1. SylabUZ
2. Faculty of Humanities
3. winter term 2016/2017
4. Popular literature and world creation in games - First-cycle studies leading to Bachelor's degree
5. Gramatyka funkcjonalna języka polskiego dla cudzoziemców

Generate PDF for this page

Gramatyka funkcjonalna języka polskiego dla cudzoziemców - course description

Aim of the course

Zasadniczym celem zajęć jest przyswojenie przez studenta wiedzy i umiejętności niezbędnych do nauczania języka polskiego jako obcego w ramach zagadnień gramatycznych i składniowych wynikających ze "standardów wymagań dla poszczególnych certyfikatowych poziomów zaawansowania znajomości języka polskiego jako obcego".

Prerequisites

Save changes

brak

Scope

Wykład

1. Systemy transkrypcji. Alfabet, głoska, litera. Lista symboli. Polska wymowa a ortografia.  Akcent, intonacja w zdaniach oznajmujących, pytających i wykrzyknikowych. Polskie sybilanty.
2. Osobliwości polskiej ortografii.
3. Klasyfikacja wyrazów na części mowy.
4. Fleksja imienna – deklinacja rzeczownika – tabele odmiany, mechanizmy odmiany (alternacje samogłoskowe i spółgłoskowe), osobliwości w w odmianie.
5. Fleksja imienna – deklinacja zaimków  osobowych, dzierżawczych, wskazujących, pytajnych, tabele zaimków, system zaimków dzierżawczych.
6. Tworzenie i składnia liczebników.
7. Zróżnicowanie formalne przymiotników i przysłówków. 
8. System czasów we współczesnym języku polski (użycie czasu przyszłego dla opisu zdarzeń przeszłych), klasyczne tabele koniugacji.
9. Wzory składniowe czasowników polskich.
10. Wyrażanie części zdania pojedynczego.
11. Szyk w zdaniu.
12. Wskaźniki zespolenia. Budowanie tekstu spójnego wewnętrznie.
13. Przekształcanie zdań pojedynczych oraz przekształcanie zdań złożonych w jedno zdanie.
14. Imiesłowowe równoważniki zdań.

 

Ćwiczenia

1. Funkcja przypadków (kolejność omawiania zgodna z przydatnością komunikacyjną):
   • mianownik liczby poj. i l. mnogiej w funkcji podmiotu i orzecznika;
   • dopełniacz wyrażający przynależność, jako negacja biernika, dopełniacz po określeniu miary i ilości, po liczebnikach głównych, w wyrażeniach przyimkowych, w zdaniach wyrażających brak, w datach określających dzień, miesiąc, rok;
   • narzędnik liczby pojedynczej i mnogiej jako forma orzecznika, w funkcji instrumentalnej, narzędnik po przyimkach;
   • biernik liczby pojedynczej i mnogiej jako dopełnienie bliższe po czasownikach przechodnich, biernik w wyrażeniach przyimkowych;
   • miejscownik liczby pojedynczej i mnogiej  wyrażeniach przyimkowych określających miejsce i czas czynności, precyzujących czas (rok, miesiąc), przedmiot, o którym się mówi;
   • celownik liczby pojedynczej i mnogiej jako dopełnienie dalsze, oznaczający nosiciela stanu.
2. Stosowanie niektórych form deklinacyjnych w zależności od typu tekstu i stylu wypowiedzi.
3. Homonimiczność zaimków względnych i pytających. Kryteria odróżniania tych klas i użycie na płaszczyźnie tekstu.
4. Stopniowanie przymiotników i użycie syntaktyczne stopni.
5. Stopniowanie przysłówków i użycie syntaktyczne stopni.
6. Użycie form czasu i aspektu.
7. Tworzenie i użycie nieosobowych form czasownika, użycie form imiesłowowych w ramach synonimii syntaktycznej, czasowniki modalne, czasowniki ruchu.
8. Zdania pojedyncze rozwinięte: zdania pytające (o rozstrzygnięcie, o informację), pytania niezależne i zależne, podwójna i potrójna negacja w zdaniu pojedynczym, zdania bezpodmiotowe.
9. Zdania współrzędnie złożone ze spójnikami: i, a, ale, albo, więc, jednak.
10. Zdania podrzędnie złożone ze spójnikami: jak, ponieważ, aby, bo, kiedy, gdy, że, żeby, jeżeli.
11. Zdania podrzędnie złożone ze spójnikiem – zaimkiem który.
12. Budowanie okresów warunkowych – rzeczywistych, możliwych i nierzeczywistych.
13. Budowanie zdań wielokrotnie złożonych.
14. Mowa zależna i niezależna (wykładniki formalne, sposoby przekształcania).
15. Użycie zaimka się w zdaniach (w tym w wyrażeniach frazeologicznych).

Teaching methods

wykład informacyjny, wykład konwersatoryjny; opis wyjaśniający, opis klasyfikujący, prezentacja, dyskusja

Learning outcomes and methods of theirs verification

Outcome description	Outcome symbols	Methods of verification	The class form

Assignment conditions

aktywne uczestnictwo w zajęciach, zaliczenie kolokwiów cząstkowych, przygotowanie prezentacji, zdanie egzaminu

Recommended reading

1. Garncarek P., Czas na czasownik. Ćwiczenia z gramatyki języka polskiego, Kraków 2002.
2. Kita M., Wybieram gramatykę. Cz.I i II, Katowice 1998.
3. Kozak K., Ćwiczenia z gramatyki funkcjonalnej języka polskiego dla cudzoziemców. Cześć 1. Czasownik. Kraków 1994 (wyd. 5).
4. Klebanowska B., Synonimia składniowa. Ćwiczenia dla cudzoziemców, Warszawa 1998.
5. Mędak Stanisław, Liczebnik też się liczy. Gramatyka liczebnika z ćwiczeniami, Kraków 2004.
6. Nagórko A., Zarys gramatyki polskiej, Warszawa 2002.
7. Pyzik J., Iść czy jechać? Ćwiczenia gramatyczno-semantyczne z czasownikami ruchu, Kraków  2003.
8. Pyzik J., Przygoda z gramatyką. Fleksja i słowotwórstwo imion, Kraków 2000.
9. Przybylska R., Czas to pieniądz. Wyrażanie czasu w polskim zdaniu pojedynczym. Ćwiczenia, Kraków 1992.
10. Tokarski J., Fleksja polska, Warszawa 1986.

Further reading

1. Bańko M., Wykłady z polskiej fleksji, Warszawa 2002.
2. Dąbrowska A, Najczęstsze błędy popełniane przez cudzoziemców uczących się języka polskiego jako obcego, [w:] Opisywanie, rozwijanie i testowanie znajomości języka polskiego jako obcego, red. A. Seretny, W. Martyniuk, E. Lipińska, Kraków 2004, s. 105-136
3. Lechowicz J., Podsiadły J., Ten, ta, to. Ćwiczenia nie tylko gramatyczne dla cudzoziemców, Łódź 2001.
4. Iglikowska T., Ćwiczenia gramatyczno-leksykalne na lektoraty języka polskiego dla cudzoziemców, Warszawa 1995.
5. Ostaszewska D., Tambor J., Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa 2004.

Notes

Jest to przedmiot obowiązkowy w ramach specjalizacji nauczanie języka polskiego jako obcego.

Modified by dr hab. Tomasz Ratajczak, prof. UZ (last modification: 20-05-2017 12:17)