1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2019/2020
4. Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna - jednolite magisterskie
5. Metodologia badań naukowych I

Wygeneruj PDF dla tej strony

Metodologia badań naukowych I - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Zaznajomienie studentów z funkcjami nauki, cechami praktyki badawczej, charakterystykami poszczególnych paradygmatów w naukach społecznych (pozytywistycznym, humanistycznym, krytycznym, postmodernistycznym), podstawowymi założeniami badań ilościowych i jakościowych. Zaznajomienie studentów z podstawowymi pojęciami metodologicznymi, specyfiką badań społecznych. Opanowanie przez studentów umiejętności projektowania własnych badań naukowych, doboru adekwatnego do celu badań paradygmatu. 

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Brak. 

Zakres tematyczny

Wykłady

Praktyka badawcza i praktyka pedagogiczna jako praktyki społeczna. Rodzaje wiedzy: wiedza potoczna a wiedza naukowa. Co to jest nauka? Współczesna klasyfikacja nauk. Nauki dedukcyjne – nauki empiryczne. Nauki przyrodnicze – nauki społeczne. Wyodrębnienie się nauk społecznych. Wyjaśnianie i rozumienie jako procedury naukowe. Funkcje nauki. Pojęcie paradygmatu i teorii naukowej. Paradygmaty w pedagogice – pozytywistyczny, humanistyczny, krytyczny i postmodernistyczny. Badania ilościowe i jakościowe. Etapy procesu badawczego. Operacjonalizacja pojęć teoretycznych – prezentacja standaryzowanych skal pomiarowych w badaniach społecznych. Etyczne aspekty badań społecznych

Ćwiczenia

Etapy procesu badawczego w paradygmat badań ilościowych i jakościowych. Analiza propozycji tematów projektów badawczych w paradygmacie ilościowym jako zadań do zrealizowania przez uczestników zajęć. Przedstawienie wybranego problemu w świetle literatury.  Formułowanie celów, problemów, zmiennych, hipotez i wskaźników.  Prezentacja projektu badań ilościowych. Analiza przykładów projektów i wyników badań jakościowych. Problemy etyczne w badaniach społecznych. 

Metody kształcenia

Wykłady – wykład prowadzony metodą podającą z elementami dyskusji z prezentacją slajdów i prezentacją multimedialną.

Ćwiczenia – dyskusja, praca w małych grupach, praca z materiałem źródłowym; metody oparte na działaniu praktycznym – przygotowanie projektu badawczego i narzędzia do badań; prezentacja założeń teoretycznych do podjętej problematyki.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady

Warunkiem zaliczenia wykładów jest uzyskanie powyżej 50% punktów możliwych do uzyskania na końcowym egzaminie z całości nauczanych treści. Istnieje możliwość zwolnienia z egzaminu osób szczególnie zaangażowanych w realizację zadań w ramach ćwiczeń na wniosek prowadzącego ćwiczenia.

Ćwiczenia

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest przygotowanie projektu metodologicznego. 

Ocena końcowa

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie ćwiczeń i wykładów. Ocena końcowa z przedmiotu metodologia badań społecznych ustalana jest na podstawie oceny z ćwiczeń (50%) i oceny z egzaminu (50%). Ocena z egzaminu wyznaczana jest następująco: powyżej 50% dostateczny, powyżej 60% dostateczny plus, powyżej 70% dobry, powyżej 80% dobry plus, powyżej 90% bardzo dobry.

Literatura podstawowa

1. Babbie E., Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2003.
2. Babbie E., Podstawy badań społecznych, Warszawa 2008.
3. Batorski D., Olcoń-Kubicka M., Prowadzenie badań przez Internet: podstawowe zagadnienia metodologiczne, „Studia Socjologiczne” 2006, 3.
4. Flick U., Projektowanie badania jakościowego, Warszawa 2010.
5. Frankfort-Nachmias C., Nachmias D., Metody badawcze w naukach społecznych, Poznań 2001.
6. Hajduk E., Hipoteza w badaniach pedagogicznych, Zielona Góra 1993, 1994, 1996.
7. Hajduk E., Hipoteza w badaniach społecznych, Zielona Góra 2006.
8. Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2009.
9. Nowak S., Metodologia badań społecznych, Warszawa 1985.
10. Palka S., Metodologia, badania, praktyka pedagogiczna, Gdańsk 2006.
11. Pilch T. Bauman T., Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 2010.
12. Rubacha K., Metodologia badań nad edukacją, Warszawa 2008.
13. Silverman D., Interpretacja danych jakościowych, Warszawa 2008.
14. Silverman D., Prowadzenie badań jakościowych, Warszawa 2008.
15. Sztumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, Katowice 1995.

Literatura uzupełniająca

1. Amsterdamski S., Między historią a metodą: spory o racjonalność nauki, Warszawa 1983.
2. Brzeziński J., Metodologia badań psychologicznych, Warszawa 2002.
3. Chalmers A., Czym jest to, co zwiemy nauką? Rozważania o naturze, statusie i metodach nauki: wprowadzenie do współczesnej filozofii nauki, Wrocław 1997.
4. Denzin N.K., Lincoln Y.S., Metody badań jakościowych, T. I-II, Warszawa 2009.
5. Grobler A., Metodologia nauk, Kraków 2006.
6. Kmita J., O kulturze symbolicznej, Warszawa 1983.
7. Kuhn T.S., Struktura rewolucji naukowych, Warszawa 1968.
8. Lutyńska K., Wywiad kwestionariuszowy: przygotowanie i sprawdzenie narzędzia badawczego, Ossolineum 1984.
9. Mayntz R., Holm K., Hübner P., Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, Warszawa 1985.
10. Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie, red. D. Kubinowski, M. Nowak, Kraków 2006.
11. Ossowski S., O osobliwościach nauk społecznych, Warszawa 2001.
12. Paprzycka E., Kobiety żyjące w pojedynkę, Toruń 2008.
13. Shaughnessy J., Zechmeister E.B., Zechmeister J.S., Metody badawcze w psychologii, Gdańsk 2002.
14. Stefanowska M., Odbiorcy kultury – deklaracje i rzeczywistość, Warszawa 1988.
15. Sułek A., Metody analizy socjologicznej: wybór tekstów, Warszawa 1986.
16. Sułek A., Ogród metodologii socjologicznej, Warszawa 2002.
17. Wójcicki R., Teorie w nauce, cz. 1, Warszawa 1991.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr Anita Famuła-Jurczak, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 30-11-2019 08:01)