SylabUZ
Nazwa przedmiotu | Geragogika specjalna |
Kod przedmiotu | 05.06-WP-PSSM-GerSp |
Wydział | Wydział Nauk Społecznych |
Kierunek | Pedagogika specjalna |
Profil | ogólnoakademicki |
Rodzaj studiów | jednolite magisterskie |
Semestr rozpoczęcia | semestr zimowy 2020/2021 |
Semestr | 8 |
Liczba punktów ECTS do zdobycia | 4 |
Typ przedmiotu | obowiązkowy |
Język nauczania | polski |
Sylabus opracował |
|
Forma zajęć | Liczba godzin w semestrze (stacjonarne) | Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne) | Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne) | Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne) | Forma zaliczenia |
Wykład | 15 | 1 | 9 | 0,6 | Egzamin |
Ćwiczenia | 15 | 1 | 9 | 0,6 | Zaliczenie na ocenę |
Cel przedmiotu
2. Kształtowanie umiejętności rozpoznawania, interpretowania, analizowania sytuacji życiowej i możliwości wsparcia niepełnosprawnych osób dorosłych i starszych. Kształtowanie właściwych postaw społecznych wobec osób zaawansowanych wiekowo, dotkniętych niepełnosprawnością.
3. Uwrażliwienie na problemy i potrzeby osób w okresie późnej dorosłości z
problemami zdrowotnymi, postępowanie zgodne z etyką zawodową.
Wiedza z zakresu pedagogiki specjalnej i jej subdyscyplin oraz z psychologii rozwojowej
Zakres tematyczny
Wykłady
1) Gerontologia, gerontologia społeczna, geragogika – geneza, ewolucja, przedmiot zainteresowań, systematyka, podstawowe pojęcia dyscyplin, kierunki i problemy badawcze.
2) Geragogika specjalna, andragogika specjalna - istota dyscypliny, uwarunkowania (czynniki) jej powstania i rozwoju na świecie i w Polsce, cele, zadania, terminologia, interdyscyplinarność w sferze badań i praktyki.
3) Starość – pojęcie, definicja, klasyfikacja, problem społeczny, postawy społeczne wobec starości. Podstawowe zadania polityki społecznej wobec starości i seniorów. Wspomaganie rozwoju ludzi starszych – istota, cele, zadania, uwarunkowania.
4) Dorosłość oraz starzenie się osób niepełnosprawnych w aspekcie biologicznym, psychologicznym, społecznym. Stan zdrowia i stopień sprawności psychofizycznej osób w okresie późnej dorosłości.
5) Specyfika niepełnosprawności w starszym wieku, specyfika psychospołecznego funkcjonowania. Struktura (grupy) populacji osób starszych z niepełnosprawnością. Niepełnosprawność prekliniczna – istota i przejawy, postępowanie zaradcze.
6) Stosunek społeczeństwa i samych niepełnosprawnych seniorów do starości, niepełnosprawności, rehabilitacji - istota, przyczyny, konsekwencje, postępowanie zaradcze. Ageizm – pojęcie, symptomy, przyczyny, postępowanie zaradcze.
7) Wybrane współczesne wyzwania geragogiki specjalnej (wydłużanie się długości życia człowieka, społeczeństw, wzrost liczby seniorów, niepełnosprawnych seniorów, „wielkie problemy geriatryczne”, niewydolność systemu zabezpieczeń społecznych – w świetle badań i rozwiązań praktycznych.
Ćwiczenia:
1) Starość a niepełnosprawność. Stan zdrowia osób starszych z niepełnosprawnością. Funkcjonowanie i potrzeby osób starszych z różnego rodzaju niepełnosprawnością.
2) Psychospołeczne funkcjonowanie osób starszych z niepełnosprawnością: kryzysy okresu późnej dorosłości (utrata zdrowia i sprawności psychofizycznej, odchodzenie bliskich osób, samotność i osamotnienie, samobójstwa, przemoc wobec osób starszych, uzależnienia).
3) Niepełnosprawna osoba dorosła i starsza w rodzinie. Funkcje małżeńskie. Seksualność. Funkcje rodzicielskie. Funkcje dziadków. Wsparcie rodziny.
4) Niepełnosprawna Osoba dorosła i starsza w placówce pomocy społecznej.
5) Proces edukacji, rehabilitacji, terapii i resocjalizacji niepełnosprawnych osób w starszym wieku.
6) Aktywność społeczna, edukacyjna, kulturalna osób w starszym wieku.
Wykłady
wykład konwencjonalny, wykład konwersatoryjny.
Ćwiczenia
praca z książką, praca w grupach, klasyczna metoda problemowa, Pokaz, dyskusja, metody aktywizujące, projekt
Opis efektu | Symbole efektów | Metody weryfikacji | Forma zajęć |
Wykłady
Ocena z egzaminu pisemnego z treści wykładów. Kryteria ocen: niedostateczny (0-50%); dostateczny
(61-70%), dostateczny plus (61-70%); dobry (71-80%); dobry plus (81-90%); bardzo
dobry (91-100%).
Ćwiczenia
średnia ocen z: 1) Opracowania projektu zajęć oraz jego realizacja. Kryteria oceny
projektu od 2 do 5 za: a) poprawność metodyczną projektu, b) komunikatywność przekazu
zadań, c) atrakcyjność zajęć, d) środki edukacyjne; 2) Kolokwium z treści ćwiczeń.
Kryteria ocen: niedostateczny (0-50%); dostateczny (51-60%), dostateczny plus (61-70%);
dobry (71-80%); dobry plus (81-90%); bardzo dobry (91-100%).
Ocena z przedmiotu
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie wykładów /pozytywnie zdany egzamin/ i ćwiczeń. Oceną końcową
jest średnia arytmetyczna ocen z egzaminu z treści wykładów i ćwiczeń.
1. Chrzanowska I., Pedagogika specjalna – od tradycji do współczesności, Kraków 2015: 5.4. Starość osób z niepełnosprawnością - wyzwanie
dla pedagogiki specjalnej.
2. Człowiek i jego rodzina wobec utraty zdrowia i sprawności, red. A. Nowicka, J. Bąbka, Lubin 2010.
3. Edukacja do i w starości, red. M. Kuchcińska, Bydgoszcz 2008.
4. Kilian M., Geragogika specjalna w dobie starzenia się społeczeństw, [w:]
Dylematy (niepełno)sprawności – rozważania na marginesie studiów kulturowo-społecznych, red. M. Dycht, L. Marszałek, Warszawa 2009.
5. Majewski T., Niewidomi i słabowidzący seniorzy. Zeszyty Tyflologiczne nr 17, Warszawa 1999.
6. Niepełnosprawność w zwierciadle dorosłości, red. R.J. Kijak, Kraków 2012.
7. Porozmawiajmy o starości..., red. B. Antoszewska, U. Bartnikowska, K. Ćwirynkało,
Olsztyn 2015.
8. Steuden S., Psychologia starzenia się i starości, Warszawa 2011.
9. Szatur - Jaworska B., Błędowski P., Dzięgielewska M., Podstawy gerontologii społecznej, Warszawa 2006.
10. Wybrane problemy osób starszych, red. A. Nowicka, Kraków 2006
11. Życie w starości, red. B. Bugajska, Szczecin 2007.
Literatura uzupełniająca:
1. Fabiś A., Wawrzyniak J., Chabior A.,
Ludzka starość, Kraków 2015.
2. Jakość życia seniorów w XXI wieku. Ku aktywności, red. D. Kałuża, P. Szukalski, Łódź 2010.
3. Leszczyńska-Rejchert A., Człowiek starszy i jego wspomaganie – w stronę pedagogiki starości, Olsztyn 2010.
4. Nawrocka J., Społeczne doświadczenie starości: stereotypy, postawy, wybory, Kraków 2009.
5. Nowicka A., Opieka i wsparcie osób z chorobą Alzheimera i ich opiekunów rodzinnych w Polsce, Zielona Góra 2015.
6. Starość – obawy, nadzieje, oczekiwania – wybrane zagadnienia z gerontologii, red. B. Zboina, G. Nowak-Starz, Ostrowiec Świętokrzyski 2009.
7. Seniorzy w rodzinie, instytucji i społeczeństwie. Wybrane zagadnienia współczesnej gerontologii, red. A. Fabiś, Sosnowiec 2005.
8. Starość – między tradycją a współczesnością, red. M.D. Adamczyk, Kraków 2016.
Zmodyfikowane przez dr Jarosław Wagner (ostatnia modyfikacja: 16-04-2020 09:52)