1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2020/2021
4. Pedagogika specjalna - jednolite magisterskie
5. Specjalne potrzeby edukacyjne III

Wygeneruj PDF dla tej strony

Specjalne potrzeby edukacyjne III - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

1. Zapoznanie studentów z podstawowymi problemami współczesnej pedagogiki specjalnej (zwłaszcza pedagogiki leczniczo-terapeutycznej), systemami kształcenia dzieci/uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (zwłaszcza z niepełnosprawnością ruchową, chorobą przewlekłą, niepełnosprawnością sprzężoną, z odmiennością somatyczną, ze szczególnymi uzdolnieniami, z trudnościami adaptacyjnymi związanymi z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą), zasadami wyrównywania szans edukacyjnych (zwłaszcza w/w dzieci/uczniów), specyfiką pracy opiekuńczo-wychowawczej, rehabilitacyjnej, resocjalizacyjnej i socjoterapeutycznej w odniesieniu do w/w dzieci/uczniów.

2. Ukształtowanie umiejętności identyfikowania i interpretowania (także krytyki) zjawisk i systemów wsparcia dzieci/ uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (zwłaszcza z z niepełnosprawnością ruchową, chorobą przewlekłą, niepełnosprawnością sprzężoną, z odmiennością somatyczną, ze szczególnymi uzdolnieniami,                     z trudnościami adaptacyjnymi związanymi z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą), w kontekście powiązań z subdyscyplinami pedagogiki specjalnej, dziedzinami nauk społecznych, humanistycznych, medycznych i nauk o zdrowiu. Ukształtowanie umiejętności projektowania procesu wsparcia rodziny z dzieckiem/uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (zwłaszcza w/w dziećmi/uczniami).

3. Uwrażliwienie studentów na potrzebę organizowania kształcenia dzieci/uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (zwłaszcza z z niepełnosprawnością ruchową, chorobą przewlekłą, niepełnosprawnością sprzężoną, z odmiennością somatyczną, ze szczególnymi uzdolnieniami, z trudnościami adaptacyjnymi związanymi z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą) oraz na przestrzeganie zasad etyki w pracy            z dziećmi/uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Podstawowa wiedza pedagogiczno-psychologiczna z zakresu niepełnosprawności człowieka, na temat systemów i zasad wychowania i kształcenia dzieci i młodzieży, na temat idei edukacji włączającej i specjalnych potrzeb edukacyjnych.

Zakres tematyczny

Wykłady:

1. Prawo oświatowe i kierunki badań nad inkluzją i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – aktualne dokumenty prawne i osiągnięcia naukowe w Polsce i na świecie.

2. Osoba z niepełnosprawnością ruchową – podstawowe ustalenia pedagogiki leczniczo-terapeutycznej.

3. Osoba z chorobą przewlekłą – podstawowe ustalenia pedagogiki leczniczo-terapeutycznej.

4. Niepełnosprawność sprzężona – wieloaspektowy problem subdyscyplin pedagogiki specjalnej.

5. Odmienność somatyczna – problem pedagogiczno-psychologiczny.

6. Szczególne uzdolnienia – supra czy subnorma?

7. Różnice kulturowe – jako przyczyna trudności adaptacyjnych, problem edukacyjny i wychowawczy.

Ćwiczenia:

1. Psychospołeczne funkcjonowanie dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością ruchową – sfera orientacyjno-poznawcza, emocjonalno-motywacyjna i funkcjonowanie społeczne (interpretacja w ujęciu interdyscyplinarnym). Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością ruchową w systemie opieki, rehabilitacji (medycznej, psychologicznej, społecznej, zawodowej), edukacji (uwarunkowania wyrównywania szans edukacyjnych). Zasady, metody, formy opieki, wychowania, rehabilitacji, edukacji dzieci i młodzieży                         z niepełnosprawnością ruchową. Projektowanie procesu wspierania dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością ruchową oraz ich rodzin.

2. Psychospołeczne funkcjonowanie dzieci i młodzieży z chorobą przewlekłą - sfera orientacyjno-poznawcza, emocjonalno-motywacyjna i funkcjonowanie społeczne (interpretacja w ujęciu interdyscyplinarnym). Dzieci i młodzież z chorobą przewlekłą w systemie opieki, rehabilitacji (medycznej, psychologicznej, społecznej, zawodowej), edukacji (uwarunkowania wyrównywania szans edukacyjnych). Zasady, metody, formy opieki, wychowania, rehabilitacji, edukacji dzieci i młodzieży z wybranymi chorobami przewlekłymi (np. alergia, cukrzyca, epilepsja, choroby układu krążenia, choroby układu oddechowego, astma, hemofilia, choroby nowotworowe). Projektowanie procesu wspierania dzieci i młodzieży z chorobą przewlekłą oraz ich rodzin.

3. Psychospołeczne funkcjonowanie dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością sprzężoną. Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością sprzężoną w systemie opieki, rehabilitacji, wychowania, edukacji (uwarunkowania wyrównywania szans edukacyjnych). Zasady, metody, formy opieki, rehabilitacji, wychowania, edukacji dzieci i młodzieży                        z niepełnosprawnością sprzężoną. Projektowanie procesu wspierania dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością sprzężoną oraz ich rodzin.

4. Psychospołeczne funkcjonowanie dzieci i młodzieży z odmiennością somatyczną (zaburzenia wagi i wzrostu, transseksualizm, deformacje twarzy). Dzieci i młodzież             z odmiennością somatyczną w systemie opieki, rehabilitacji, wychowania, terapii, edukacji (uwarunkowania wyrównywania szans edukacyjnych). Zasady, metody, formy opieki, rehabilitacji, wychowania, terapii, edukacji dzieci i młodzieży z odmiennością somatyczną. Projektowanie procesu wspierania dzieci i młodzieży z odmiennością somatyczną oraz ich rodzin.

5. Psychospołeczne funkcjonowanie dzieci ze szczególnymi uzdolnieniami . Wpływ szczególnych uzdolnień na kształtowanie się sfery orientacyjno-poznawczej, emocjonalno-motywacyjnej i funkcjonowanie społeczne (interpretacja w ujęciu interdyscyplinarnym). Dzieci ze szczególnymi uzdolnieniami systemie opieki,, wychowania, terapii, edukacji (uwarunkowania wyrównywania szans edukacyjnych). Zasady, metody, formy opieki, wychowania, terapii, edukacji dzieci ze szczególnymi uzdolnieniami. Projektowanie procesu wspierania dzieci ze szczególnymi uzdolnieniami oraz ich rodzin.

6. Psychospołeczne funkcjonowanie dzieci i młodzieży z trudnościami adaptacyjnymi z powodu różnic kulturowych lub zmiant środowiska edukacyjnego (np. wcześniejsze kształcenie za granicą). Dzieci i młodzież z różnic kulturowych w systemie opieki, wychowania, resocjalizacji, socjoterapii, edukacji (uwarunkowania wyrównywania szans edukacyjnych). Zasady, metody, formy opieki, wychowania, resocjalizacji, socjoterapii, edukacji dzieci i młodzieży z różnic kulturowych. Projektowanie procesu wspierania dzieci i młodzieży z różnic kulturowych oraz ich rodzin.

Metody kształcenia

Wykłady:

wykład konwencjonalny, wykład konwersatoryjny.

Ćwiczenia:

praca z książką, praca w grupach, klasyczna metoda problemowa, Pokaz, dyskusja, metody aktywizujące, projekt.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady:

Ocena z kolokwium z treści wykładów. Kryteria ocen: niedostateczny (0-50%); dostateczny (61-70%), dostateczny plus (61-70%); dobry (71-80%); dobry plus (81-90%); bardzo dobry (91-100%).

Ćwiczenia:

średnia ocen z: 1) Opracowania projektu. Kryteria oceny projektu od 2 do 5 za: a) poprawność merytoryczną, b) poprawność metodyczną, c) staranność techniczną (redakcyjną), c) atrakcyjność prezentacji projektu; 2) Kolokwium z treści ćwiczeń. Kryteria ocen: niedostateczny (0-50%); dostateczny (51-60%), dostateczny plus (61-70%); dobry (71-80%); dobry plus (81-90%); bardzo dobry (91-100%).

Ocena z przedmiotu:

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie wykładów i ćwiczeń. Oceną końcową jest średnia arytmetyczna ocen z treści wykładów i ćwiczeń.

Literatura podstawowa

1. Gajewska M., Lewandowska-Kidoń T., Witek A., Dziecko przewlekle chore. Dostosowanie warunków edukacyjnych dla dziecka z alergią, Warszawa 2015.

2. Góralczyk E., Dziecko przewlekle chore. Psychologiczne aspekty funkcjonowania dziecka w szkole i przedszkolu. Informacje dla pedagogów i opiekunów, Warszawa 2009.

3. Jasielska G., Dziecko z zaburzeniami odżywiania w szkole i przedszkolu. Informacje dla pedagogów i opiekunów, Warszawa 2010.

4. Kozłowski W.: Twórcze dziecko w szkole – możliwości rozwoju. Warszawa 2004.

5. Międzykulturowość w szkole. Poradnik dla nauczycieli i specjalistów, red. K. Białek, Warszawa 2015.

6. Naprawa R., Tanajewska A., Mach C., Szczepańska K., Dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb rozwojowych i możliwości psychofizycznych uczniów. Realizowanych w ramach prowadzonych zajęć edukacyjnych z podziałem na poszczególne edukacje oraz na zajęciach specjalistycznych. I etap edukacyjny, Gdańsk 2017.

7. (Nie)codzienność indywidualizacji w przestrzeni wczesnoszkolnej. T. 2: Inny w ławce szkolnej, red. M. Magda-Adamowicz, M. Farnicka, Toruń 2018.

8. Olechowska A., Specjalne potrzeby edukacyjne, Warszawa 2016

9. Plichta P., Jagoszewska I., Gładyszewska-Cylulko J., Szczupał B., Drzazga A., Cytowska B., Specjalne potrzeby edukacyjne uczniów z niepełnosprawnościami. Charakterystyka, specyfika edukacji i wsparcie, Kraków 2017.

10. Szumski G., Dobór i kształcenie uczniów zdolnych. Studium porównawcze o legitymizacji instytucji edukacyjnych, Warszawa 1995.

11. Uczeń z niepełnosprawnością ruchową w szkole ogólnodostępnej. Poradnik dla nauczycieli szkół ogólnodostępnych, Warszawa 2005.

12. Uczniowie z chorobami przewlekłymi. Jak wspierać ich rozwój, zdrowie i edukację?, red. B. Wojnarowska, Warszawa 2010.

13. Woroniecka-Borowska A., Prawne aspekty organizacji kształcenia ucznia zdolnego, Warszawa 2019.

Literatura uzupełniająca

1. Chrzanowska I., Pedagogika specjalna – od tradycji do współczesności, Kraków 2015

2. Barzykowski K. i In., Wybrane zagadnienia diagnozy psychologicznej dzieci i młodzieży w kontekście wielokulturowości oraz wielojęzyczności, Warszawa 2015.

3. Jas M., Jarosińska M., Specjalne potrzeby edukacyjne dzieci i młodzieży. Prawne ABC dyrektora przedszkola, szkoły i placówki, Warszawa 2010

4. Maciarz A., Dziecko przewlekle chore w roli ucznia, Kraków 1998.

5. Maciarz A., Uczniowie niepełnosprawni w szkole powszechnej, Warszawa 1992.

6. Pedagogika specjalna, red. W. Dykcik, Poznań 2001.

7. Psychologia zdrowia dzieci i młodzieży, red. W. Pilecka, Kraków 2011.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr hab. Jarosław Bąbka, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 16-04-2020 17:26)