SylabUZ
| Nazwa przedmiotu | Fonetyka i fonologia języka polskiego |
| Kod przedmiotu | 09.0-WP-PEDP-FiF |
| Wydział | Wydział Nauk Społecznych |
| Kierunek | Pedagogika |
| Profil | ogólnoakademicki |
| Rodzaj studiów | pierwszego stopnia z tyt. licencjata |
| Semestr rozpoczęcia | semestr zimowy 2019/2020 |
| Semestr | 3 |
| Liczba punktów ECTS do zdobycia | 3 |
| Typ przedmiotu | obowiązkowy |
| Język nauczania | polski |
| Sylabus opracował |
|
| Forma zajęć | Liczba godzin w semestrze (stacjonarne) | Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne) | Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne) | Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne) | Forma zaliczenia |
| Wykład | 15 | 1 | - | - | Zaliczenie na ocenę |
| Ćwiczenia | 30 | 2 | - | - | Zaliczenie na ocenę |
Nabycie przez studenta:
- szczegółowej wiedzy z zakresu współczesnego systemu fonetycznego i fonologicznego języka polskiego oraz zasad poprawnej wymowy,
- umiejętności rozpoznawania cech artykulacyjnych i akustycznych głosek, wyodrębniania opozycyjności fonologicznych, określania przyczyn i rozpoznawania artykulacji niepoprawnej i zaburzonej, właściwego akcentowania logicznego i psychologicznego.
- pozytywna weryfikacja logopedyczna wymowy.
Wykład
1. Pojecie i funkcje języka (akt mowy i jego elementy). Pojecie znaku językowego. Dźwięki jako zjawisko fizyczne.
2. Charakterystyka współczesnego podsystemu fonologicznego języka polskiego:
- fonetyka a fonologia, fonem a głoska;
- inwentarz fonemów spółgłoskowych;
- inwentarz fonemów samogłoskowych,
- warianty fonemu: pozycyjne i fakultatywne.
- cechy dystynktywne i redundantne języka;
- pojęcie opozycji fonologicznej i jej typy;
- kategorie fonologiczne.
3. Akcent w języku. Akcent wyrazowy. Klityki. Zestrój akcentowy. Akcent zdaniowy.
Ćwiczenia
1. Charakterystyka artykulacyjna spółgłosek (konsonantyzm).
2. Charakterystyka artykulacyjna samogłosek (wokalizm).
3. Artykulacja dźwięków obcych.
4. Spółgłoski palatalne i spalatalizowane (synchroniczna i asynchroniczna wymowa głosek zmiękczonyc)h.
5. Odmianki spółgłoskowe.
6. Zjawisko koartykulacji. Antycypacja i perseweracja artykulacyjna. Rodzaje upodobnień fonetycznych (ubezdźwięcznienie, udźwięcznienia, udziąsłowienie, wokalizacja, uszczelinowienie, rozsunięcie artykulacyjne).7. Is
tota upodobnień międzywyrazowych.
8. Upodobnienia a uproszenie grup spółgłoskowych.
9. Zasady ortofoniczne we współczesnym języku polskim.
10. Wymowa samogłosek nosowych.
wykład, opis wyjaśniający, opis klasyfikujący, opis uzasadniający, dyskusja, dyskusja punktowa, klasyczna metoda problemowa, prezentacja
| Opis efektu | Symbole efektów | Metody weryfikacji | Forma zajęć |
Ćwiczenia – na ocenę z ćwiczeń składają się wyniki osiągnięte na kolokwiach (50%) oraz praca samodzielna (50%)
Wykład – kolokwia. Ocena końcowa z wykładów stanowi średnią ocen z kolokwium.
Na ocenę z przedmiotu składa się ocena z ćwiczeń (50%) i wykładów (50%). Warunkiem zaliczenia przedmiotu są pozytywne oceny z ćwiczeń i wykładów.
Literatura podstawowa
1. Markowski A., Nowy słownik poprawnej polszczyzny, Warszawa 2003.
2. Nagórko A., Podręczna gramatyka języka polskiego, Warszawa 2010.
3. Ostaszewska D., Tambor J., Fonetyka i fonologia języka polskiego, Warszawa 2004.
4. Strutyński J., Zarys gramatyki współczesnej, Cz. I. Fonetyka i fonologia, Kraków 1992.
5. Wierzchowska D., Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław 1980.
6. Wierzchowska D., Opis fonetyczny języka polskiego, Warszawa 1967.
1. Benni T., Fonetyka opisowa języka polskiego (z obrazami głosek polskich, Wrocław 1959.
2. Dobrzyński E, Zasady poprawnej wymowy polskiej. Sztuka mówienia, Kraków 1997.
3. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Fonetyka i fonologia, pod red. H. Wróbla Warszawa 1995.
Zmodyfikowane przez dr Anita Famuła-Jurczak, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 11-12-2019 06:00)
