
Podział głosek języka polskiego ze względu na charakter przebiegu akustycznego.
Ton krtaniowy i częstotliwość podstawowa głosu ludzkiego – metody pomiarowe tej wielkości; a) w dziedzinie czasu, b) w dziedzinie częstotliwości. Charakterystyka głosów męskich, żeńskich i dziecięcych. Związek między częstotliwością podstawową a intonacją wypowiedzi.
Model wytwarzania mowy. Znaczenie części artykulacyjnej narządu mowy w tym procesie – zjawisko rezonansu. Formanty i częstotliwości formantowe samogłosek polskich. Powiązanie wartości dwóch pierwszych częstotliwości formantowych z czynnościami artykulacyjnymi.
Ćwiczenia
Praktyczne metody wyznaczania częstotliwości formantowych polskich samogłosek przy wykorzystaniu widma i spektrogramu.
Wytwarzanie głosek nosowych, bocznych, trących i zwartych. Proste modele ich powstawania. Formanty i antyformanty charakteryzujące te grupy głosek.
Fonetyczne jednostki segmentalne zależne i niezależne. Pojęcia fonemu i alofonu. Segmentacja sygnału mowy. Przebiegi ustalone i nieustalone. Ekstrapolacja formantów głosek zwartych w otoczeniu samogłoskowym. Wyznaczanie częstotliwości docelowych formantów głosek zwartych. 1
Percepcja sygnału mowy. Cechy dystynktywne polskiego systemu fonemów. Praktyczna możliwość wykorzystania zestawu cech dystynktywnych do rozpoznania wypowiedzi. 13. Różne modele percepcji mowy
pogadanka, pokaz, prezentacja multimedialna
| Outcome description | Outcome symbols | Methods of verification | The class form |
Warunkiem zaliczenia jest zdobycie pozytywnej oceny z testu
(90% poprawnych odpowiedzi – ocena bdb, 75% - db, 60% - dst).
Alternatywne i wspomagające metody komunikacji, red. J. Błeszyński, Kraków 2008.
W. Jassem , Podstawy fonetyki akustycznej, PWN, Warszawa 1973.
B. Wierzchowska, Struktura akustyczna dźwięków języka polskiego, Logopedia 7, Lublin 1967.
B. Szczepankowski, Fonetyka akustyczna audytywna i wizualna, Wydawnictwo UW, Warszawa 1985.
A. Trochymiuk, Wymowa dzieci niesłyszących. Analiza audytywna i akustyczna, Wydawnictwo UMCS 2008.
A. Trochymiuk, R. Święciński, Symbole podstawowej (IPA) i rozszerzonej (ExtIPA) transkrypcji Międzynarodowego Towarzystwa Fonetycznego. Audiofonologia 25, Lublin 2004.
Modified by dr Anita Famuła-Jurczak, prof. UZ (last modification: 30-04-2022 07:15)
