1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2018/2019
4. Pedagogika specjalna / Wczesne wspomaganie rozwoju, rewalidacja i terapia pedagogiczna uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Logopedia

Wygeneruj PDF dla tej strony

Logopedia - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Zapoznanie studentów z podstawowymi wiadomościami z zakresu logopedii (przedmiot logopedii, istota, rodzaje i przyczyny wybranych zaburzeń mowy oraz metody terapii; profilaktyka logopedyczna); kształcenie umiejętności wdrażania wiedzy logopedycznej do praktyki edukacyjnej; zapoznanie z możliwościami współpracy nauczyciela z logopedą i innymi specjalistami.

 

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Podstawy pedagogiki ogólnej i dydaktyki; podstawowa znajomość anatomii i fizjologii narządów mowy, podstawy języka polskiego (zwłaszcza fonetyku artykulacyjnej), podstawy psychologii ogólnej i psychologii rozwojowej.

Zakres tematyczny

Wykłady

1) Wprowadzenie do logopedii: Etymologia terminu „logopedia”. Przedmiot logopedii. Zadania logopedii. Interdyscyplinarny charakter logopedii. Rozwój logopedii w Polsce i na świecie. Prekursorzy polskiej logopedii. 2) Mowa jako przedmiot zainteresowań logopedii. Składniki mowy: język, mówienie, tekst słowny, rozumienie. Powstawanie mowy: mózgowa organizacja mowy, udział aparatu oddechowego, aparatu fonacyjnego i aparatu artykulacyjnego. 3) Zaburzenia mowy. Klasyfikacje zaburzeń mowy. 4) Rozwój sprawności językowych i komunikacyjnych dziecka: a) kształtowanie się i okresy prawidłowego rozwoju mowy, ich charakterystyka (okres przygotowawczy, okres melodii, okres sygnału jednoklasowego, okres sygnału dwuklasowego, okres swoistej mowy dziecięcej); „kalendarz” mowy dziecka; b) warunki prawidłowego rozwoju mowy.

Ćwiczenia

1) Wspomaganie opóźnionego rozwoju mowy: a) wyjaśnienie pojęcia „opóźniony rozwój mowy”; c) przyczyny opóźnionego rozwoju mowy (zewnętrzne, wewnętrzne); d) rodzaje opóźnionego rozwoju mowy (samoistny, niesamoistny); e) kształtowanie się, rozwój i wspomaganie rozwoju mowy u dzieci niedosłyszących; f) kształtowanie się, rozwój i wspomaganie rozwoju mowy u dzieci upośledzonych umysłowo; g) kształtowanie się, rozwój i wspomaganie rozwoju mowy u dzieci niesłyszących i niewidzących. 2) Profilaktyka logopedyczna: a) znaczenie wczesnej profilaktyki logopedycznej; b) zakresy profilaktyki logopedycznej; c) możliwości wykorzystania ćwiczeń ortofonicznych w pracy z dziećmi prawidłowo rozwijającymi się i dziećmi z zakłóceniami rozwoju i zaburzeniami mowy; d) rodzaje ćwiczeń ortofonicznych; e) cele i rodzaje ćwiczeń oddechowych; f) cele i rodzaje ćwiczeń oddechowo-fonacyjnych; g) cele i rodzaje ćwiczeń fonacyjnych; h) cele i rodzaje ćwiczeń słuchowych; i) cele i rodzaje ćwiczeń usprawniających narządy mowy; j) cele i rodzaje ćwiczeń artykulacyjnych. 3) Diagnoza i terapia wybranych zaburzeń mowy – dyslalia: a) różnorodność definicji i wyjaśnień terminu „dyslalia”; b) podziały dyslalii ze względu na różne kryteria; c) przyczyny dyslalii; d) metody badania zaburzeń artykulacji; d) etapy pracy korekcyjnej zaburzonej artykulacji. 4) Diagnoza i terapia wybranych zaburzeń mowy – jąkanie: a) wyjaśnienie pojęć: płynność, niepłynność mówienia; b) rodzaje niepłynności; c) wyjaśnienie pojęć: jąkanie, rozwojowa niepłynność mówienia; d) przyczyny i symptomy jąkania; e) diagnozy jąkania; f) metody usuwania jąkania. 5) Diagnoza i terapia wybranych zaburzeń mowy – dysartria: a) istota i rodzaje dysartrii; b) postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne w anartrii i dysartrii. 6) Diagnoza i terapia wybranych zaburzeń mowy – afazja: a) istota i rodzaje afazji; b) objawy zaburzeń u dzieci i dorosłych; c) metody diagnozy afazji; d) terapia afazji. 7) Psychospołeczne następstwa zaburzeń mowy.

Metody kształcenia

Wykłady

Wykład tradycyjny.

Ćwiczenia

Praca z książką, praca z dokumentem źródłowym, metoda przypadków, metoda projektu, praca w grupach, burza mózgów, klasyczna metoda problemowa, dyskusja.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Konwersatoria

Wyniki osiągnięte na kolokwiach (50%), oceny z projektów (50%).

Wykłady

Ocena z kolokwium.

Ocena końcowa

Średnia ocen z konwersatorium i wykładów. 

Literatura podstawowa

Błachnio K., Vademecum logopedyczne dla studentów pedagogiki, Poznań 2001. Jastrzębowska G., Podstawy diagnozy i teorii logopedycznej, Opole 1998. Kaczmarek L., Nasze dziecko uczy się mowy, Lublin 1988. Kaczmarek L., Rewalidacja dzieci i młodzieży z zaburzeniami mowy, [w:] Pedagogika rewalidacyjna, red. A. Hulek, Warszawa 1988. Logopedia: pytania i odpowiedzi, red. T. Gałkowski i G. Jastrzębowska, Opole 2003. Skorek E. M., Oblicza wad wymowy, Warszawa 2002. Styczek I., Logopedia, Warszawa 1981. Tarkowski Z., Jąkanie wczesnodziecięce, Warszawa 1992. Tarkowski Z., Jąkanie, Warszawa 2002. Zaleski T., Opóźnienia w rozwoju mowy, Warszawa 2002.

Pozycje każdorazowo ustalane i podawane przez prowadzącego ćwiczenia. 

Literatura uzupełniająca

1. Badania nad rozwojem języka dziecka – wybór prac; red. G. W. SHUGAR i M. Smoczyńska, Warszawa 1980.
2. Byrne R., Pomówmy o zacinaniu, Warszawa 1989.
3. Diener K., Profilaktyka zaburzeń mowy, Kielce 2003.
4. Jurkowski J., Ontogeneza mowy i myślenia, Warszawa 1986.
5. Kostecka W., Dziecko i jąkanie: poradnik dla rodziców, nauczycieli i logopedów, Lublin 2000.
6. Kurkowski Z.M., Mowa dzieci sześcioletnich z uszkodzonym narządem słuchu, Lublin 1996.
7. Lichota E., Terapia wad wymowy, Kraków 2005.

Pozycje każdorazowo ustalane i podawane przez prowadzącego ćwiczenia.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr Jarosław Wagner (ostatnia modyfikacja: 09-04-2018 16:45)