Zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami z językoznawstwa ogólnego.
Zapoznanie z problematyką ogólnej metodologii badań i wybranych metodologii współczesnego językoznawstwa.
Wyrobienie praktycznej umiejętności zastosowania wybranych metodologii współczesnego językoznawstwa.
Ukształtowanie myślenia filologicznego.
Inspiracja do podjęcia badań lingwistycznych w obrębie przygotowywanej pracy magisterskiej zarówno językoznawczej, jak i literackiej czy teoretycznoliterackiej.
Prerequisites
brak
Scope
Wykład:
Pojęcie językoznawstwa i jego miejsce wśród innych nauk. Definicja języka. Pojęcie i cechy znaku językowego. Funkcje języka a funkcja wypowiedzi. Wewnętrzne zróżnicowanie języka. Język i jego odmiany: przegląd najważniejszych klasyfikacji w ujęciu: Z. Klemensiewicza, S. Urbańczyka, A. Furdala, A. Wilkonia. Zróżnicowanie regionalne, środowiskowe, funkcjonalne. Genologiczne uwarunkowania wypowiedzi językowej. Podstawowe ustalenia genologii lingwistycznej. Typy kontaktów językowych. Socjalne zróżnicowanie kontaktów językowych. Zróżnicowanie języka na kuli ziemskiej. Pochodzenie współczesnych języków – klasyfikacja genetyczna, Typologiczna klasyfikacja języków (wg kryterium morfologicznego, fonologicznego, prozodycznego). Nowe języki i niby-języki. Kontakty między językami – interferencja, bilingwizm, dyglosja, egzoglosja. Jak powstał język. Najstarsze badania językoznawcze. Językoznawstwo historyczne i porównawcze w XIX w. Szkoła kazańska. Przełom XIX i XX w. Teorie językoznawcze XX w.: strukturalizm europejski i amerykański, dystrybucjonizm, transformacjonizm, generatywizm, psycholingwistyka,językoznawstwo kognitywne, socjolingwistyka, etnolignwistyka, pragmalingwistyka. Najnowsze teorie językoznawcze (ostatnie trzydziestolecie) w Polsce i na świecie – przegląd.
Ćwiczenia:
Problemy ogólnej metodologii nauk. Definiowanie, argumentowanie, błędy w definiowaniu i argumentowaniu. Ankiety. Badania statystyczne i korpusowe. Indukcjonizm, weryfikacjonizm, falsyfikacjonizm, postmodernizm. Ogólne i szczegółowe metodologie współczesnego językoznawstwa. Metody badań etymologicznych i historycznych. Założenia metodologiczne w strukturalizmie. Podstawowe założenia metodologii generatywizmu. Metodologie badań kognitywnych. Założenie metodologiczne badań pragmalingwistycznych.
Teaching methods
wykład (informacyjny, analityczny, syntetyczny) wspomagany prezentacjami wizualnymi
i audiowizualnymi, rozmowa nauczająca, dyskusja, praca z tekstem źródłowym, analiza przypadku
Learning outcomes and methods of theirs verification
Outcome description
Outcome symbols
Methods of verification
The class form
Assignment conditions
Praca pisemna z badaniami wybraną metodą językoznawczą.
Kolokwium w obrębie ćwiczeń.
Prezentacja jednej z metodologii na wybranym materiale.
Recommended reading
Bartmiński J., Językowe podstawy obrazu świata, Lublin 2006.
Bobrowski I., Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998, s. 21-39.
Grochowski M., Strukturalizm i poststrukturalizm w polskim językoznawstwie synchronicznym (refleksje metodologiczne), „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, z. LXVII, 2011, s. 15-28.
Grzegorczykowa R., Podstawowe problemy językoznawstwa historycznego w: eadem, Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2007.
Hajduk Z., Ogólna metodologia nauk, Lublin 2007.
Ivić M., Kierunki w lingwistyce, Wrocław 1975.
Łuczyński E., Maćkiewicz J., Językoznawstwo ogólne, Gdańsk 1999.
Kładoczny P., Językoznawstwo korpusowe, w: idem, Semantyka nazw dźwięków w języku polskim t. I, s. 33-49, Łask 2012.
Metodologie językoznawstwa. Podstawy teoretyczne, red. P. Stalmaszczyk, Łódź 2006, tu m.in. Kardela H., Metodologia językoznawstwa kognitywnego, s.196-233.
Milewski T., Językoznawstwo, Warszawa 1965.
Tabakowska E., Gramatyka obrazowania. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego, Kraków 1995.
Weinsberg A., Językoznawstwo ogólne, Warszawa 1983.
Wilkoń A., Typologia odmian współczesnej polszczyzny, Katowice 1987.
Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Wrocław 1993 i nast.
Johnson M., Metafory w naszym życiu, tłum. T. P. Krzeszowski, Warszawa 1988.
Lyons J., Chomsky, Warszawa 1998.
Majewicz A. F., Języki świata i ich klasyfikacje, Warszawa 1989.
Mańczak W., Problemy językoznawstwa ogólnego, Wrocław 1996.
Perlin J., Metodologie etymologii, w: Metodologie językoznawstwa. Filozoficzne i empiryczne problemy w analizie języka, p. red. P. Stalmaszczyka, Łódź 2010, s. 109-116.
Perlin J., Metodologia językoznawstwa diachronicznego, Warszawa 2004.
Piekot T., Język w grupie społecznej, Wałbrzych 2008.
Podstawy językoznawstwa korpusowego, red. B. Lewandowska-Tomaszczyk, Łódź 2005.
Szymanek K., Wieczorek K., Sztuka argumentacji, Warszawa 2004
Żurowski S., Wyrażenia percepcji słuchowej w języku polskim. Toruń 2012.
Notes
W przypadku wyboru „lżejszej” formy końcowego zaliczenia przedmiotu kierunkowego, tj. pracy pisemnej (której przypisano mniejszą wartość punktów ECTS) zamiast egzaminu (wyżej punktowanego), studenci są zobligowani do zaliczenia w tym samym semestrze dodatkowego przedmiotu obieralnego (spośród oferty Instytutu Filologii Polskiej, Wydziału Humanistycznego lub ogólnouczelnianej), by w końcowym rozliczeniu semestru uzyskać co najmniej 30 punktów ECTS (uzyskanie co najmniej 30 pkt. ECTS jest warunkiem zaliczenia semestru).
Fakt wybrania niżej punktowanej formy zaliczenia danego przedmiotu oraz wybór w związku z tym dodatkowego przedmiotu należy zgłosić osobie prowadzącej zajęcia oraz w sekretariacie IFP najpóźniej do końca drugiego tygodnia właściwego semestru.
Modified by dr Krystian Saja (last modification: 28-12-2017 18:25)
