SylabUZ

Wygeneruj PDF dla tej strony

Warsztaty historycznojęzykowe - opis przedmiotu

Informacje ogólne
Nazwa przedmiotu Warsztaty historycznojęzykowe
Kod przedmiotu 09.3-WH-FiPlD-JWD-2/6-L-S14_genCMERO
Wydział Wydział Humanistyczny
Kierunek Filologia polska
Profil ogólnoakademicki
Rodzaj studiów drugiego stopnia z tyt. magistra
Semestr rozpoczęcia semestr zimowy 2021/2022
Informacje o przedmiocie
Semestr 1
Liczba punktów ECTS do zdobycia 2
Typ przedmiotu obowiązkowy
Język nauczania polski
Sylabus opracował
  • dr hab. Magdalena Hawrysz, prof. UZ
Formy zajęć
Forma zajęć Liczba godzin w semestrze (stacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne) Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne) Forma zaliczenia
Laboratorium 30 2 - - Zaliczenie na ocenę

Cel przedmiotu

Wiedza: Pogłębienie wiedzy studenta w zakresie dawnej polszczyzny: jej odmian socjolektalnych, kształtowania się i przemian odmian stylowych, przekształceń gatunków mowy, zmienności znaczeń i nacechowania wyrazów.

Umiejętności: Kształcenie umiejętności czytania i analizowania tekstów dawnych z wykorzystaniem odpowiednich narzędzi, w tym narzędzi cyfrowych i metod językoznawstwa diachronicznego w wersji tradycyjnej i nowatorskiej.

Wymagania wstępne

brak

Zakres tematyczny

  1. Metody badań językoznawstwa historycznego – tradycja i nowatorstwo.
  2. Interdyscyplinarność w diachronii.
  3. Historyczne słowniki i gramatyki języka polskiego.
  4. Narzędzia cyfrowe w badaniach historycznojęzykowych.
  5. Dzieje odmian języka polskiego (socjolekty, idiolekty, odmiany specjalistyczne).
  6. Kształtowanie się i przekształcenia wybranych gatunków mowy.
  7. Wartości i wartościowanie w języku – tradycja i zmiana.
  8. Diachronia dla synchronii.

Metody kształcenia

Pogadanka, dyskusja problemowa, prezentacja, praca z tekstem, praca z wykorzystaniem narzędzi informatycznych.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu Symbole efektów Metody weryfikacji Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Obecność na zajęciach, aktywność na zajęciach, udział w dyskusji, praca pisemna.

Literatura podstawowa

Boryś W., Lekcje wybranych wyrazów staropolskich i ich interpretacje etymologiczne, Studia historycznojęzykowe I, pod red. M. Kucały i Z. Krążyńskiej, Kraków 1994 (całość: https://rcin.org.pl/dlibra/show-content/publication/edition/3163?id=3163).

Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 1-5, Katowice 2000-2015 (wybrane studia).

Hawrysz M., Zmienność znaczenia wyrazów jako świadectwo systemu wartości, „Rozprawy Komisji Językowej WTN” XXIII, Wrocław 1997, s. 95 - 112.

Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy, pod red. M. Siuciak, M. Pastuch, Katowice 2018 (wybrane studia, zwłaszcza: B. Walczak, M. Pastuch, M. Siuciak, M. Wojtak, J. Przyklenk, J. Kamper-Warejko, A. Piela, H. Pelcowa, D. Ostaszewska).

Piela A., Pozorna tożsamość. Polskie tradycjonalizmy z semantycznym archaizmemWydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2016.

Skubalanka T., Historyczna stylistyka języka polskiego, Wrocław 1984.

Źródła internetowe

Dawne ortografie, gramatyki i podręczniki języka polskiego. Internetowe kompendium edukacyjne (https://gramatyki.uw.edu.pl/).

Słowniki dawne i współczesne. Internetowy przewodnik edukacyjny (http://www.leksykografia.uw.edu.pl/).

Teksty źródłowe

Borawski S., Furdal A., Wybór tekstów do historii języka polskiego, Warszawa 2003.

„Cały świat nie pomieściłby ksiąg.” Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne, wyd. M. Adamczyk, W. R. Rzepka, W. Wydra, Warszawa 2008.

Staropolskie przepisy kulinarne. Receptury rozproszone z XVI-XVIII w. Źródła rękopiśmienne, wyd. i oprac. J. Dumanowski, D. Dias-Lewandowska, M. Sikorska, Warszawa 2017.

Wybór tekstów z dziejów języka polskiego. t. 1. Do połowy XIX w., t. 2. Od połowy XIX w., pod red. M. Cybulskiego, Łódź 2015.

Wydra W., Rzepka W. R., Chrestomatia staropolska. Teksty do r. 1543, Wrocław 1984.

Korpus tekstów staropolskich IJP PAN (https://ijp.pan.pl/publikacje-i-materialy/zasoby/korpus-tekstow-staropolskich/).

Literatura uzupełniająca

Jankowiak L.A., Słownictwo medyczne Stefana Falimirza, t., 1,2, Warszawa 2005.

Dąbrówka A., Średniowiecze. Korzenie, Warszawa 2007 (wybrane studia) 

Kwaśnicka-Janowicz A., Staropolska terminologia bartnicza (na tle porównawczym), Kraków 2018.

Kwilecka Irena, Studia nad staropolskimi przekładami Biblii, Poznań 2003.

Legomska J., PAŃSTWO, NARÓD, OJCZYZNA w dawnej polszczyźnie. Leksykalno-semantyczny opis pojęć, Katowice 2010.

Młynarczyk E., Polskie słownictwo handlowe XVI i XVII wieku (na materiale krakowskich ksiąg miejskich i lustracji królewszczyzn), Kraków 2010.

Sieradzka-Baziur B., Jana Kochanowskiego renesansowy świat uczuć. Analiza językoznawcza, Kraków 2002.

Wanicowa Z., Z warsztatu badawczego leksykografa – historyka, „Język Polski”, 2009, z. 4-5, s. 255-262.

Wąsińska K., Słownictwo mentalne w historii polszczyzny: studium słowotwórczo-leksykalne, Katowice 2015.  

Ostaszewska D., Postać w literaturze. Wizerunek staropolski, Katowice 2001.

Uwagi


Zmodyfikowane przez dr Krystian Saja (ostatnia modyfikacja: 08-05-2021 15:10)