Psychology of cognitive processes - course description

General information

Course name	Psychology of cognitive processes
Course ID	14.4-WP-PSChM-PPPoz
Faculty	Faculty of Social Sciences
Field of study	Psychology
Education profile	academic
Level of studies	Long-cycle studies leading to MS degree
Beginning semester	winter term 2022/2023

Course information

Semester	2
ECTS credits to win	7
Course type	obligatory
Teaching language	polish
Author of syllabus	dr hab. Bożena Janda-Dębek, prof. UZ

Classes forms

The class form	Hours per semester (full-time)	Hours per week (full-time)	Hours per semester (part-time)	Hours per week (part-time)	Form of assignment
Lecture	30	2	-	-	Exam
Class	30	2	-	-	Credit with grade

Aim of the course

Celem przedmiotu jest:

- zapoznanie studentów z paradygmatem psychologii procesów poznawczych

- zapoznanie z charakterystyką oraz funkcjami poszczególnych procesów poznawczych z wykorzystaniem wybranych koncepcji teoretycznych

- kształtowanie umiejętności krytycznego odnoszenia się do różnych koncepcji teoretycznych oraz stosowania wiedzy o procesach poznawczych w analizie zachowania człowieka

- nabywanie kompetencji związanych z przedstawianiem swojego stanowiska dotyczącego poznawczego funkcjonowania człowieka

Prerequisites

Wymagania wstępne: student powinien umieć posługiwać się podstawową terminologią psychologiczną

Wymagania przedmiotowe: wiedza z przedmiotu "Wstęp do psychologii"

Scope

Problematyka wykładów:

1. Narodziny i tożsamość psychologii poznawczej: historia, przedmiot, warsztat badawczy. Dominujące paradygmaty i modele umysłu. Podstawowe problemy psychologii poznawczej, charakterystyka. Szerokie i wąskie rozumienie procesów poznawczych. Świadomość w poznaniu, poziomy świadomości. Procesy poznawcze w poznaniu społecznym.

2. Ewolucyjne, kulturowe, sytuacyjne i podmiotowe uwarunkowania procesów percepcji.. Proces percepcji jako aktywny i twórczy sposób odzwierciedlenia rzeczywistości. Fazy procesu spostrzegania i ich charakterystyka. Spostrzeganie jako proces wyodrębniania cech (bottom-up) i uwarunkowany schematami poznawczymi (top-down). Spór o struktruralizowanie spostrzeżeń – asocjacjonizm vs strukturalizm. Wnioskowanie percepcyjne, przebieg procesu kategoryzacji, tworzenie struktur poznawczych. Charakterystyka rzeczywistości rozumianej jako źródło bodźców (pojęcie bodźca, charakterystyka analizatorów, receptory, ich lokalizacja, podział oraz progi wrażliwości). Analiza i charakterystyka spostrzegania wzrokowego.

3. Uwaga – charakterystyka procesu, jego funkcje. Neurologiczne korelaty procesów uwagi. Optymalny poziom aktywacji, stany czuwania, czujności i pobudzenia. Teorie uwagi: selekcji źródła informacji, przeszukiwania pola percepcyjnego, przedłużonej koncentracji, podzielności, przerzutności. Teorie filtra uwagowego Donalda Broadbenta, wielu filtrów uwagowych Ann Treisman. Modele zasobów uwagi D. Kahnemana. Dystraktory i ich rodzaje. Czynności automatyczne.

4. Charakterystyka procesów pamięci. Pamięć jako zdolność i pamięć jako proces. Poziomy pamięci. Modele pamięci wg Atkinsona i Schiffrina. Neurologiczne korelaty pamięci. Podział pamięci ze względu na zapamiętane treści. Pamięć deklaratywna (semantyczna i epizodyczna) i proceduralna. Charakterystyka pamięci autobiograficznej. Pamięć prospektywna. Procesy interferencyjne zakłócające zapamiętywanie. Szczególne przypadki zapamiętywania – zjawisko flashbulb. Zaburzenia pamięci spowodowane czynnikami organicznymi, oraz związane z aktualnym stanem podmiotu. Zaburzenia pamięci i odtwarzania związane z nietrwałością, procesami uwagi, błędną atrybucją, tendencyjnością i podatnością na sugestię

5. Klasyczne teorie uczenia się (warunkowanie klasyczne i instrumentalne). Rola czynników kontekstowych w procesie uczenia się. Podstawowe pojęcia: generalizacja, różnicowanie, hamowanie. Wzmocnienia i zasady ich stosowania. Uczenie utajone, przez próby i błędy, uczenie społeczne. Znaczenie transferu w procesie uczenia się. Rodzaje transferu. Krzywe uczenia się. Czynniki optymalizujące proces uczenia się: rodzaj i organizacja materiału, zainteresowania, nastawienie, poziom motywacji.

6. Złożone procesy poznawcze: myślenie i rozwiązywanie problemów; myślenie twórcze i odtwórcze– charakterystyka procesów, uwarunkowania. Algorytmy i heurystyki. Procesy inkubacji, intuicji, wglądu. Podejmowanie decyzji – charakterystyka procesu; uwarunkowania; rodzaje decyzji, zjawisko „zmęczenia decyzyjnego” i jego skutki.

Problematyka ćwiczeń:

Omówienie właściwości bodźców i możliwości ich odbioru
Podstawowe narządy zmysłów człowieka, ich charakterystyka
Spostrzeganie wzrokowe, charakterystyka – analiza złudzeń wzrokowych i ich przyczyn
Procesy uwagowe - przeszukiwane pola percepcyjnego, zasoby uwagowe, procesy automatyczne i procesy kontrolowane
Pamięć krótkotrwała i długotrwała, czynniki wpływające na zapamiętywanie, błędy pamięci
Uczenie się, organizacja materiału, transfer w uczeniu się
Złożone procesy poznawcze – błędy w formułowaniu sądów i ich przyczyny, podejmowanie decyzji – skutki zmęczenia decyzyjnego dla funkcjonowania poznawczego człowieka

Teaching methods

1. Wykład

2. Ćwiczenia:

- ćwiczenia audytoryjne

- analiza tekstów z dyskusją

- projekt badawczy realizowany w grupach

Learning outcomes and methods of theirs verification

Outcome description	Outcome symbols	Methods of verification	The class form

Assignment conditions

Zaliczenie wykładu odbywa się na podstawie egzaminu testowego składającego się z kilkunastu pytań zamkniętych z jednokrotnym wyborem. Oceny z egzaminu wg następującego kryterium: 60% - 64%pkt - ocena dostateczna,, 65% -69%: + dostateczna, 70%- 79% - ocena dobra, 80% - 84%, 85 %- 100% - ocena bardzo dobra

Zaliczenie ćwiczeń odbywa się na podstawie kolokwium testowego, składającego się z kilkunastu pytań zamkniętych z jednokrotnym wyborem kryterium: 60% - 64%pkt - ocena dostateczna,, 65% -69%: + dostateczna, 70%- 79% - ocena dobra, 80% - 84%, 85 %- 100% - ocena bardzo dobra). Jest to warunek podstawowy zaliczenia ćwiczeń, Dodatkowe, lecz konieczne warunki zaliczenia to: ocena projektu grupowego oraz aktywność student

Notes

Modified by dr hab. Iwona Grzegorzewska, prof. UZ (last modification: 17-01-2023 12:39)

Generate PDF for this page