Wiedza: Zapoznanie studentów z językowymi mechanizmami mowy nienawiści, którą będzie się rozumieć szeroko, tzn. jako wszelkie wypowiedzi lżące, poniżające i dyskryminujące ze względu na płeć, wiek, orientację seksualną, przekonania polityczne, wyznanie, narodowość, rasę, niepełnosprawność. W tym obszarze zajęcia mają uświadomić również to, że słowna przemoc, tak silnie obecna we współczesnym życiu publicznym, sięga korzeniami głęboko w językowo-kulturową przeszłość.
Umiejętności: Kształcenie wrażliwości na wszelkie przejawy mowy nienawiści oraz uświadomienie pozajęzykowych skutków stosowania agresji werbalnej oraz wagi językowych zachowań etycznych.
Oglądowi zostaną objęte różnorodne teksty (publicystyka - najnowsza i międzywojenna, debaty polityczne, wpisy na forach internetowych), co pozwoli dotrzeć do przyczyn, funkcji, przejawów i sfer funkcjonowania mowy nienawiści.
Wymagania wstępne
Ogólna znajomość komunikacji publicznej.
Zakres tematyczny
Mowa nienawiści, hejt, czarna retoryka, dyskurs wykluczenia – granice zjawisk.
Polskie i europejskie akty prawne a mowa nienawiści.
Lingwistyczne i pozajęzykowe mechanizmy mowy nienawiści.
Rodzaje dyskryminacji a problem wolności słowa.
Źródła informacji o mowie nienawiści.
Mowa nienawiści w mediach a organy kontrolne.
Mowa nienawiści w życiu politycznym.
Mowa nienawiści w internecie.
Aktywistyczny głos przeciw mowie nienawiści w nowych mediach.
Perspektywa antydyskryminacyjna w pracy dziennikarza.
Metody kształcenia
Pogadanka, wykład konwersatoryjny z prezentacją multimedialną, dyskusja problemowa, praca w grupach, praca z tekstem źródłowym (w tym przedstawieniami ikonicznymi i nagraniami audio-wideo).
Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się
Opis efektu
Symbole efektów
Metody weryfikacji
Forma zajęć
Warunki zaliczenia
przygotowanie do zajęć i aktywny w nich udział, dłuższa wypowiedź na forum grupy, projekt multimedialny, zaliczenie sprawdzianu z wiedzy
Literatura podstawowa
Cegieła A., Czym jest mowa nienawiści?, „Poradnik Językowy” 2014, z. 1 s. 7-17.
Kowalski S., Tulli M., Zamiast procesu. Raport o mowie nienawiści, Warszawa 2003.
Naruszewicz-Duchlińska A., Nienawiść w czasach Internetu, Gdynia 2015.
Peisert M., Formy i funkcje agresji werbalnej. Próba typologii, Wrocław 2004.
Przybyszewski S., Rutkowski M., Agresja werbalna w komentarzach internetowych (zarys problematyki), [w:] Nowe zjawiska w języku, tekście i komunikacji, Olsztyn 2006, s. 344-351.
Skowronek B., Hejt jako zjawisko lingwistyczno-medialne. Zarys problemu, [w:] Współczesne media. Gatunki w mediach, t. 1, Zagadnienia teoretyczne. Gatunki w mediach drukowanych,pod red. I. Hofman i D. Kępy-Figury, Lublin 2017, s. 181-190.
Warda-Radys L., Wszystko zaczyna się od języka – zarys portretu leksykalnego wyrazu hejt, [w:] Nie/porozumienie, nie/tolerancja, w(y)kluczenie w języku i kulturze, red. E. Biłas-Pleszak, A. Rejter, K. Sujkowska-Sobisz, Katowice 2021, s.11-24.
Literatura uzupełniająca
Cyberbullying. Zjawisko, konteksty, przeciwdziałanie, red. J. Pyżalski, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Łódź 2012.
Kamińska-Szmaj I., Agresja językowa w życiu publicznym. Leksykon inwektyw politycznych 1918–2000, Wrocław 2007.
Kłosińska K., Rusinek M., Dobra zmiana. Czyli jak się rządzi światem za pomocą słów, Kraków 2019.
Nijakowski L., Mowa nienawiści w świetle teorii dyskursu, [w:] Analiza dyskursu w socjologii i dla socjologii, red. A. Horolets, Toruń 2008.
Ostrowski Ł., Mowa o rasizmie. Pojęcie rasizmu we współczesnej polskiej prasie antyfaszystowskiej i skrajnie nacjonalistycznej, Warszawa 2009.
Satkiewicz H., Językowe przejawy agresji w mediach, [w:] Język w mediach masowych, Warszawa 2000.
Staszewska J., Wulgaryzacja przekazu jako wyróżnik języka w komunikacji na forach internetowych, „Acta UniversitatisLodziensis. Folia Linguistica” 2010, t. 45, s. 197-208.
Uwagi
Jest to przedmiot opcjonalny, wybierany z oferty przedmiotów do wyboru Instytutu Filologii Polskiej; przedmiot zostanie uruchomiony w zależności od potrzeb i zainteresowania w danym semestrze studiów I stopnia (na podstawie deklaracji studentów/elektronicznego wyboru przedmiotów).
Zmodyfikowane przez dr Krystian Saja (ostatnia modyfikacja: 08-10-2022 17:58)
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Korzystając z niniejszej strony, wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej.
