Celem nauczania przedmiotu jest zapoznanie studentów z budową wyspecjalizowanych komórek w organizmie człowieka z uwzględnieniem funkcji poszczególnych organelli i ich znaczenia dla komórki oraz całego organizmu. Szczególny nacisk położony jest na zintegrowanie wiedzy z zakresu dyscyplin podstawowych z naukami klinicznymi i powiązanie zagadnień biologii komórki z problemami praktycznymi medycyny, w tym ze zrozumieniem komórkowych, subkomórkowych i molekularnych strategii diagnostycznych i terapeutycznych, mechanizmów działania leków i możliwości regeneracyjnych organizmu.
Prerequisites
Student powinien posiadać podstawową wiedzę w zakresie budowy komórki zwierzęcej.
Scope
Cykl komórkowy i jego regulacja, starzenie się komórki, apoptoza
Cykl komórkowy: definicja, przebieg, regulacja i metody badania. Fazy cyklu mitotycznego i mechanizmy jego regulacji. Choroby proliferacyjne.
Wzrost i różnicowanie komórek. Komórki macierzyste (rodzaje, ich potencjalne możliwości i ich aplikacja w medycynie.
Starzenie się komórki: przyczyny i objawy. Progerie.
Śmierć komórki: martwica i apoptoza i autofagia. Ich przebieg, czynniki pobudzające i hamujące oraz znaczenie w medycynie.
Odporność nabyta (swoista) – limfocyty T, B i NK, rola MHC i komórek dendrytycznych (APC), odporność komórkowa i humoralna, pamięć immunologiczna. Znaczenie szczepień ochronnych.
Układ immunologiczny w patologii, m.in. w chorobach alergicznych, autoimmunologicznych, zapalnych i nowotworowych.
Kancerogeneza
Molekularny mechanizm kancerogenezy. Znaczenie zmutowanych genów - protoonkogeny i onkogeny, geny supresorowe, geny mutatorowe i geny regulujące apoptozę.
Czynniki mutagenne i rodzaje mutacji genów. Przykładowe mutacje (Rb i P53) i ich znaczenie.
Podstawowe zaburzenia w komórce nowotworowej. Telomeraza. Klonalny rozwój nowotworu i modelowy przykład rozwoju nowotworu złośliwego (rak jelita grubego).
Obrona immunologiczna a powstawanie nowotworu.
Metody leczenia nowotworów.
Cytofizjologia śródbłonka i mięśnia sercowego. Angiogeneza. Adhezja komórkowa i znaczenie w fizjologii i patologii
Budowa i funkcja endothelium.
Synteza tlenku azotu w komórkach śródbłonka, funkcja endotelin.
Budowa komórek mięśnia sercowego i mechanizm ich skurczu. Sprzężenie elektromechaniczne. Przebudowa komór serca w odpowiedzi na nadmierne obciążenie.
Angiogeneza w stanach fizjologii oraz w procesie nowotworzeni.
Cząsteczki adhezyjne i składniki substancji międzykomórkowej: selektyny, integryny, kadheryny, nadrodzina immunoglobin.
Rola CAM w rozwoju układu nerwowego, w nowotworach i procesie zapalnym.
Zastosowanie badań biologii komórki w medycynie
Przypomnienie budowy i funkcji komórek w celu zastosowania tej wiedzy w diagnostyce medycznej i zaawansowanych formach terapii.
Metody przygotowania komórek do badań: izolacja komórek, homogenizacja, hodowla komórek.
Badania molekularne homogenatów; izolacja kwasów nukleinowych i białek . Badania molekularne in situ: hybrydyzacja kwasów nukleinowych i immunocytochemia białek. Wykorzystanie sond nukleinowych oraz przeciwciał poli- i monoklonalnych oraz sond i poliklonalnych).
Metody specjalne badania DNA i RNA powszechnie stosowane w diagnostyce medycznej i w nauce: sekwencjonowanie, macierze molekularne, PCR i jej warianty (RT-PCR).
Metody specjalne badania białek: ilościowe oznaczania białek: metody RIA i ELISA); znakowanie genetyczne i cytometria przepływowa.
Badania mikroskopowe: mikroskopy świetlny i elektronowy oraz ich rodzaje.
Teaching methods
Seminaria prowadzone z wykorzystaniem sieci komputerowo-mikroskopowej, zsynchronizowanej z obrazem mikroskopowym, schematami i zagadnieniami do rozwiązania – student samodzielnie w interakcji z prowadzącym rozwiązuje przedstawione problemy. Zagadnienia wprowadzające przedstawiane są w postaci prezentacji multimedialnych i są wprowadzeniem teoretycznym do wybranych zagadnień, a następnie studenci samodzielnie analizują i rozwiązują zadania problemowe.
Learning outcomes and methods of theirs verification
Outcome description
Outcome symbols
Methods of verification
The class form
Assignment conditions
Sprawdzenie osiągnięcia założonych efektów kształcenia odbywa się za pomocą zróżnicowanych form oceniania studentów:
Punktacja za każde seminarium i przygotowanie do zajęć. W czasie zajęć Student może uzyskać od 0 do 2 punktów, które są przyznawane w oparciu o:
teoretyczne przygotowanie studenta do zajęć
dyskusję opartą na rozwiązywaniu zadań problemowych, samodzielne rozwiązywanie aktywizujących zadań łączących wybrane zagadnienia z zakresu cytofizjologii z jednostkami chorobowymi
obserwację studenta analizującego i rozwiązującego zagadnienia problemowe
2. Punktacja za test zaliczeniowy składający się z 60 pytań jednokrotnego wyboru, za który Student może 60 punktów
3. Maksymalna liczba punktów, którą Student może uzyskać wynosi 70 punktów.
Zaliczenie przedmiotu odbywa się na podstawie osiągnięcia co najmniej 60% możliwych punktów z seminariów i 60% z testu zaliczeniowego.
Ocenę końcową wylicza się na podstawie sumy punktów z seminarium i testu zaliczeniowego. Uzyskane punkty są przeliczane na stopnie wg skali:
90-100% = 5,0
83-89% = 4,5
74-82% = 4,0
67-73% = 3,5
60-66% = 3,0
0-59% = 2,0
Usprawiedliwione nieobecności Student powinien skonsultować z prowadzącym zajęcia i nadrobić je w ciągu do 14 dni, nie później jednak niż do dnia testu zaliczeniowego.
Za każdą nieobecność nieusprawiedliwioną odejmuje się 6 pkt. od całkowitej punktacji, a zaliczenie materiału należy uzgodnić z prowadzącym zajęcia. .W przypadku 2 nieobecności nieodrobionych koordynator powiadamia o zaistniałym fakcie Dziekana, który podejmuje decyzje odnośnie kontynuowania bądź niezaliczenia zajęć obowiązkowych z przedmiotu.
Regulacje dotyczące warunków zaliczenia odpowiadają warunkom zaliczania bezpośredniego, z zastrzeżeniem możliwości wprowadzenia zmian w przypadku konieczności przejścia na zaliczanie zdalne w czasie regulaminowym, przed rozpoczęciem sesji.
