SylabUZ
Nazwa przedmiotu | Fonetyka i fonologia języka polskiego |
Kod przedmiotu | 09.0-WP-LOG-FFJP |
Wydział | Wydział Nauk Społecznych |
Kierunek | Logopedia |
Profil | ogólnoakademicki |
Rodzaj studiów | podyplomowe |
Semestr rozpoczęcia | semestr zimowy 2016/2017 |
Semestr | 1 |
Liczba punktów ECTS do zdobycia | 2 |
Typ przedmiotu | obowiązkowy |
Język nauczania | polski |
Sylabus opracował |
|
Forma zajęć | Liczba godzin w semestrze (stacjonarne) | Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne) | Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne) | Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne) | Forma zaliczenia |
Wykład | - | - | 10 (w tym jako e-learning) |
0,67 (w tym jako e-learning) |
Zaliczenie na ocenę |
Ćwiczenia | - | - | 15 (w tym jako e-learning) |
1 (w tym jako e-learning) |
Zaliczenie na ocenę |
Nabycie przez słuchacza: – wiedzy z zakresu budowy narządów mowy, artykulacji głosek polskich, ich klasyfikacji, zasad poprawnej wymowy, akcentowania wyrazowego i tekstowego oraz funkcji akcentu w komunikowaniu; – umiejętności rozpoznawania cech artykulacyjnych i akustycznych głosek, wyodrębniania opozycyjności fonologicznej, określania przyczyn i rozpoznawania artykulacji niepoprawnej i zaburzonej, właściwego akcentowania logicznego i psychologicznego.
Anatomia i fizjologia narządów mowy.
Wykład
Pojęcie i funkcje języka (akt mowy i jego elementy). Pojęcie znaku językowego. Dźwięki jako zjawisko fizyczne. Budowa i funkcja narządów mowy (przypomnienie). Charakterystyka artykulacyjna spółgłosek (konsonantyzm) i samogłosek (wokalizm). Dźwięki obce.
Ćwiczenia
Spółgłoski miękkie i zmiękczone. Synchroniczna i asynchroniczna wymowa głosek zmiękczonych. Odmianki spółgłoskowe. Rodzaje upodobnień fonetycznych (ubezdźwięcznienie, udźwięcznienia, udziąsłowienie, wokalizacja, uszczelinowienie, rozsunięcie artykulacyjne). Istota upodobnień międzywyrazowych. Uproszenie grup spółgłoskowych. Podstawowe zasady ortofoniczne. Wymowa samogłosek nosowych. Akcent w języku. Akcent wyrazowy. Klityki. Zestrój akcentowy. Akcent zdaniowy. Charakterystyka podsystemu fonologicznego. Pojęcie fonetyki a fonologii. Fonem a głoska. Cechy dystynktywne i redundantne języka. Warianty fonemu: pozycyjne i fakultatywne. Pojęcie opozycji fonologicznej i jej typy. Kategorie fonologiczne.
Wykład – opis wyjaśniający, opis klasyfikujący, opis uzasadniający, prezentacja.
Ćwiczenia – opis wyjaśniający, opis klasyfikujący, opis uzasadniający, dyskusja, dyskusja punktowa, klasyczna metoda problemowa, prezentacja.
Opis efektu | Symbole efektów | Metody weryfikacji | Forma zajęć |
Ćwiczenia – na ocenę z ćwiczeń składają się wyniki osiągnięte na kolokwiach (50%) oraz aktywny udział w zajęciach (student przygotuje wcześniej podane zagadnienia na podstawie uzgodnionej literatury) (25%), wykonanie na zaliczenie przygotowanego indywidualnie przez prowadzącego zestawu ćwiczeń dotyczącego transkrypcji fonetycznej tekstu, rozpoznania upodobnień, weryfikacji wszystkich poprawnych
i regionalnych wariantów wymowy, zastosowania akcentacji w tekście (25%). Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na wszystkich zajęciach – zajęcia opuszczone student ma obowiązek zaliczyć na konsultacjach.
Wykład – kolokwia. Ocena końcowa z wykładów stanowi średnią ocen ze sprawdzianów.
Na ocenę z przedmiotu składa się ocena z ćwiczeń (50%) i wykładów (50%). Warunkiem zaliczenia przedmiotu są pozytywne oceny z ćwiczeń i wykładów.
1. Nagórko A., Podręczna gramatyka języka polskiego, Warszawa 2010.
2. Ostaszewska D., Tambor J., Fonetyka i fonologia języka polskiego, Warszawa 2004.
3. Strutyński J., Zarys gramatyki współczesnej, Cz. I. Fonetyka i fonologia, Kraków 1992.
4. Wierzchowska D., Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław 1980.
5. Wierzchowska B., Opis fonetyczny języka polskiego, Warszawa 1967.
1. Benni T., Fonetyka opisowa języka polskiego (z obrazami głosek polskich, Wrocław 1959.
2. Gramatyka współczesnego języka polskiego: fonetyka i fonologia, red. H. Wróbel, Warszawa 1995.
3. Wierzchowska B., Wymowa polska, Warszawa 1971.
Zmodyfikowane przez dr hab. Ewa Skorek, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 01-01-2017 17:53)