1. SylabUZ
2. Wydział Humanistyczny
3. semestr zimowy 2022/2023
4. Filologia polska - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Pdw: Wybrane zagadnienia z leksykologii i leksykografii polskiej

Wygeneruj PDF dla tej strony

Pdw: Wybrane zagadnienia z leksykologii i leksykografii polskiej - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Wiedza: student nazywa  podstawowe pojęcia z zakresu leksykologii i leksykografii; charakteryzuje główne językoznawcze koncepcje znaczenia oraz najważniejsze relacje semantyczne między jednostkami leksykalnymi; przedstawia informację na temat działów leksykologii; opisuje różne rodzaje słowników;

Umiejętności:  analizuje znaczenia jednostek leksykalnych; rozwija sprawność praktycznego użycia jednostek leksykalnych w tekście;  potrafi zaplanować korzystanie z dawnych i współczesnych słowników polskich;

Kompetencje: rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i wzbogacania zasobu wiedzy z zakresu leksykologii i leksykografii;

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Student posiada wiedzę z zakresu językoznawstwa ogólnego oraz gramatyki opisowej uzyskaną na zajęciach w szkole średniej i zajęciach realizowanych w czasie studiów. Potrafi ponadto interpretować teksty naukowe.

Zakres tematyczny

1. Podstawowe terminy z zakresu leksykologii i leksykografii.
2. Leksykologia i leksykografia wśród innych dyscyplin językoznawczych.
3. Działy leksykologii.
4. Znak językowy wśród innych znaków.
5. Definicja jednostki leksykalnej.
6. Opis obiektów należących do poziomu leksykalnego.
7. Znaczenie jednostki leksykalnej.
8. Relacje semantyczne między jednostkami leksykalnymi.
9. Życie wyrazów, rozwój systemu słownikowego.
10. Wybrane problemy z leksykologii historycznej.
11. Typologia słowników oraz ich przydatność.
12. Historia polskiej leksykografii.
13. Budowa artykułów hasłowych.

Metody kształcenia

Elementy wykładu informacyjnego oraz problemowego, dyskusja seminaryjna, przygotowywanie referatów, praca z tekstem.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Obecność na ćwiczeniach, aktywny udział w zajęciach (m.in. przygotowywanie referatów), praca pisemna, test zaliczeniowy.

Literatura podstawowa

Buttler D., Markowski A., Słownictwo wspólnoodmianowe, książkowe i potoczne współczesnej polszczyzny, „Język a Kultura”, t. 1, red. J. Anusiewicz, J. Bartmiński, Wrocław 1991, s. 107-123.

Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki  językoznawczej, Warszawa 2001.

Kania S., Tokarski J., Zarys leksykologii i leksykografii polskiej, Warszawa 1984.

Markowski A., Wykłady z leksykologii, Warszawa 2012.

Urbańczyk S., Słowniki. Ich rodzaje i użyteczność, wyd. 3, Kraków 1991.

Piotrowski T., Zrozumieć leksykografię, Warszawa 2001.

Literatura uzupełniająca

Buttler D., Koncepcje pola znaczeniowego, „Przegląd Humanistyczny” XI, 1967, z. 2, s. 41-57.

Buttler D., Struktura znaczeniowa wyrazów, „Prace Filologiczne” 1976, t. XXVI, s. 239-247.

Buttler D., Rozwój semantyczny wyrazów polskich, Warszawa 1978.

Cienkowski W., Teoria etymologii ludowej, Warszawa 1972.

Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, M. Kucała, Wrocław 1999.

Grochowski M., Zarys leksykologii i leksykografii. Zagadnienia synchroniczne, Toruń 1982.

Hammerl J., Gniazda pojęciowe. Przegląd problematyki. „Poradnik Językowy” 199, z. 9-10, s. 680-693.

Kurkowska H., O przedmiocie i działach leksykografii, „Prace Filologiczne” 1974, t. XXV, s. 247-255.

Miodunka W., Podstawy leksykologii i leksykografii, Warszawa 1989.

Piotrowski T.,  Z zagadnień leksykografii. Warszawa 1994.

Pisarek W., Pojęcie pola wyrazowego i jego użyteczność w badaniach stylistycznych, „Pamiętnik Literacki”, 1967, z.2, s. 493-516.

Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E. Rzetelska-Feleszko, Kraków 1998.

Słownictwo w opisie języka, red. E.Polański, Katowice 1984.

Tokarski R., Struktura pola znaczeniowego. Studium językoznawcze, Warszawa 1984.

Żmigrodzki, P. (2008): Słowo - słownik - rzeczywistość. Kraków 2003.

Żmigrodzki P., Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Katowice 2003.

Uwagi

Niektóre zajęcia będą odbywać się w bibliotece.

Jest to przedmiot opcjonalny, wybierany z oferty przedmiotów do wyboru Instytutu Filologii Polskiej; przedmiot zostanie uruchomiony w zależności od potrzeb i zainteresowania w danym semestrze studiów (na podstawie deklaracji studentów/elektronicznego wyboru przedmiotów).

Zmodyfikowane przez dr hab. Joanna Gorzelana, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 04-05-2022 19:35)