Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną - Oligofrenopedagogika
Profil
ogólnoakademicki
Rodzaj studiów
podyplomowe
Semestr rozpoczęcia
semestr zimowy 2017/2018
Jednostka obsługująca przedmiot
Wydział Nauk Społecznych
Informacje o przedmiocie
Liczba punktów ECTS do zdobycia
5
Typ przedmiotu
obowiązkowy
Język nauczania
polski
Sylabus opracował
dr hab. Zdzisława Janiszewska-Nieścioruk, prof. UZ
Formy zajęć
Forma zajęć
Liczba godzin w semestrze (stacjonarne)
Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne)
Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne)
Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne)
Forma zaliczenia
Wykład
-
-
15 (w tym jako e-learning)
1 (w tym jako e-learning)
Egzamin
Ćwiczenia
-
-
20 (w tym jako e-learning)
1,33 (w tym jako e-learning)
Zaliczenie
Cel przedmiotu
Zapoznanie słuchaczy z problematyką rozwoju, edukacji, rehabilitacji, społecznej integracji i normalizacji życia dzieci, młodzieży i dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz zagadnieniami dotyczącymi istoty, koncepcji, etiologii, diagnozy, profilaktyki niepełnosprawności intelektualnej i zaburzeń rozwojowych
Wymagania wstępne
Zaliczenie przedmiotów: pedagogika specjalna
Zakres tematyczny
Treści wykładów:
Pedagogika osób z niepełnosprawnością intelektualną (oligofrenopedagogika), jej przedmiot zainteresowań, cele, zadania i rys historyczny.
Współczesne interpretacje istoty niepełnosprawności intelektualnej, koncepcje i perspektywy badawcze z uwzględnieniem koncepcji inteligencji wielorakiej
Charakterystyka przyczyn niepełnosprawności intelektualnej oraz przemian w klasyfikowaniu i ujmowaniu możliwości rozwoju, rehabilitacji i edukacji (ujmowanej całożyciowo) osób z niepełnosprawnością intelektualną w różnym stopniu.
Osoba z niepełnosprawnością intelektualną w perspektywie ekosystemu. Społeczno-ekologiczne ujęcie niepełnosprawności intelektualnej i jego konsekwencje dla systemu wsparcia, edukacji i rehabilitacji osób z tą niepełnosprawnością
Organizacja edukacji specjalnej osób z niepełnosprawnością intelektualną, jej wielotorowość i zróżnicowanie (analiza kryteriów owego zróżnicowania, np. ze względu na zakres i miejsce udzielania specjalnego pedagogicznego wsparcia).
Problemy rodzin osób z niepełnosprawnością intelektualną i formy ich wspierania. Funkcjonowanie placówek dla osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną.
Wskazanie najistotniejszych współczesnych problemów w życiu osób z niepełnosprawnością intelektualną w celu ich eliminowania - konieczność uwrażliwiania społeczeństwa na potrzeby tych osób, usuwania negatywnych postaw i uprzedzeń, wskazywanie możliwości i normalizacji życia we wszystkich jego sferach (edukacyjnej, rodzinnej, zawodowej itp.).
Treści ćwiczeń:
Niepełnosprawność intelektualna i osoba z tą niepełnosprawnością w perspektywie historycznej. Przemiany w społecznych postawach wobec tych osób i możliwości ich edukacji, rehabilitacji, integracji i normalizacji warunków życia
Współczesne koncepcje niepełnosprawności intelektualnej: psychobiologiczna, psychorozwojowa, psychospołeczna i pedagogiczna; analiza ujęć istoty i kryteriów diagnostycznych tej niepełnosprawności w klasyfikacjach ICD-10 (Międzynarodowej Klasyfikacji Statystycznej Chorób i Problemów Zdrowotnych WHO), DSM-IVTR (Klasyfikacji Zaburzeń Psychicznych APA), ICF (Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia WHO) oraz AAiDD (Amerykańskiego Towarzystwa Niepełnosprawności Intelektualnej i Rozwojowej)
Społeczno-ekologiczny wymiar niepełnosprawności intelektualnej i znaczenie zindywidualizowanego wsparcia dla funkcjonowania osób z niepełnosprawnością intelektualną; problemy diagnozy i określania zakresu wsparcia oraz warunków niezbędnych dla jego udzielania
Znaczenie etiologii w diagnozie niepełnosprawności intelektualnej, jej wieloczynnikowy charakter. Zapobieganie niepełnosprawności intelektualnej jako forma wsparcia; wiązanie etiologii z zapobieganiem i wsparciem
Charakterystyka osób z niepełnosprawnością intelektualną z uwzględnieniem charakterystyki procesów orientacyjno-poznawczych, zaburzeń rozwoju sfery intelektualnej i rozwoju mowy itp. Wybrane zespoły zaburzeń genowych i chromosomowych, np. zespół Downa, Williamsa, Aperta .
roblemy społecznego funkcjonowania osób z niepełnosprawnością intelektualną w zależności od wieku; w rodzinie, systemie edukacji, lokalnym środowisku, w sytuacji zatrudnienia
Prawa osób z niepełnosprawnością intelektualną; problem ich respektowania i przestrzegania. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną wobec współczesnych wyzwań i zagrożeń
Metody kształcenia
Wykład problemowy, wykład konwersatoryjny, praca indywidualna i w grupach, dyskusja problemowa i panelowa
Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się
Opis efektu
Symbole efektów
Metody weryfikacji
Forma zajęć
Warunki zaliczenia
Ćwiczenia kończą się zaliczeniem, którego podstawą jest prezentacja w ich toku zagadnień programowych.
Metodą weryfikacji efektów kształcenia jest egzamin ustny z zagadnień programowych ćwiczeń i wykładów opracowanych w formie pytań. Warunkiem zaliczenia egzaminu jest 60% poprawnych odpowiedzi na wybierane losowo pytania (słuchacz losuje 3 pytania z punktowanymi odpowiedziami). Ocena uzyskana z egzaminu jest oceną końcową.
Literatura podstawowa
Kościelska M. (1995) Oblicza upośledzenia. Warszawa, PWN
Kościelska M. (2004) Niechciana seksualność. Warszawa, Wyd. Jacek Santorski
Kosakowski Cz. (2003) Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej, Toruń, Wyd. Akapit.
Maciarz A. (2005) Mały leksykon pedagoga specjalnego. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”
Janiszewska-Nieścioruk Z., Maciarz A. (2006) Współczesne problemy pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”
Obuchowska I. (red.) (1995) Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa, WSiP
Wyczesany J. (2005) Pedagogika upośledzonych umysłowo. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”
Żółkowska T. (2004) Wyrównywanie szans społecznych osób z niepełnosprawnością intelektualną, Szczecin, Oficyna IN PLUS
Dykcik W. (red.) (2001) Pedagogika specjalna. Poznań, Wyd. UAM
Sęk H. (red.) Psychologia kliniczna. Warszawa, PWN
Sękowska Z. (2001) Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa, APS
Gustavsson A., Zakrzewska-Manterys E. (red.) (1997) Upośledzenie w społecznym zwierciadle, Warszawa, Wyd. Żak
Smith D. D. (2008) Pedagogika specjalna, Warszawa, PWN
Twardowski A. (red.) (2005) Wspomaganie rozwoju dzieci ze złożonymi zespołami zaburzeń, Poznań, PTP
Twardowski A. (red.) (2006) Wspomaganie dzieci z genetycznie uwarunkowanymi wadami rozwoju i ich rodzin, Poznań, PTP
Literatura uzupełniająca
Żyta A. (2004) Rodzeństwo osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”
Sadowska S. (2006) Jakość życia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, Kraków, Oficyna Wyd. ImpulS
Szumski G. (2006) Integracyjne kształcenie niepełnosprawnych, Warszawa, PWN
Gajdzica Z. (2007) Edukacyjne konteksty bezradności społecznej osób z lekkim upośledzeniem umysłowym, Katowice, Wyd. UŚ
Kościelska M. (1998) Trudne macierzyństwo, Warszawa, PWN
Kulesza E. (2004) Rozwój poznawczy dzieci z lekkim i umiarkowanym stopniem upośledzenia umysłowego – diagnoza i wspomaganie, Warszawa, Wyd. APS
Głodkowska J. (1999) Poznanie ucznia szkoły specjalnej, Warszawa, WSiP.
Uwagi
Zmodyfikowane przez dr Jarosław Wagner (ostatnia modyfikacja: 22-03-2018 17:37)
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Korzystając z niniejszej strony, wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej.