1. SylabUZ
2. Wydział Humanistyczny
3. semestr zimowy 2018/2019
4. Historia - pierwszego stopnia
5. Historia starożytna

Wygeneruj PDF dla tej strony

Historia starożytna - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Przedmiot ma za zadanie ukazanie głównych linii rozwojowych w dziejach starożytnej Europy kręgu śródziemnomorskiego z uwzględnieniem powstania i rozwoju cywilizacji Bliskiego Wschodu, cywilizacji grecko-rzymskiej, a także obszarów Europy północnej ze szczególnym uwzględnieniem ziem polskich i ich związków z obszarem śródziemnomorskim i zachodnioeuropejskim; przedstawienie kształtowania się pierwszych zorganizowanych społeczeństw i państw; kształtowania się religii pogańskich i chrześcijaństwa oraz jego ekspansji i ewolucji w stosunku do pogańskiego dorobku cywilizacyjnego; ukazanie różnych stanowisk historiograficznych dotyczących etnogenezy Grecji i Rzymu oraz pradziejów słowiańskich i germańskich; znaczenia antycznego dorobku kulturowego i zdobyczy cywilizacyjnych dla współczesnego świata.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Brak

Zakres tematyczny

wykład:

1) Antropogeneza. 2) Przełomy kulturowe w pradziejach Europy. 3) Przemiany społeczne cywilizacji pradziejowych. 4) Oddziaływanie kultur bliskowschodnich i śródziemnomorskich na ludy Europy. 5) Kultura łużycka. 6) Ilirowie, Celtowie i Germanie. 7) Kultura przeworska. 8) Goci, Wandalowie i Hunowie. 9) Upadek świata starożytnego. 10) Etnogeneza Słowian. 11) Słowiańszczyzna zachodnia. 12) Archeologia Polski plemiennej. 13) Religia i kultura słowiańska.

ćwiczenia I

1) Świat starożytny. Zakres chronologiczny i geograficzny. Stan źródeł. 2) Narodziny Egiptu faraonów. 3) Powstanie cywilizacji w Mezopotamii. 4) Egipt w okresie Nowego Państwa. System polityczny i społeczny. Rytuały i wierzenia. 5) Rozkwit i upadek cywilizacji minojskiej i mykeńskiej. 6) Okres Wielkiej Kolonizacji. 7) Narodziny i funkcjonowanie greckiej polis. Ustrój polityczny i społeczny Sparty. 8) Ustrój polityczny Aten. 9) Grecja w konfrontacji z państwem perskim w V w. p.n.e. 10) Wojna peloponeska. 11) Macedonia za panowania Filipa II i Aleksandra Wielkiego. 12) Rozkład imperium Aleksandra Wielkiego. Epoka hellenistyczna. 13) Wpływy Scytów i Celtów na rozwój Europy wschodniej, środkowej i północnej.

ćwiczenia II

1) Geneza państwa rzymskiego. Rzym królewski. 2) Rzym w okresie Republiki. 3) Ekspansja militarna Rzymu. Wojny punickie i wojny z królestwami hellenistycznymi. 4) Schyłek republiki rzymskiej. 5) Wczesne Cesarstwo Rzymskie. Narodziny i przekształcenia systemu pryncypatu. 6) Cesarstwo rzymskie doby Antoninów i Sewerów. 7) Proces romanizacji, społeczeństwo i religie Imperium Romanum. Kult panującego. 8) ) Germanie i ich kontakty ze światem grecko-rzymskim. 9) Kryzys cesarstwa w III w. n.e. 10) Przemiany w późnym Cesarstwie rzymskim. Upadek Rzymu i powstanie państwa bizantyńskiego. 11) Goci i Wandalowie - ich wpływy w Europie. 12) Migracje Słowian i teorie o ich pochodzeniu. 13) Kultura, religia, społeczeństwo, wojsko i obyczajowość Słowian.

Metody kształcenia

ćwiczenia: rozmowa nauczająca, dyskusja, opis klasyfikujący, opis uzasadniający, praca pod kierunkiem nad tekstem źródłowym i tekstem naukowym

wykład: wykład problemowy

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Warunkiem zaliczenia modułu jest uzyskanie zaliczeń cząstkowych. Warunkiem uzyskania zaliczeń cząstkowych jest:

wykład: obecność na zajęciach i zaliczenie na ocenę pozytywną egzaminu

ćwiczenia I: uzyskanie minimum 4 pkt. za aktywność na zajęciach polegającą na udziale w dyskusji; zaliczenie w ramach konsultacji 2 lektur z wykazu literatury uzupełniającej. Uzyskane punkty są potwierdzeniem aktywności studenta. Powinna im towarzyszyć ocena w skali od 2 do 5 za merytoryczne przygotowanie się do zajęć. W przypadku negatywnej oceny pracy studenta, nie przyznaje się punktów. Punkty, które można otrzymać: 1 – aktywność na zajęciach, 1-2 – za zaliczenie lektury na konsultacjach. W przypadku braku aktywności, student zobowiązany jest uzyskać te punkty w ramach końcowego sprawdzianu. Dodatkowo studenta obowiązuje sprawdzian ze znajomości mapy świata starożytnego.

ćwiczenia II: uzyskanie minimum 4 pkt. za aktywność na zajęciach polegającą na udziale w dyskusji; zaliczenie w ramach konsultacji 2 lektur z wykazu literatury uzupełniającej. Uzyskane punkty są potwierdzeniem aktywności studenta. Powinna im towarzyszyć ocena w skali od 2 do 5 za merytoryczne przygotowanie się do zajęć. W przypadku negatywnej oceny pracy studenta, nie przyznaje się punktów. Punkty, które można otrzymać: 1 – aktywność na zajęciach, 1-2 – za zaliczenie lektury na konsultacjach. W przypadku braku aktywności, student zobowiązany jest uzyskać te punkty w ramach końcowego sprawdzianu. Dodatkowo studenta obowiązuje sprawdzian ze znajomości mapy świata starożytnego.

Na ocenę z przedmiotu wpisywaną do indeksu przez osobę prowadzącą wykład składa się średnia ocen cząstkowych uzyskanych za zaliczenie ćwiczeń. Ocena końcowa wyznaczona zostanie w następujący sposób: X₁+X₂/ 2, gdzie X₁;X₂ to oceny cząstkowe.

Literatura podstawowa

1. Godłowski K., Kozłowski J. K., Historia starożytna ziem polskich, Warszawa 1985.
2. Jaczynowska M., Musiał D., Stępień M., Historia starożytna, Warszawa 1999 i inne.
3. Kokowski A., Starożytna Polska, Warszawa 2006.
4. Ziółkowski A., Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2009.

Literatura uzupełniająca

1. Alföldy G., Historia społeczna starożytnego Rzymu, Poznań 1998.
2. Błażejewski A., Starożytni Słowianie, Wrocław 2007.
3. Bravo B., Węcowski M., Wipszycka E., Wolicki A., Historia starożytnych Greków, t. 2, Warszawa 2009.
4. Bravo B., Wipszycka E., Historia starożytnych Greków, t. 1, Wrocław 1988, t. 3, Warszawa 1992 i inne.
5. Bringmann K., Historia republiki rzymskiej. Od początków do czasów Augusta, Poznań 2010.
6. Cameron A., Późne cesarstwo rzymskie, Warszawa 2005.
7. Cary M., Scullard H. H., Dzieje Rzymu, t. 1, 2, Warszawa 1992 i inne.
8. Crawford M., Rzym w okresie Republiki, Warszawa 2003.
9. Cunliffe B., Starożytni Celtowie, Warszawa 2003.
10. Człowiek Grecji, pod red. J. P. Vernant, Warszawa 2000.
11. Człowiek Rzymu, pod red. A. Giardina, Warszawa 1997.
12. Davies J. K., Demokracja Grecji klasycznej, Warszawa 2003.
13. Gillmeister A., Musiał D., W cieniu Kapitolu. Religia starożytnych Rzymian, Kraków 2012.
14. Hammond N.G.L., Dzieje Grecji, Warszawa 1994.
15. Hammond N.G.L., Starożytna Macedonia, Warszawa 1999.
16. Hansen M. H., Demokracja Ateńska w czasach Demostenesa, Warszawa 1999.
17. Heather P., Upadek cesarstwa rzymskiego, Poznań 2006.
18. Heurgon J., Rzym i świat śródziemnomorski do wojen punickich, Warszawa 1973.
19. Jaczynowska M., Dzieje Imperium Romanum, Warszawa 1996.
20. Jaczynowska M., Historia starożytnego Rzymu, Warszawa 1976 i n.
21. Jaczynowska M., Pawlak M., Starożytny Rzym, Warszawa 2008.
22. Jaczynowska M., Religie świata rzymskiego, Warszawa 1987.
23. Janiszewska D., Wojna domowa w Rzymie w latach 193-197, Poznań 2010.
24. Jażdżewski K., Pradzieje Europy środkowej, Wrocław 1981.
25. Mączyńska M., Wędrówki ludów. Historia niespokojnej epoki IV i V wieku, Warszawa 1996.
26. Murray O., Narodziny Grecji, Warszawa 2004.
27. Musiał D., Świat grecki Od Homera do Kleopatry, Warszawa 2009.
28. Rhodes P.J., Historia Grecji. Okres klasyczny 478-323 p.n.e., Kraków 2009.
29. Świderkówna A., Hellenika. Wizerunek epoki od Aleksandra do Augusta, Warszawa 1974.
30. Vogt J., Upadek Rzymu, Warszawa 1993.
31. Walbank F.W., Świat hellenistyczny, Warszawa 2003.
32. Wells C., Cesarstwo rzymskie, Warszawa 2005.
33. Wipszycka E., Kościół w świecie późnego antyku, Warszawa 1994.
34. Ziółkowski A., Historia Rzymu, Poznań 2004.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr hab. Marceli Tureczek, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 28-05-2018 10:52)