1. SylabUZ
2. Wydział Humanistyczny
3. semestr zimowy 2022/2023
4. Filologia polska - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. PDW: Sztuka dyskusji i debaty

Wygeneruj PDF dla tej strony

PDW: Sztuka dyskusji i debaty - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Student rozumie specyfikę dyskusji i debaty jako przejawów współczesnej komunikacji publicznej. Kształtuje umiejętność krytycznej analizy współczesnych debat medialnych (prasowych, telewizyjnych, radiowych i internetowych) pod kątem realizacji celów perswazyjnych. Obserwuje i analizuje intencjonalność komponentów obrazowych i wizualnych debaty, mowy ciała w dyskusji i debacie, strategie argumentacyjne, (nie)grzeczność językową oraz sposoby kreowania wizerunku medialnego w określonym kontekście komunikacyjnym. Student dokonuje praktycznej analizy chwytów erystycznych, stosowanych w debacie publicznej oraz trenuje umiejętności argumentacyjne w dyskusji. Obserwuje zmiany w sposobie prowadzenia debaty od lat '90 XX wieku w Polsce oraz porównuje je z kształtem współczesnych debat o charakterze międzynarodowym (wybór). Przyjmuje postawę otwartości na różne poglądy i negocjuje znaczenie zjawisk językowych, kulturowych i społecznych obserwowanych w dyskusji i debacie w grupie. Kształtuje własne, zindywidualizowane poglądy na różne problemy współczesnego świata oraz proponuje własne ich rozwiązania.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Ogólna wiedza o języku polskim, polskiej kulturze i aktualnych wydarzeniach politycznych i społecznych.

Zakres tematyczny

1. Współczesne gatunki komunikacji społecznej: dyskusja i debata. Szerokie i wąskie rozumienie debaty. Kryteria podziału debat (ze względu na temat, środek przekazu, zakres wspólnoty komunikatywnej, sposób ich organizacji). Debata publiczna dawniej i dziś.
2. Dyskurs publiczny – charakterystyka, typy, przekształcenia.
3. Uczestnicy debaty publicznej. Specyfika adresata i odbiorcy w komunikacji publicznej, elitarność a masowość w komunikacji.
4. Strategiczne cele uczestników debaty a sposoby przekonywania audytorium (techniki argumentacyjne, rozmyte granice perswazji i manipulacji, presupozycje, implikatury konwersacyjne obserwowane we współczesnym materiale).
5. Rytualizacja dyskursu politycznego w debacie jako strategia kreowania opinii publicznej i swoistego ładu społecznego.
6. Językowe i pozajęzykowe wyznaczniki modelowania wizerunku w debacie medialnej.
7. Kompetencja komunikatywna nadawcy i odbiorcy w procesie dyskusji i debaty.
8. Przemilczenia w debatach publicznych. Zjawisko mniejszości dyskursywnych w debatach publicznych.
9. Etyczne i estetyczne aspekty debat publicznych.

 

Metody kształcenia

Heureza, dyskusja, praca w grupach, wypowiedź ustna i pisemna, referat, analiza tekstu/materiału audiowizualnego, prezentacja multimedialna.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Aktywny udział w zajęciach (wypowiedzi ustne, pisemne jako efekt pracy w grupach, merytoryczny udział w dyskusji), zaliczenie ćwiczeń na tekstach (wypowiedź na temat wykonywanego zadania), projekt: analiza wybranej debaty (wypowiedź z prezentacją, poświęcona analizie wybranej i uzgodnionej z prowadzącym debaty). Ocena końcowa jest oceną ważoną: pozytywna ocena za wykonany projekt (50%) + średnia arytmetyczna ocen za dodatkowe aktywności na zajęciach (50%).

Literatura podstawowa

Chantal St-H., Dyskusja bez kłótni, z fr. przeł. Elżbieta Derelkowska, Warszawa 2005.

Grzelka M., O kształcie debaty publicznej (casus intelektualisty), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 17 (37), s. 41-52.

Kampka A., Debata społeczna. Zmiany społecznych norm komunikacji, Warszawa 2014.

Majkowska A., Współczesny polski dyskurs sejmowy, „Językoznawstwo: współczesne badania, problemy i analizy językoznawcze" 6 (2012), s. 61-86.

Miżejewski M., Wolność mediów a odpowiedzialność za słowo w debacie publicznej, „Studia Socialia Cracoviensia 6” 1 (10), s. 181-195.

Pstrąg J., Werbalne i niewerbalne techniki i strategie konwersacyjnego oponowania na materiale debat telewizyjnych, Kraków 2004.

Warchala J., Horyzonty manipulacji : perswazja, manipulacja, interpretacja, [w:] Manipulacja w języku, red. P. Krzyżanowski, P. Nowak, Lublin 2004, s. 41-60.

 

Literatura uzupełniająca

Bugajski M., Odbiorca i adresat w procesie komunikacji, [w:] tenże, Językoznawstwo normatywne, s. 435-451.

Cichobłaziński L., Techniki negocjacji i mediacji, Częstochowa 2008

Cieślak R., Retoryka ciała w dyskursie publicznym, Toruń 2008.

Dobrowolski Z., Debata publiczna jako instrument usprawniania zarządzania organizacjami publicznymi, „Studia Lubuskie” 9 (2013), s. 127-142.

Kozioł R., Forum Debaty Publicznej, „ Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica” XIII (2014), s. 201-219.

Nęcki Z., Komunikowanie interpersonalne, Wrocław 1991.

Paduczewa J., Presupozycje a inne typy informacji zdaniowej nie wyrażonej explicite, „Przegląd Humanistyczny” nr 6, 1987, s. 93-107.

Pisarkowa K., O komunikatywnej funkcji przemilczenia, „Zeszyty Prasoznawcze” R. XXVII, 1986, nr 1.

Retoryka wizerunku medialnego, red. A. Budzyńska-Daca, A. Kampka, K. Molek-Kozakowska, Warszawa 2016.

Walas T., Zawiązany język. O kłopotach z dyskursem publicznym, [w:] Retoryka dziś. Teoria i praktyka, pod red. R. Przybylskiej i W. Przyczyny, Kraków 2001, s. 121-135.

Zbróg Z., Zbróg P., Językowe i pozajęzykowe nośniki reprezentacji społecznych w dyskursie publicznym, „Respectus Philologicus” 31 (36/2017), s. 70-81.

Uwagi

Jest to przedmiot opcjonalny, wybierany z oferty przedmiotów do wyboru Instytutu Filologii Polskiej; przedmiot zostanie uruchomiony w zależności od potrzeb i zainteresowania w danym semestrze studiów (na podstawie deklaracji studentów/elektronicznego wyboru przedmiotów).

Zmodyfikowane przez dr hab. Iwona Pałucka-Czerniak, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 04-05-2022 21:08)