Podstawowe wiadomości z zakresu odmian i sposobów istnienia literatury adresowanej do dzieci. Umiejętność wykorzystywania tendencji psychologicznych, pedagogicznych, socjologicznych znajdujących odbicie w twórczości dla dzieci. Osiągnięcie takiej kompetencji czytelniczej, by przekaz wiedzy uczniom z klas I-III był merytorycznie poprawny.
Wymagania wstępne
Podstawy gramatyki języka polskiego i wiedzy o literaturze.
Zakres tematyczny
Natura i znaczenie literatury dla dzieci. Teksty dziecięce i teksty dla dzieci – dobór książek dla młodego czytelnika. Miejsce literatury w kulturze. Literatura dla dzieci na tle literatury ogólnej. Literatura dla dzieci i jej obiegi. Znaczenie tekstów folkloru a percepcja dziecka. Folklor a folklorystyka. Literatura ludowa a literatura dla dzieci: język, bohater, obyczaje, zwyczaje itd. Kryteria oceny utworu literackiego a swoiste cechy literatury „osobnej”. Wyznaczniki dzieła literackiego. Podstawowe pojęcia teoretycznoliterackie. Tendencje pedagogiczne i ich odbicie w twórczości dla młodego odbiorcy. Dziecko w literaturze a pedagogika – tendencje, zjawiska, przemiany. Znaczenie baśni w życiu dziecka i jej wartości poznawcze, wychowawcze, ludyczne, emocjonalne i estetyczne baśni. Przyroda, jako tworzywo dzieła literackiego i jej funkcje w dziele literackim. Wartości literatury dla dzieci i młodzieży. Sposoby wyrażania wartości w utworach dla młodego czytelnika. Od Konopnickiej do Białoszewskiego. Odbiorca i nadawca w utworach poetyckich. Zabawy językowe. Zmiany modelu periodyku dziecięcego na przestrzeni wieków. Rola czasopisma dla dzieci w wychowaniu.
Metody kształcenia
Wykład konwencjonalny, pogadanka, praca z książką, metoda tekstu przewodniego, metoda projektu.
Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się
Opis efektu
Symbole efektów
Metody weryfikacji
Forma zajęć
Warunki zaliczenia
Zaliczenie wykładów: Wykłady kończą się egzaminem. Metodą weryfikacji efektów kształcenia jest egzamin ustny z zagadnień programowych ćwiczeń i wykładów opracowanych w formie pytań. Warunkiem zaliczenia egzaminu jest uzyskanie 60% poprawnych odpowiedzi na wybierane losowo pytania (student losuje 3 pytania z punktowanymi odpowiedziami).
Zaliczenie z ćwiczeń kończy się zaliczeniem z oceną: Efekty kształcenia będą weryfikowane trzema sposobami: poprzez systematyczną kontrolę wykonania zadań przewidzianych programem, w razie konieczności okresowe sprawdziany (wejściówki) oraz wykonanie projektu (indywidualnie). 70% oceny końcowej stanowi ocena z projektu. Pozostałe 30% stanowić będą pozostałe – wskazane oceny cząstkowe.
Projekt zajęć: Zgodność z tematem, struktura pracy, poprawny język, odpowiedni dobór literatury, twórczy sposób wykorzystania literatury dla dzieci i przedmiotowej.
Ocena końcowa: Ocena końcowa stanowi średnią ważoną – 60% oceny z wykładu i 40% oceny z ćwiczeń.
Literatura podstawowa
BALUCH A., Książka jest światem. O literaturze dla dzieci małych oraz dzieci starszych i nastolatków, Kraków 2005, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS.
BETTELHEIM B., Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni. Przeł. i przedmową opatrzyła Danuta Danek, t. I-II, Warszawa 1985, Państwowy Instytut Wydawniczy.
CIEŚLIKOWSKI J., Literatura i podkultura dziecięca, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
CIEŚLIKOWSKI J., Literatura osobna. Wybór Ryszard Waksmund, Warszawa 1985, Nasza Księgarnia.
JONCA M., Enfants terribles. Dzieci złe, źle wychowane w literaturze polskiej XIX wieku, Wrocław 2005, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
KĄTNY M., Przyroda w polskiej prozie dla dzieci i młodzieży, Kielce 2002, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.
Kultura literacka dzieci i młodzieży u progu XXI stulecia. Pod red. Joanny Papuzińskiej i Grzegorza Leszczyńskiego, Warszawa 2002, Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Edukacyjnej.
ŁUGOWSKA J., Bajka w literaturze dziecięcej, Warszawa 1988, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza.
Makowiecki T., Funkcje motywu przyrody w dziele literackim. „Sprawozdanie Towarzystwa Naukowego w Toruniu” 1951 [wydano: 1953], nr 5, z. 1-4, s. 113-120.
Poezja dla dzieci. Antologia form i tematów. Opracował Ryszard Waksmund, Wrocław 1999, Wydawnictwo Wacław Bagiński i Synowie.
WAKSMUND R., Literatura pokoju dziecinnego, Warszawa 1986, Nasza Księgarnia.
WAKSMUND R., Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej (tematy – gatunki – konteksty), Wrocław 2000, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
WRÓBLEWSKA V., Przemiany gatunkowe polskiej baśni literackiej, Toruń 2003, Wydawnictwo Adam Marszałek.
ZAJĄC M., Promocja książki dziecięcej. Podręcznik akademicki, Warszawa 2000, Wydawnictwo Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich.
ŻURAKOWSKI B., Literatura – wartość – dziecko, Kraków 1999, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Literatura uzupełniająca
BALUCH A., Archetypy literatury dziecięcej, Wrocław 1993, Wydawnictwo Wacław Bagiński i Synowie.
Baśń i dziecko. Wstęp, wybór i opracowanie wypowiedzi Halina Skrobiszewska, Warszawa 1978, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
BIAŁEK J. Z., Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1918-1939. Zarys monograficzny. Materiały, Warszawa 1987, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
FRYCIE S., Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1945-1970. Warszawa 1978, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, t. I – Proza, t. II – Baśń i bajka, poezja, książki dla najmłodszych, utwory sceniczne, grafika, czasopiśmiennictwo, krytyka literacka,
HARDWIG-SOSNOWSKA J., Wyobraźnia bez granic, Warszawa 1987, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza.
HESKA-KWAŚNIEWICZ K., Tajemnicze ogrody. Rozprawy i szkice z literatury dla dzieci i młodzieży, Katowice 1996, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
JONCA M., Sierota w literaturze polskiej dla dzieci w XIX wieku, Wrocław 1994, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
KANIOWSKA-LEWAŃSKA I., Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1864. Zarys monograficzny. Materiały, Warszawa 1983, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Książka dla dziecka wczoraj, dziś i jutro. Pod red. Krystyny Heskiej-Kwaśniewicz i Ireny Sochy, Katowice 1998, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
KULICZKOWSKA K., Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864-1918. Zarys monograficzny. Materiały, Warszawa 1983, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
PAPUZIŃSKA J., Zatopione królestwo. O polskiej literaturze fantastycznej XX wieku dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1989, Nasza Księgarnia.
Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej. Pod red. Barbary Tylickiej i Grzegorza Leszczyńskiego, Wrocław-Warszaw-Kraków 2002, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Wartości literatury dla dzieci i młodzieży. Wybrane problemy. Pod red. Joanny Papuzińskiej i Bogusława Żurakowskiego, Warszawa-Poznań 1985, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
WORTMAN S., Baśń w literaturze i w życiu dzieci. Co i jak opowiadać? Warszawa 1958, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich.
ŻURAKOWSKI B., W świecie poezji dla dzieci, Kraków 1999, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Uwagi
Zmodyfikowane przez dr Jarosław Wagner (ostatnia modyfikacja: 21-11-2016 09:24)
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Korzystając z niniejszej strony, wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej.
