1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2016/2017
4. Pedagogika / Edukacja elementarna i wczesna edukacja artystyczna - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Podstawy nauczania języka polskiego

Wygeneruj PDF dla tej strony

Podstawy nauczania języka polskiego - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Podstawowe wiadomości z nauki o języku niezbędne do pracy z dzieckiem w klasach I-III. Umiejętność wykorzystywania reguł i prawideł gramatycznych. Osiągnięcie takiej kompetencji językowej, by przekaz wiedzy uczniom z klas I-III był merytorycznie poprawny, a nauczyciel potrafił korygować nieporadności językowe.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Podstawowe wiadomości z fonetyki, fleksji, słowotwórstwa, składni. Znajomość części mowy.

Zakres tematyczny

 „Język jest domem bytu…”. Kompetencja językowa. Gramatyka jako nauka o języku: działy, znak językowy, wyraz i desygnat. Przedmiot i zastosowanie fonetyki: dźwięki, kryteria podziału głosek polskich. Cel i zakres badań fonetycznych i fonologicznych. Przedmiot fonologii i jej stosunek do fonetyki: głoska, fonem, warianty fonemu, opozycje fonologiczne. Zasady pisowni polskiej: fonetyczna, morfologiczna, historyczna, konwencjonalna. Upodobnienia – ich rola i znaczenie. Rodzaje i typy upodobnień. Teoria wyrazów. Wyraz: fonetyczny, ortograficzny, gramatyczny, tekstowy, słownikowy (leksem). Fleksja polska – rodzaje deklinacji i koniugacji. Morfologia a słowotwórstwo. Morfemy i ich typy.  Miejsce morfologii w systemie językowym. Podstawowe pojęcia i teorie słowotwórcze. Analiza słowotwórcza wyrazów. Słowotwórstwo rzeczowników, przymiotników, czasowników i przysłówków – zasady tworzenia nazw. Przedmiot badań składni – podstawowe pojęcia. Związek główny i związki poboczne w wypowiedzeniu. Składniki i ich rodzaje. Orzeczenie i podmiot. Dopełnienie, okolicznik, przydawka – klasyfikacja według kryterium formalnego i znaczeniowego. Rodzaje wypowiedzeń i ich klasyfikacja. Związki składniowe w zdaniu pojedynczym i złożonym. Charakter wypowiedzeń, ich analiza logiczno-gramatyczna. Język jako system znaków. Język a mowa. Zróżnicowanie współczesnego języka polskiego. Mowa dziecka.

Metody kształcenia

Wykłady – wykład konwencjonalny, pogadanka.

Konwersatoria – praca w grupach, praca indywidualna.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady

Wykłady kończą się zaliczeniem z oceną. Metodą weryfikacji efektów kształcenia jest sprawdzian ustny z zagadnień programowych ćwiczeń i wykładów opracowanych w formie pytań. Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie 60% poprawnych odpowiedzi na wybierane losowo pytania (student losuje 3 pytania z punktowanymi odpowiedziami).

Konwersatoria

Zaliczenie z konwersatorium kończy się zaliczeniem z oceną. Efekty kształcenia będą weryfikowane trzema sposobami: poprzez systematyczną kontrolę wykonania zadań przewidzianych programem, w razie konieczności okresowe sprawdziany (wejściówki) oraz wykonanie projektu (indywidualnie). 70% oceny końcowej stanowi ocena z projektu. Pozostałe 30% stanowić będą – wskazane oceny cząstkowe. Projekt zajęć: Zgodność z tematem, struktura pracy, poprawny język, odpowiedni dobór literatury, twórczy sposób wykorzystania wiedzy o języku i literatury przedmiotowej.

Ocena końcowa

Ocena końcowa stanowi średnią ważoną – 60% oceny z wykładu i 40% oceny z konwersatoriów.

Literatura podstawowa

1. Gramatyka współczesnego języka polskiego: morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, Warszawa 1998, cz. 1-2.
2. Grzegorczykowa R., Wykłady z polskiej składni, Warszawa 2002.
3. Grzegorczykowa R., Zarys słowotwórstwa polskiego: słowotwórstwo opisowe, Warszawa 1982.
4. Klemensiewicz Z., Zarys składni polskiej, Warszawa 1968 i inne.
5. Milewski T., Językoznawstwo, Warszawa 2004.
6. Nagórko A., Zarys gramatyki polskiej, Warszawa 2006.
7. Strutyński J., Gramatyka polska, Kraków 2002.
8. Tokarski J., Fleksja polska, Warszawa 2001.
9. Wierzchowska B., Fonetyka i fonologia, Wrocław 1980.
10. Wilkoń A., Typologia odmian współczesnej polszczyzny, Katowice 2000.

Literatura uzupełniająca

1. Bąk P., Gramatyka języka polskiego: zarys popularny, Warszawa 2004.
2. Bugajski M., Język w komunikowaniu, Warszawa 2006.
3. Dłuska M., Fonetyka polska: artykulacja głosek polskich, Warszawa-Kraków 1983.
4. Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, M. Kucała, Wrocław-Warszawa-Kraków 1999.
5. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław-Warszawa-Kraków 1999.
6. Grzegorczykowa R., Puzynina J., Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego: rzeczowniki sufiksalne rodzime, Warszawa 1979.
7. Jadacka H., System słowotwórczy polszczyzny (1945-2000), Warszawa 2001.
8. Jodłowski S., Podstawy polskiej składni, Warszawa 1976.
9. Klemensiewicz Z., Podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego, Warszawa 2001.
10. Ostaszewska D., Tambor J., Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa 2004.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr Klaudia Kasowska (ostatnia modyfikacja: 28-07-2016 13:32)