1. SylabUZ
2. Faculty of Humanities
3. winter term 2022/2023
4. Popular literature and world creation in games - First-cycle studies leading to Bachelor's degree
5. PDW: Powieść kryminalna

Generate PDF for this page

PDW: Powieść kryminalna - course description

Aim of the course

Celem przedmiotu jest uzupełnienie i poszerzenie wiedzy z zakresu literatury XIX i XX wieku o powieść kryminalną; zapoznanie studentów z jej cechami, odmianami gatunkowymi; wskazanie kierunków rozwoju oraz pogłębienie umiejętności analityczno-interpretacyjnych uczestników kursu.

Prerequisites

Save changes

Podstawowa wiedza z zakresu literaturoznawstwa i kultury popularnej umożliwiająca interpretację tej odmiany powieści.

Scope

Przedmiot obejmuje wybrane powieści kryminalne XIX i XX wieku. Omówione zostaną początki gatunku, kierunki jego rozwoju oraz cechy strukturalne. Na wybranych przykładach ukazana zostanie estetyka polskiej powieści kryminalnej oraz jej związki z literaturą europejską.

1. Początki i tradycje powieści kryminalnej.
2. Pitaval i jego znaczenie.
3. Autorzy polskiej dziewiętnastowiecznej powieści kryminalnej.
4. Tradycja szlachecka - kryminał dworkowy.
5. W. Przyborowski, czyli kryminał w cieniu historii.
6. H. Nagiel i kryminał miejski.
7. Polski kryminał przełomu XIX i XX wieku.
8. Kryminał klasyczny "złotej ery".
9. Amerykański "czarny kryminał".
10. Polska powieść kryminalna w dwudziestoleciu międzywojennym.
11. Powieść milicyjna w dobie PRL-u.
12. Przypadek Joanny Chmielewskiej i Joe Alexa.
13. Polski kryminał po roku 1989.
14. Kryminał szwedzki.
15. Zaliczenie przedmiotu.

Teaching methods

Dyskusja, rozmowa nauczająca, klasyczna metoda problemowa.

Learning outcomes and methods of theirs verification

Outcome description	Outcome symbols	Methods of verification	The class form

Assignment conditions

Przygotowanie do zajęć i aktywny w nich udział, rozwiązanie testu sprawdzającego wiedzę. Na ocenę pozytywną składają się oceny cząstkowe:

1. Oceny z aktywności studenta - dłuższe wypowiedzi, udział w dyskusji (60%);

2. Ocena z końcowego testu sprawdzającego (40%);

Recommended reading

Powieści:

Alex J., Zmącony spokój Pani Labiryntu, Kraków 1975.

Christie A., Pułapka na myszy, przeł. A. Drakowska, Wrocław 2013.

Chłędowski Kazimierz, Po nitce do kłębka. Powieść, Kraków 1872.

Chmielewska J., Całe zdanie nieboszczyka, Warszawa 2010.

Gardner E.S., Aksamitne pazurki, Warszawa 1978.

Kraszewski Józef Ignacy, Sprawa kryminalna. Powiastka, oprac. M. Rydlowa, Kraków 1987.

Nagiel Henryk, Tajemnice Nalewek, Warszawa 2013.

Nasielski A., Alibi, Warszawa 2013.

Patterson James, Marklund Liza, Pocztówkowi zabójcy, przekł. A. Szulc, Warszawa 2010.

Przyborowski Walery, Czerwona skrzynia, Warszawa 2016.

Starostecki T., Plan Wilka, Warszawa 2016.

Sue Eugène, Tajemnice Paryża, przekł. anonimowy, t. 1-2, Bydgoszcz 1990.

Wójt Albert, Pan dyrektor jest zajęty, Warszawa 1983.

Wroński M., Kino Wenus, Warszawa 2012.

 

Opracowania:

Barańczak S., Poetyka polskiej powieści kryminalnej, „Teksty” 1973, nr 6, s. 63-82.

Cegielski T., Detektyw w krainie cudów. Powieść kryminalna i narodziny nowoczesności 1841-1941, Warszawa 2015.

Czubaj M., Etnolog w mieście grzechu. Powieść kryminalna jako świadectwo antropologiczne, Gdański 2010.

Kryminał. Między tradycją a nowatorstwem "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego", Seria "Scripta Humana", red. M. Ruszczyńska, D. Kulczycka, W. Brylla, E. Gazdecka, t.5, Zielona Góra 2016.

Kryminał. Okna na świat "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego", Seria "Scripta Humana", red. M. Ruszczyńska, D. Kulczycka, W. Brylla, E. Gazdecka, t.9, Zielona Góra, 2017 .

Literatura kryminalna. Na tropie źródeł, red. A. Gemra, Kraków 2015.

Literatura kryminalna. Śledztwo w sprawie gatunków, red. A. Gemra, Kraków 2014.

Rogóż J., Pitaval. Historie o zbrodniach i karach, Kraków 2006.

Ruszczyńska M., Polski kryminał i wiek XIX, Zielona Góra 2019.

Siewierski J., Powieść kryminalna, Warszawa 1979.

Skotarczak D., Otwierać milicja! O powieści kryminalnej w PRL, Szczecin-Warszawa 2019.

Stachura-Lupa R, Detektyw Fryga na tropie: Henryk Nagiel „Tajemnice Nalewek” i „Sęp”, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2018, nr 4, s. 89-105.

Stachura-Lupa R., Pisać jak Gaboriau : o „Po nitce do kłębka" Kazimierza Chłędowskiego, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” 2013, z. 13, s. 19-32.

Wróblewska V., Tendencje rozwojowe polskiej literatury kryminalnej po 1989 roku, „Literatura i Kultura Popularna”, t. 17, Wrocław 2011, s. 127-145.

Žižek S., Logika powieści detektywistycznej, „Pamiętnik Literacki” 1990, z. 3, s. 253-283.

 

Further reading

Literatura uzupełniająca 

Powieści:

Belmont L., Sprawa przy drzwiach zamkniętych, Warszawa 2012.

Collins W., Księżycowy kamień, przeł. J. Łoziński, Poznań 2013.

Gaboriau É., Ajent policyjny, Warszawa 1924.

 

 Opracowana:

Caillois R., Powieść kryminalna, w: tegoż, Odpowiedzialność i styl. Eseje, wyb. M. Żurowski, wstęp J. Błoński, Warszawa 1967, s.167-209.

Kraska M., Prosta sztuka zabijania. Figury czytania kryminału, Gdańsk 2013.

Notes

Jest to przedmiot opcjonalny, wybierany z oferty przedmiotów do wyboru Instytutu Filologii Polskiej; przedmiot zostanie uruchomiony w zależności od potrzeb i zainteresowania w danym semestrze studiów (na podstawie deklaracji studentów/elektronicznego wyboru przedmiotów).

Modified by prof. dr hab. Marta Ruszczyńska (last modification: 01-05-2022 16:43)