1. SylabUZ
2. Wydział Humanistyczny
3. semestr zimowy 2022/2023
4. Filologia polska - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Pragmatyka tekstu

Wygeneruj PDF dla tej strony

Pragmatyka tekstu - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Student omawia zasady wieloaspektowej, zintegrowanej analizy tekstu, ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań pragmatycznych; rozpoznaje intencjonalność zachowań językowych oraz rozwija umiejętności dostosowania stylu, struktury i wzoru gatunkowego do pragmatycznych uwarunkowań tekstu. W sposób pogłębiony interpretuje mechanizmy implikatury konwersacyjnej i presupozycji we współczesnych i dawnych aktach mowy w języku polskim. Analizuje wpływ kontekstu na znaczenie aktu mowy. Identyfikuje pragmatyczne uwarunkowania spójności i niespójności tekstu/komunikatu oraz sposoby wyrażania grzeczności i niegrzeczności językowej utrwalone w tekstowych śladach komunikatów w różnych odmianach języka.   

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Poszerzona wiedza z zakresu języka polskiego i kultury polskiej.

Zakres tematyczny

1. Pragmatyka jako nauka wśród innych nurtów badawczych. 
2. Wieloaspektowa, zintegrowana analiza tekstu, uwzględniająca aspekt pragmatyczny, strukturalny, kognitywny i poznawczy.
3. Intencjonalność zachowań językowych, komunikacja intencjonalna.
4. Konwencjonalizacja znaczeń, zasady i maksymy w komunikacji językowej.
5. Presupozycje, implikatury konwersacyjne, relatywizowane kulturowo, komunikacja pośrednia i bezpośrednia.
6. Uwarunkowania kontekstowe, wieloznaczność pragmatyczna, strategie komunikacyjne.
7. Teorie aktów mowy (J.A. Austin, J. R. Searle), genry mowy (M. Bachtin, A. Wierzbicka).
8. Strategie grzeczności językowej (pozytywnej i negatywnej).
9. Styl, struktura i wzór gatunkowy a pragmatyczne uwarunkowania tekstu.

Metody kształcenia

Heureza, referat, analiza tekstu, tworzenie tekstu, praca w grupach, prezentacja multimedialna.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Pragmatyczna analiza tekstu z prezentacją (projekt), zaliczenie sprawdzianu/testu, aktywność na zajęciach (analiza tekstu pod względem wybranych zagadnień, tworzenie tekstu, wypowiedź ustna i pisemna).Student musi uzyskać ocenę pozytywną za projekt i sprawdzian. Ocena końcowa stanowi średnią ważoną z oceny za projekt (40%), sprawdzian (30%) i aktywność na zajęciach (średnia arytmetyczna ocen, łącznie 30%). 

Literatura podstawowa

Borawski S., Podstawy idei poznawczej studiów nad dziejami używania języka. Esej o diachronii, [w:] Rozprawy o historii języka polskiego, pod red. S. Borawskiego, Zielona Góra 2005, s. 13-62.

Kalisz R., Pragmatyka językowa, Gdańsk 1993 (wybór).

Levinson S.C., Pragmatyka, przeł. T. Ciecierski, K. Stachowicz, Warszawa 2010 (wybór).

Wilkoń A., Spójność i struktura tekstu, Kraków 2002 (wybór).

Wojtak M., Gatunki prasowe, Lublin 2004 (wybór).

Literatura uzupełniająca

Blum-Kulka S., Pragmatyka dyskursu, [w:] Dyskurs jako struktura i proces, red. T. A. van Dijk, Warszawa 2001, s. 214-241. 

Gajda S., Stylistyka funkcjonalna, stylistyka pragmatyczna, stylistyka kognitywna, [w:] Stylistyka a pragmatyka, red. B. Witosz, Katowice 2001, s. 15-22.

Mayenowa M.R., Struktura tekstu, [w:] eadem, Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, Wrocław-Warszawa-Kraków 2000, s. 246-305.

Pałucka-Czerniak I., W kręgu problematyki pojęciowej i terminologicznej pragmalingwistyki. System Marii Wojtak, [w:] Zielonogórskie seminaria polonistyczne 2005, red. S. Borawski, M. Hawrysz, Zielona Góra 2006, s. 211-225. 

Witosz B., Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki, Katowice 2005, s. 49-57.

Zgółka T., Społeczny status kompetencji lingwistycznej, [w:] Zagadnienia socjo- i psycholingwistyki, red. A. Schaff, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1980, s. 111-138.

Żydek-Bednarczuk U., Typy, odmiany, klasy... tekstów. W poszukiwaniu kryteriów, [w:] Stylistyka a pragmatyka, red. B. Witosz, Katowice 2001, s. 114-123.

Uwagi

brak

Zmodyfikowane przez dr hab. Iwona Pałucka-Czerniak, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 26-04-2022 17:01)