1. SylabUZ
2. Wydział Humanistyczny
3. semestr zimowy 2022/2023
4. Filologia polska - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Wprowadzenie do pedagogiki

Wygeneruj PDF dla tej strony

Wprowadzenie do pedagogiki - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Zapoznanie studentów z podstawową wiedzą z zakresu pedagogiki. Kształcenie umiejętności analizy podstawowych środowisk wychowawczych oraz projektowanie sytuacji wychowawczych z uwzględnieniem roli nauczyciela. Wzbudzenie refleksji nad współczesnymi problemami pedagogicznymi.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Ogólna wiedza na temat społecznego funkcjonowania człowieka 

Zakres tematyczny

Wykłady

1. Wychowanie a rozwój (B.2.W3., B.2.K3.)
2. Pedagogika jako nauka. Przedmiot pedagogiki. Funkcje wychowania. Proces wychowania, jego struktura, właściwości, dynamika.
3. Przymus i swoboda w wychowaniu. Wychowanie jako urabianie i wspomaganie rozwoju. Wychowanie adaptacyjne i emancypacyjne. Wychowanie a manipulacja. Podmiotowość w wychowaniu.
4. Podstawowe środowiska wychowawcze: rodzina, grupa rówieśnicza, szkoła. Style i postawy wychowawcze. Konteksty wychowania. Źródła i przejawy kryzysu współczesnego wychowania.
5. Szkoła jako instytucja wychowawcza (B.2.W1., B.2.W3., B.2.W4., B.2.U4., B.2.K1., B.2.K2.)
6. Kryzys szkoły i próby jego przezwyciężenia. Kultura szkoły.
7. Zawód nauczyciela (B.2.W2., B.2.U2., B.2.U3.)

Ćwiczenia

1. Środowisko społeczne klasy i szkoły. Style kierowania: autokratyzm i demokracja w szkole. Procesy i wzorce komunikowania się na terenie szkoły. Ukryty program szkoły. Postawy nauczycieli i uczniów. Praca z grupą rówieśniczą. Tworzenie klimatu wychowawczego w klasie i w szkole.
2. Plan pracy wychowawczej. Metody wychowawcze i ich skuteczność. Umiejętności wychowawcze. Trudności wychowawcze. Konflikty w klasie i rodzinie. Błędy wychowawcze. Granice i mierniki oddziaływań wychowawczych.
3. Pozaszkolne instytucje wychowawcze i resocjalizacyjne. Współpraca rodziny i szkoły. Współpraca szkoły ze środowiskiem.
4. Role zawodowe nauczyciela. Wzór osobowy, postawa i kunszt nauczycielski. Powinności nauczyciela i rozwój profesjonalny. Program wewnętrzny nauczyciela. Przygotowanie zawodowe nauczyciela. Wiedza prywatna, potoczna a wiedza naukowa nauczyciela.
5. Etyka nauczycielska. Odpowiedzialność prawna opiekuna, nauczyciela, wychowawcy.
6. Dokształcanie i doskonalenie zawodowe jako warunki awansu zawodowego. Uczenie się w miejscu pracy. Uczenie się przez całe życie nauczycieli.
7. Wypalenie zawodowe nauczycieli – przyczyny, symptomy, strategie zaradcze. Choroby związane z wykonywaniem zawodu nauczyciela – profilaktyka
8. Komunikacja i kultura języka Procesy komunikowania się. Bariery komunikacji. Nauczyciel w procesie komunikacji – autoprezentacja, aktywne słuchanie, efektywne nadawanie. Komunikacja niewerbalna. Porozumiewanie się emocjonalne w klasie. Style komunikowania się uczniów i nauczyciela.
9. Media i ich wpływ wychowawczy.
10. Metody i techniki poznawania uczniów i ich ograniczenia, kwestie etyczne. Sposoby funkcjonowania  uczniów w klasie. Struktura klasy. Pozycja społeczna ucznia w klasie. Typy uczniów.
11. Międzynarodowe i krajowe regulacje dotyczące praw człowieka, dziecka, ucznia oraz osób z niepełnosprawnością.
12. Profilaktyka w szkole..     Konstruowanie klasowych i szkolnych programów profilaktycznych. Promocja i ochrona zdrowia uczniów.
13. Diagnoza nauczycielska. Podstawowe techniki diagnostyczne w pedagogice. Uwarunkowania procesu diagnostycznego.
14. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna – regulacje prawne, formy i zasady udzielania wsparcia.

Metody kształcenia

Metody aktywizujące.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady:

Egzamin z problematyki wykładów (90% poprawnych odpowiedzi – ocena bdb, 75% - db, 60% - dst).

Ćwiczenia:

Średnia arytmetyczna ocen z:

• aktywnego udziału w zajęciach,
• pracy zaliczeniowej (projekt narzędzia diagnostycznego),
• kolokwium z problematyki ćwiczeń (90% poprawnych odpowiedzi – ocena bdb, 75% - db, 60% - dst).

Ocena końcowa:

Oceną końcową z przedmiotu jest średnia arytmetyczna ocen z wykładów i ćwiczeń.

Frekwencja:

Dozwolona jest jedna nieobecność na zajęciach bez konieczności jej zaliczania. Każdą kolejną nieobecność student zobowiązany jest zaliczyć na konsultacjach (dopuszczalne jest odrobienie zajęć z inną grupą). Studenci, którzy mają przyznany IOS (udział w zajęciach 50%-60%, wywiązanie się z ustalonych indywidualnie warunków zaliczenia).

Literatura podstawowa

Day Ch., Rozwój zawodowy nauczyciela. Uczenie się przez całe życie, GWP, Gdańsk 2004.

Denek K., Edukacja pozalekcyjna i pozaszkolna, WSPiA, Poznań 2011.

Dudzikowa M., Czerepaniak-Walczak M., Wychowanie. Pojęcia – procesy – konteksty, tom I-IV, GWP, Gdańsk 2007, 2008.

Gaś Z., Szkolny program profilaktyki: istota, konstruowanie, ewaluacja, MENiS, Warszawa 2003.

Gurycka A, O sztuce wychowywania dla wychowawców i nauczycieli, Wyd. CODN, Warszawa 1997.

Hołda J., Hołda Z., Rybczyńska A. J., D. Ostrowska, Prawa człowieka. Zarys wykładu. Wyd. 2. Wolters Kluwer, Warszawa 2008.

Janowski A., Poznawanie uczniów, Wyd. Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2002.

Jarosz E., Wysocka E., Diagnoza psychopedagogiczna: podstawowe problemy i rozwiązania, Wyd. Żak, Warszawa 2006.

Kozioł E., Kobyłecka E. (red.), Zachowania zawodowe nauczycieli i ich uwarunkowania, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2008.

Kulesza M., Klimat szkoły a zachowania agresywne i przemocowe uczniów, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2011.

Kunowski S., Podstawy współczesnej pedagogiki, Wyd. Salezjańskie, Warszawa 1997.

Kwieciński Z., Śliwerski B., Pedagogika: podręcznik akademicki, tom 1 i 2, PWN, Warszawa 2003.

Mckay M., Davis M., Fanning P., Sztuka skutecznego porozumiewania się, GWP, Gdańsk 2001.

Nowosad I., Mortag I., Ondrakova J., Jakość życia i jakość szkoły, Wyd. Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2010.

Nowosad I., Szymański M. J. (red.), Nauczyciele i rodzice. W poszukiwaniu nowych znaczeń i interpretacji współpracy, Oficyna Wyd. UZ, Akademia Pedagogiczna, Zielona Góra – Kraków 2004.

Pankowska D., Pedagogika dla nauczycieli w praktyce, Oficyna Wyd. Impuls, Kraków 2011.

Śliwerski B., Program wychowawczy szkoły, WSiP, Warszawa 2001

Literatura uzupełniająca

Uwagi

Jest to przedmiot obowiązkowy w ramach specjalności nauczycielskiej. 

Zmodyfikowane przez dr Anita Famuła-Jurczak, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 30-04-2022 07:11)