1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2016/2017
4. Socjologia - drugiego stopnia z tyt. magistra
5. Teoretyczne podstawy socjologii

Wygeneruj PDF dla tej strony

Teoretyczne podstawy socjologii - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami socjologii i spokrewnionych nauk społecznych oraz z perspektywy ujęć interdyscyplinarnych. Rozpoznawanie specyfiki perspektywy modernizmu, postmodernizmu i konstruktywizmu w badaniach socjologicznych. Obraz społeczno-kulturowych zjawisk ponowoczesności w wymiarze instytucjonalnym, wielokulturowym i międzykulturowym z perspektywy socjologicznej i nauk pomocniczych. Diagnozowanie przeszłych i aktualnych zjawisk społecznych i kulturowych w w/w optykach definicji teoretycznych i opisowych.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Brak

Zakres tematyczny

1. Teoretyczne podstawy i cele nauk społecznych. Porównanie celów socjologii z zadaniami antropologii kulturowej, antropologii społecznej, kulturoznawstwa, filozofii społecznej, filozofii kultury. Charakterystyka profilów teoretycznych i założeń badawczych: socjologii (s. wiedzy, s. kultury, mezosocjologii, s. pogranicza). Naukowe i pozanaukowe funkcje socjologii. Typy teorii socjologicznych.
2. Epistemologiczne podstawy nauk społecznych i przyrodniczych: antynaturalizm, naturalizm, relatywizm poznawczy, obiektywizm poznawczy. Omówienie na wybranych przykładach koncepcji socjologicznych oraz antropologii społecznej i kulturowej. Koncepcja „współczynnika humanistycznego” i podejścia podmiotowego oraz zobiektywizowane cele badań socjologicznych
3. Badania interdyscyplinarne i subdyscypliny oraz ich założenia: geografia humanistyczna, socjobiologia, socjolingwistyka, antropologia historyczna i historia społeczna, inne. Metodologiczne problemy zgodności ujęć interdyscyplinarnych.
4. Podstawowe pojęcia opisowe wykorzystywane do charakterystyki przeszłych i współczesnych zjawisk i procesów społecznych oraz kulturowych takich jak: świadomość społeczna, grupa społeczna (typy), wspólnota, stowarzyszenie, nowoplemię, subkultura (ogólne typy), ruch społeczny, prąd kulturowy, funkcje społeczne (typy), konformizm, nonkonformizm, antykonformizm, światopogląd, norma, sankcja, postawa, rola społeczna, stereotyp.
5. Charakterystyka rzeczywistych zjawisk, prądów myślowych oraz procesów społeczych i kulturowych oraz ich instytucji
   w epoce modernistycznej i ponowoczesnej w Europie poprzez umiejętne aplikowanie naukowych definicji i opisów. a) Zjawiska, prądy i tendencje światopoglądowe i ideologiczne (ideologie modernizmu i główne formy wspólnotowe, konformizm, wspólnota, stowarzyszenie, nowoplemię, kontestacja itd.), sekularyzacja, nacjonalizm, regionalizm, enwironmentalizm, konsumeryzm, homogenizacja, indywidualizm i światopoglądowa atomizacja społeczeństw a globalizacja, doświadczanie i performatywność  i inne). b) Wybrane doniosłe wydarzenia społeczne, społeczno-polityczne i społeczno-kulturowe
6. Idee i problemy integracji europejskiej. Idee wielokulturowości, nacjonalizmu i separatyzmu etnicznego. Charakterystyka wybranych instytucji i organizacji społecznych, politycznych, gospodarczych i społeczno-kulturowych.

Metody kształcenia

Ćwiczenia: aktywność studentów oparta na (1) zespołowej i indywidualnej krytycznej analizie źródłowych teoretycznych i opisowych tekstów socjologicznych i pokrewnych, (2) pracy w grupach i współzawodnictwie polegającym na rozwiązywaniu wskazanych zadań lub problemów (3) ukierunkowana dyskusja tematyczna z konkluzjami .

Praca samodzielna: czytanie tekstów źródłowych, indywidualna i w małych zespołach realizacja zadań przygotowująca do pracy podczas ćwiczeń – krótkich prezentacji i dyskusji.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

FORMA ZALICZENIA ĆWICZEŃ	UWAGI
Zaliczenie na ocenę	Tak
Kolokwium pisemne	W formie pytań otwartych i zamkniętych (test Minimalny próg wymagań udzielenie poprawnych odpowiedzi na 50% pytań.
Zakres materiału obejmującego kolokwium.	Zgodnie z przedstawionym na pierwszych zajęciach Sylabusem.
Aktywność podczas zajęć.	Merytoryczne przygotowanie, umiejętność podania przykładów, umiejętność wykorzystania omawianych tekstów.
Zasady uzyskania oceny z ćwiczeń.	Ocena z ćwiczeń stanowić będzie średnią ważoną z oceny z  kolokwium (80%) i aktywności na zajęciach (20%).

Literatura podstawowa

1. Giddens A., Socjologia, Wydawnictwo NaukowePWN, Warszawa 2006.
2. Golka M., Socjologia kultury, Wydawnictwo naukowe „ Scholar”, Warszawa 2007.
3. Douglas, Profile kultury, [w:] Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, (red.) M. Kempny, E.Nowicka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
4. Gellner E., Socjologia a antropologia społeczna, [w: ]Pojęcie pokrewieństwa i inne szkice, Kraków 1995.
5. Benton T., Craib I., Filozofia nauk społecznych. Od pozytywizmu do postmodernizmu, Dolnośląska Szkoła Wyższa TWP, Wrocław 2003.
6. Baldwin E., B. Longhurst B. i in., Wstęp do kulturoznawstwa, Wydawnictwo „Zyski S-ka”, Poznań 2007.
7. Machnikowski R.M., Spór o relatywizm w XX-wiecznej socjologii wiedzy naukowe, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2002.
8. Barker CH., Studia kulturowe, Wydawnictwo UJ, Kraków 2003.
9. Turner J.H., Struktura teorii socjologicznej. Wydanie nowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
10. Merton K.R., Teoria socjologiczna i struktura społeczna, Wydawnictwo NaukowePWN, 2002.
11. Aronson E., Człowiek istota społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
12. Burszta W., Antropologia kultury, Wydawnictwo Naukowe „Zysk i S-ka”, Poznań 1998.
13. Turner H., Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Wydawnictwo naukowe „Zysk i S-ka”, Poznań 1998.
14. Porta D.D., M. Diani, Ruchy społeczne. Wprowadzenie, Wydawnictwo UJ, Kraków 2009.
15. Lewenstein B. i in (red.)., Partycypacja społeczna i aktywizacja w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnych, Wydawnictwo WUW, Warszawa 2010.

Literatura uzupełniająca

1. Konersmann R., Filozofia kultury. Wprowadzenie, Oficyna naukowa, Warszawa 2009.
2. Nowicka E., Świat człowieka – świat kultury. Wydanie nowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
3. Agamben G., Wspólnota która nadchodzi, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2008.
4. Bauman Z., Wspólnota. W poszukiwaniu bezpieczeństwa w niepewnym świecie, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2008.
5. Gołdyka L., Markowska D., J. Stankiewicz, Socjologia. Pojęcia, teorie, problemy, Wydawnictwo Politechniki Zielonogórskiej, Zielona Góra 2000.
6. Turowski J. , Socjologia. Małe struktury społeczne, Wydawnictwo KUL, Lublin 2001.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr Tomasz Kołodziej (ostatnia modyfikacja: 18-07-2016 14:32)