SylabUZ
Nazwa przedmiotu | Psychologia procesów poznawczych |
Kod przedmiotu | 14.4-WP-PSChM-PPPoz |
Wydział | Wydział Nauk Społecznych |
Kierunek | Psychologia |
Profil | ogólnoakademicki |
Rodzaj studiów | jednolite magisterskie |
Semestr rozpoczęcia | semestr zimowy 2022/2023 |
Semestr | 2 |
Liczba punktów ECTS do zdobycia | 7 |
Typ przedmiotu | obowiązkowy |
Język nauczania | polski |
Sylabus opracował |
|
Forma zajęć | Liczba godzin w semestrze (stacjonarne) | Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne) | Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne) | Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne) | Forma zaliczenia |
Wykład | 30 | 2 | - | - | Egzamin |
Ćwiczenia | 30 | 2 | - | - | Zaliczenie na ocenę |
Celem przedmiotu jest:
- zapoznanie studentów z paradygmatem psychologii procesów poznawczych
- zapoznanie z charakterystyką oraz funkcjami poszczególnych procesów poznawczych z wykorzystaniem wybranych koncepcji teoretycznych
- kształtowanie umiejętności krytycznego odnoszenia się do różnych koncepcji teoretycznych oraz stosowania wiedzy o procesach poznawczych w analizie zachowania człowieka
- nabywanie kompetencji związanych z przedstawianiem swojego stanowiska dotyczącego poznawczego funkcjonowania człowieka
Wymagania wstępne: student powinien umieć posługiwać się podstawową terminologią psychologiczną
Wymagania przedmiotowe: wiedza z przedmiotu "Wstęp do psychologii"
Problematyka wykładów:
1. Narodziny i tożsamość psychologii poznawczej: historia, przedmiot, warsztat badawczy. Dominujące paradygmaty i modele umysłu. Podstawowe problemy psychologii poznawczej, charakterystyka. Szerokie i wąskie rozumienie procesów poznawczych. Świadomość w poznaniu, poziomy świadomości. Procesy poznawcze w poznaniu społecznym.
2. Ewolucyjne, kulturowe, sytuacyjne i podmiotowe uwarunkowania procesów percepcji.. Proces percepcji jako aktywny i twórczy sposób odzwierciedlenia rzeczywistości. Fazy procesu spostrzegania i ich charakterystyka. Spostrzeganie jako proces wyodrębniania cech (bottom-up) i uwarunkowany schematami poznawczymi (top-down). Spór o struktruralizowanie spostrzeżeń – asocjacjonizm vs strukturalizm. Wnioskowanie percepcyjne, przebieg procesu kategoryzacji, tworzenie struktur poznawczych. Charakterystyka rzeczywistości rozumianej jako źródło bodźców (pojęcie bodźca, charakterystyka analizatorów, receptory, ich lokalizacja, podział oraz progi wrażliwości). Analiza i charakterystyka spostrzegania wzrokowego.
3. Uwaga – charakterystyka procesu, jego funkcje. Neurologiczne korelaty procesów uwagi. Optymalny poziom aktywacji, stany czuwania, czujności i pobudzenia. Teorie uwagi: selekcji źródła informacji, przeszukiwania pola percepcyjnego, przedłużonej koncentracji, podzielności, przerzutności. Teorie filtra uwagowego Donalda Broadbenta, wielu filtrów uwagowych Ann Treisman. Modele zasobów uwagi D. Kahnemana. Dystraktory i ich rodzaje. Czynności automatyczne.
4. Charakterystyka procesów pamięci. Pamięć jako zdolność i pamięć jako proces. Poziomy pamięci. Modele pamięci wg Atkinsona i Schiffrina. Neurologiczne korelaty pamięci. Podział pamięci ze względu na zapamiętane treści. Pamięć deklaratywna (semantyczna i epizodyczna) i proceduralna. Charakterystyka pamięci autobiograficznej. Pamięć prospektywna. Procesy interferencyjne zakłócające zapamiętywanie. Szczególne przypadki zapamiętywania – zjawisko flashbulb. Zaburzenia pamięci spowodowane czynnikami organicznymi, oraz związane z aktualnym stanem podmiotu. Zaburzenia pamięci i odtwarzania związane z nietrwałością, procesami uwagi, błędną atrybucją, tendencyjnością i podatnością na sugestię
5. Klasyczne teorie uczenia się (warunkowanie klasyczne i instrumentalne). Rola czynników kontekstowych w procesie uczenia się. Podstawowe pojęcia: generalizacja, różnicowanie, hamowanie. Wzmocnienia i zasady ich stosowania. Uczenie utajone, przez próby i błędy, uczenie społeczne. Znaczenie transferu w procesie uczenia się. Rodzaje transferu. Krzywe uczenia się. Czynniki optymalizujące proces uczenia się: rodzaj i organizacja materiału, zainteresowania, nastawienie, poziom motywacji.
6. Złożone procesy poznawcze: myślenie i rozwiązywanie problemów; myślenie twórcze i odtwórcze– charakterystyka procesów, uwarunkowania. Algorytmy i heurystyki. Procesy inkubacji, intuicji, wglądu. Podejmowanie decyzji – charakterystyka procesu; uwarunkowania; rodzaje decyzji, zjawisko „zmęczenia decyzyjnego” i jego skutki.
Problematyka ćwiczeń:
1. Wykład
2. Ćwiczenia:
- ćwiczenia audytoryjne
- analiza tekstów z dyskusją
- projekt badawczy realizowany w grupach
Opis efektu | Symbole efektów | Metody weryfikacji | Forma zajęć |
Zaliczenie wykładu odbywa się na podstawie egzaminu testowego składającego się z kilkunastu pytań zamkniętych z jednokrotnym wyborem. Oceny z egzaminu wg następującego kryterium: 60% - 64%pkt - ocena dostateczna,, 65% -69%: + dostateczna, 70%- 79% - ocena dobra, 80% - 84%, 85 %- 100% - ocena bardzo dobra
Zaliczenie ćwiczeń odbywa się na podstawie kolokwium testowego, składającego się z kilkunastu pytań zamkniętych z jednokrotnym wyborem kryterium: 60% - 64%pkt - ocena dostateczna,, 65% -69%: + dostateczna, 70%- 79% - ocena dobra, 80% - 84%, 85 %- 100% - ocena bardzo dobra). Jest to warunek podstawowy zaliczenia ćwiczeń, Dodatkowe, lecz konieczne warunki zaliczenia to: ocena projektu grupowego oraz aktywność student
Doliński D., Strelau J. (2008) Psychologia. t.1. GWP, Gdańsk
Kahneman D. (2011) Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym. Media Rodzina, Poznań
Maruszewski T. (2011) Psychologia poznania. Umysł i świat. GWP, Gdańsk,
Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B., (2006) Psychologia poznawcza. Wydawnictwo PWN, Warszawa.
Lyengar, S., Lepper, M. (2000) When choice is demotivating: Can one desire too much of good Thing? Journal of Personality and Social Psychology, 79 (6) 995-1006
Kosslyn M., Rosenberg S., (2006) Psychologia. Kraków
Nisbett R.E. (2009) Geografia myślenia. Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej. Smak Słowa, Sopot
Schacter D. (2003) Siedem grzechów pamięci. PIW, Warszawa
Schwartz B., (2015) Paradoks wyboru, PWN, Warszawa
Zmodyfikowane przez dr hab. Iwona Grzegorzewska, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 17-01-2023 12:39)