dr hab. Zdzisława Janiszewska-Nieścioruk, prof. UZ
Classes forms
The class form
Hours per semester (full-time)
Hours per week (full-time)
Hours per semester (part-time)
Hours per week (part-time)
Form of assignment
Lecture
15
1
9
0,6
Exam
Class
15
1
9
0,6
Credit with grade
Aim of the course
Zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu teorii i praktyki pedagogiki specjalnej; jej podmiotem i przedmiotem zainteresowań, subdyscyplinami oraz praktyką wychowania, kształcenia i rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami (o specjalnych potrzebach).
Prerequisites
Zaliczenie przedmiotów: wprowadzenie do psychologii, wstęp do pedagogiki, biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania
Scope
Treści wykładów:
Zagadnienia wprowadzające w problematykę pedagogiki specjalnej: terminologia, powiązania pedagogiki specjalnej z innymi naukami, podmiot i przedmiot zainteresowań, subdyscypliny
Rozwój teorii i praktyki pedagogiki specjalnej: aspekty historyczne, uwarunkowania i perspektywy, współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej
Charakterystyka populacji osób z niepełnosprawnością: kryteria niepełnosprawności, klasyfikacje osób z zaburzeniami w rozwoju i funkcjonowaniu
Wielowymiarowość niepełnosprawności: koncepcje, modele ujmowania niepełnosprawności człowieka i ich konsekwencje dla rozwoju, edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami
Proces normalizacji, społecznej integracji i inkluzji osób z niepełnosprawnością: istota, cele, założenia, środowiskowo-pedagogiczne uwarunkowania, możliwości i formy realizacji
Segregacyjne i niesegregacyjne kształcenie osób z niepełnosprawnościami w Polsce i na świecie. Prowłączające zmiany w systemie polskiej edukacji
Proboloński model kształcenia pedagogów, nauczycieli i pedagogów specjalnych w Polsce; zagrożenia i możliwości przygotowania profesjonalistów do pracy z osobami z niepełnosprawnością, o specjalnych potrzebach
Treści ćwiczeń:
Kryteria i bariery funkcjonowania człowieka. Kryteria i konsekwencje niepełnosprawności – proces przystosowywania się do niepełnosprawności, złożona sytuacja człowieka z niepełnosprawnością
Problem edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami w Polsce i wybranych krajach europejskich. Rozwiązania segregacyjne, integracyjne i włączające. Problemy włączania uczniów z niepełnosprawnościami i o specjalnych potrzebach w przestrzeń ogólnodostępnej edukacji
Charakterystyka osób z wybranymi zaburzeniami rozwojowymi, chorobami, niepełnosprawnością; trudności poznawcze i przystosowawcze oraz możliwości terapii, edukacji i integracji tych osób
Problem opóźnień i zaburzeń w rozwoju mowy, ich przyczyny, konsekwencje i terapia. Czynniki optymalnego kształtowania mowy dziecka
Problem edukacji uczniów z zaburzeniami zachowania, wybitnie zdolnych, pochodzących ze środowisk zróżnicowanych językowo i kulturowo; czynniki wspomagające i utrudniające edukację
Diagnostyka i orzecznictwo w sprawach zaburzeń rozwojowych (niepełnosprawności). Rola pedagogów i nauczycieli w rozpoznawaniu odchyleń i zagrożeń rozwojowych u dzieci/uczniów
Podmiotowa rola rodziny w rehabilitacji i edukacji osoby z niepełnosprawnością oraz możliwości jej wspierania. Możliwości wspierania osób z niepełnosprawnościami, zaburzeniami w rozwoju i funkcjonowaniu przez pedagogów i nauczycieli
Teaching methods
Wykłady: wykład problemowy
Ćwiczenia: praca indywidualna i w grupach, praca z tekstem, dyskusja problemowa
Learning outcomes and methods of theirs verification
Outcome description
Outcome symbols
Methods of verification
The class form
Assignment conditions
Ćwiczenia (zaliczenie na ocenę) – aktywność studenta na zajęciach: opracowanie i prezentacja w czasie ćwiczeń zagadnień, problemów przewidzianych w programie
przedmiotu (metody kształcenia: praca indywidualna i w grupach, dyskusja problemowa),
Narzędzie weryfikacji: przygotowane, adekwatnie do danego tematu zajęć zagadnienia problemowe;
przykładowe problemy dyskutowane na zajęciach podejmujących kwestie edukacji uczniów ze specjalnymi potrzebami czy z niepełnosprawnością:
Wiodące nurty prointegracyjnych zmian w kształceniu osób z niepełnosprawnościami; rys historyczny
Charakterystyka aktualnych organizacyjnych rozwiązań w edukacji uczniów o specjalnych potrzebach; ich krytyczna analiza
Upodmiotowienie dziecka/ucznia z niepełnosprawnością w procesie kształcenia i rehabilitacji
Profesjonalne przygotowanie nauczycieli do inkluzji dzieci/uczniów w systemie ogólnodostępnej edukacji
Skala ocen za aktywność: ndst (0 pkt.), dostateczny (3,0 pkt.), dostateczny plus (3,5 pkt.), dobry (4,0 pkt.), dobry plus (4,5 pkt.), bardzo dobry (5,0 pkt.);
Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie pozytywnych ocen z aktywności na zajęciach. Wykład - egzamin ustny z zagadnień programowych wykładów opracowanych w formie pytań (student losuje 3 pytania); warunkiem zaliczenia jest 60% poprawnych odpowiedzi na pytania (punktowane: 1-5 pkt.). Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest pozytywna ocena z ćwiczeń. Ocena końcowa, to średnia arytmetyczna ocen uwzględniająca ocenę za aktywności na zajęciach (ćwiczenia) i ocenę za egzamin ustny (wykład).
Recommended reading
Cytowska, Wilczura B., Stawarski A., (2008) (red.) Dzieci chore, niepełnosprawne i z utrudnieniami w rozwoju, Kraków, Impuls
Chrzanowska I., (2015) Pedagogika specjalna, Kraków, Impuls
Dykcik W., (2009) (red.) Pedagogika specjalna, Poznań, UAM
Janiszewska-Nieścioruk Z. , Maciarz A., (2006) Współczesne problemy pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną, Kraków, Impuls
Janiszewska-Nieścioruk Z., (2010) (red.) Uczeń o specjalnych potrzebach w przestrzeni współczesnego systemu edukacji, Zielona Góra, UZ
Kosakowski (2003) Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej, Toruń, Akapit
Krause A., (2010) Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Kraków, Impuls
Obuchowska I., (2009) (red.) Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa, WSiP
Olszewski S., Parys K, (2016) Rozumieć chaos. Rzecz o terminach i znaczeniach im nadawanych w pedagogice specjalnej, Kraków, UP
Sękowska Z., (2001) Pedagogika specjalna, Warszawa, APS
Smith D., (2008) Pedagogika specjalna, Warszawa, PWN, t.1 i 2
Speck O., (2005) Niepełnosprawni w społeczeństwie, Gdańsk, GWP
Zeidler W., (2007) (red.) Niepełnosprawność. Wybrane problemy psychologiczne i ortopedagogiczne, Gdańsk, GWP
Further reading
Bartnikowska U., Żyta A., (2007) Żyjąc z niepełnosprawnością. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość, Toruń, Akapit
Dykcik W., Szychowiak B., (2001) (red.) Nowatorskie i alternatywne metody w teorii i praktyce pedagogiki specjalnej, Poznań, UAM
Gardner H., (2009) Inteligencje wielorakie, Warszawa, MT Biznes
Harris J.R. (2010) Każdy inny, Sopot, Smak Słowa
Kościelska M., (2004) Niechciana seksualność, Warszawa, Wyd. Jacek Santorski & Co.
Krause, A. Żyta A., Nosarzewska S., (2010) Normalizacja środowiska społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną, Toruń, Akapit
Paszkowicz M., A., (2009) Wybrane aspekty funkcjonowania osób z niepełnosprawnościami, Zielona Góra, UZ
Robinson k., Aronica L., (2012) Uchwycić żywioł, Kraków, Element
Robinson K., Aronica L., (2015) Kreatywne szkoły, Then Publishing
Szumski G., (2010) Wokół edukacji włączającej, Warszawa, APS
Wosińska W., (2010) Oblicza globalizacji, Sopot, Smak Słowa
Zawiślak A., (2010) Wybrane zagadnienia z pedagogiki specjalnej, Kraków, Impuls
Notes
Oferta dla chętnych: wizytacja jednej z placówek dla osób z niepełnosprawnością, np. Warsztat Terapii Zajęciowej (dla osób dorosłych), Ośrodek Szkolno-Wychowawczy (dla dzieci i młodzieży) lub szkołę (klasę) integracyjną bądź ogólnodostępną
Modified by dr Jarosław Wagner (last modification: 16-04-2018 14:33)
